Batman: Şeyh Ahmet Ziyareti

Şeyh Ahmet Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Düzmeşe Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Düzmeşe Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçları ile ulaşım mümkündür.

Düzmeşe Köyü, Batman İl Merkezinin 60 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 9 km kuzeydoğusunda yer almaktadır.

Sınırları belli olmayan ziyaret alanında eski mezarların yanı sıra modern mezarlar da bulunmaktadır. Ayak ve baş şahidelerinde Arapça ve Latince yazılar bulunan mezarların bazılarında kabartma şeklinde yapılmış bitkisel ve geometrik motiflerde mevcuttur.

Ziyaret alanının doğusunda Şeyh Ahmet Türbesi bulunmaktadır. Türbe kareye yakın dikdörtgen planlı olup, üzeri kubbe ile kapatılmıştır. Türbeye giriş batıdan sağlanmakta olup, bu giriş dikdörtgen formludur.

Türbenin kuzey ve güney duvarlarında dikdörtgen formlu pencere açıklıkları bulunmaktadır. Kuzey duvarında ayrıca sivri kemerli niş de bulunmaktadır.

Türbenin içinde 4 adet mezar bulunmaktadır. Bu mezarlar Şeyh Ahmet ve ailesine aittir. Türbe günümüze uygun bir işçilik ile yapılmıştır.

Paylaşın

Batman: Şeyh Atman Ziyareti

Şeyh Atman Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Rüzgârlı (Bağlate) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. 

İlçe Merkezi’nden Rüzgârlı (Bağlate) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Rüzgârlı Köyü, Batman İl Merkezinin 68 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin ise 16 km kuzeybatısında bulunmaktadır.

Türbe modern malzeme ve işçilikle inşa edilmiş olup, sekizgen bir plana sahiptir. Yerden yüksek tutulmuş olan giriş kuzeye bakmaktadır ve dikdörtgen formludur.

Üstü açık bırakılan türbede Şeyh Atman’a ait mezar bulunmaktadır. Mezarın baş ve ayak şahideleri modern malzemelerden yapılmıştır.

Türbe, yöre halkı tarafından romatizma hastalıklarına iyi geldiği için ziyaret edilmektedir. Türbenin hemen doğusunda modern işçilik ile inşa edilmiş bir mescit bulunmaktadır.

Paylaşın

Batman: Banika Kezizera Ziyareti

Banika Kezizera Ziyareti; Batman’ın Gercüş İlçesi, Bağözü Köyü, Arık (Dera Ser) Mezrası sınırları içerisinde yer almaktadır.

Bağözü Köyü, Batman İl Merkezinin 81 km güneyinde, Gercüş İlçe Merkezinin 22 km güneybatısında yer almaktadır.

İçinde bir adet mezarın bulunduğu ziyaretin etrafı kesme taş ile yığma tekniğiyle çevrelenmiş olup girişi belli değildir. Ziyaret alanı, doğu-batı yönünde 6.60 m, kuzey-güney yönünde 4.50 m ölçülerinde,duvarın yüksekliği ise 1.10 m’dir.

Mezarın ayak ve baş şahideleri kesme taştan yapılmıştır ve üzerinde herhangi bir yazıt ve süslemeye elemanına rastlanılmamıştır. Bakımsız bırakılan ziyaret alanının içi yabani otlarla kaplanmış olup tahribat söz konusudur.

Paylaşın

Batman: Seyit Hasan Zaviyesi

Seyit Hasan Zaviyesi; Batman’ın Hasankeyf ile Gercüş İlçesi karayolunun üçüncü kilometresinde, Dicle Nehri’nin güney sahiline bakan yamaçta yer alır.

Zaviye ismini, yöre halkı tarafından Şeyh Sultan olarak adlandırılan bir zata ait olduğu düşünülen türbeden almıştır. Ancak Şeyh Sultan’ın kimliği ve yaşadığı dönem hakkında bir bilgi bulunmamaktadır.

Prof. Dr. Abdüsselam Uluçam başkanlığında 2011 kazı döneminde ortaya çıkarılarak plan özellikleri tespit edilmiştir.

Zaviye, iç avluyu U plan düzeninde çevrelediği düşünülen türbe, eyvan ve birbirine paralel olmayan derviş hücreleri, mutfak ve kiler olarak kullanılan 7 adet mekândan oluşmaktadır

Paylaşın

Batman: Eymir Hanı

Eymir Hanı; Batman’ın Gercüş İlçesi, Eymir Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Eymir Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

Han, yolcuların konakladığı ve hayvanların barındığı iki bölümden oluşmaktadır. Yolcuların konakladığı bölüm tek katlı olarak inşa edilmiş olup ana kaya üzerine oturtulmuştur. Tek bölümden oluşan konaklama bölümü doğu-batı dikdörtgen planlıdır.

Beşik tonozlu olan bölümün güney duvarında 1 adet pencere açıklığı, kuzeydoğu duvarında ise mazgal pencere açıklığına yer verilmiştir. Hayvanların barındığı bölüm ise yolcuların konakladığı bölümün hemen doğusunda ana kayaya oyularak yapılmıştır.

Bu bölüme beşik tonozlu bir koridor ile geçiş sağlanmaktadır ve girişin bir kısmı sonraki dönemlerde moloz taşlarla kapatılmıştır. Yolcuların konakladığı bölümde kesme taş, moloz taş ve cas harcı kullanılmıştır. Üstü toprak düz dam şeklindedir. Hanın çevresinde günümüzde tahrip olmuş ve ağız kısmı kapatılmış sarnıçlar da bulunmaktadır.

Paylaşın

Batman: Erde Kalesi

Erde Kalesi; Batman’ın Gercüs İlçesi, Yamanlar (Erde) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Yamanlar (Erde) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yamanlar Köyünün yaklaşık 800 metre güneydoğusunda yüksek bir kaya kütlesi üzerine kurulmuş olan kale, çevreye hakim bir tepe üzerindedir. Yamanlar (Erde) Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 49 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 7 km güneydoğusunda yer almaktadır. Yöre halkı tarafından Kale Erde olarak bilinen kale, kuzey-güney yönünde uzanmaktadır.

Kale, günümüzde yıkık ve metruk durumdadır. Erde Kalesi’nde çok sayıda mekan gözlenmiştir fakat bu mekanların hemen hepsi yıkık durumdadır ve sınırları belli değildir. Yapılan envanter çalışmalarında toplamda 4 adet mekan incelenmiştir. 1 nolu mekan kalenin kuzeyinde yer almaktadır. Mekanın üst örtüsü yıkık durumdadır sadece duvar kalıntıları mevcuttur ve dikdörtgen planlıdır.

Girişi muhtemelen güney kısımda bulunan mekânın iç kısmı toprak ve moloz taşla doludur. 1 nolu mekanın güneyinde 2 nolu mekan bulunmaktadır. Üst örtü tamamen yıkılmış durumda olan mekan harabe durumdadır. Mekan içinde bölümler mevcut olup; sınırları belli değildir. 2 nolu mekana giriş tam belli olmamakla beraber girişin güneyde olduğu düşünülmektedir. Mekanın güneyinde sarnıç yer almaktadır.

Bu sarnıcın yöre halk tarafından eskiden tünel olarak kullanıldığı söylenmektedir ancak içindeki moloz taşlardan dolayı anlaşılamamaktadır. Kalenin doğusunda yer alan 3 nolu mekan, aynı zamanda kalenin doğu sınırını oluşturmaktadır. Mekanın üst örtüsü tamamen yıkık durumdadır ve duvarlar ana kaya üzerine oturtulmuştur.

Mekanın batı duvarında ana kayaya oyulmuş depo amaçlı bir bölüm yer almaktadır. Kalenin güneyinde yer alan 4 nolu mekan aynı zamanda kalenin güney sınırını da oluşturmaktadır. Mekanın üst örtüsü tonozludur ve üst örtünün kuzeybatı bölümü yıkık durumdadır.

Geri kalan üst örtü günümüze kısmen sağlam ulaşmıştır. Mekan, kuzey-güney doğrultuda uzanıp, iki bölümden oluşmaktadır. Mekanın duvarları ve üst örtüsü düzensiz moloz taşlarla cas ve horosan harcı kullanılarak inşa edilmiştir.

Paylaşın

Batman: Gönüllü Kilisesi

Gönüllü Kilisesi; Batman’ın Gercüş İlçesi, Gönüllü Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür. Gönüllü köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 42 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 12.80 km kuzeydoğusundadır.

Gönüllü Kilisesi, doğu-batı 16.00 x 16.00 m ölçülerinde olup, kare planlıdır. Kilisenin batısında yer alan narteks, taş lentolu ve dikdörtgen formludur. Narteksin üzerinde yuvarlak kemerli alınlık bulunmaktadır. Beşik tonozlu olan kilise apsise paralel 2 neften oluşmaktadır.

Batıdaki nef, dikdörtgen planlı olup, üst örtüsü ve güney cephesi tamamen yıkılmıştır. Bu nefin batı ve kuzey duvarlarında yuvarlak kemerli derin nişlere yer verilmiştir. Kuzey duvarındaki kemerlerin içine ise kare planlı nişler yerleştirilmiştir.

Bu nefin doğusunda, yer alan nefe geçiş, taş lentolu, dikdörtgen formlu ve yuvarlak kemer alınlıklı girişten sağlanmaktadır. Kilisenin doğusundaki nef, dikdörtgen planlıdır. Nefin kuzey cephesinin bir bölümü yıkılmıştır. Güney duvarında yuvarlak kemerli pencere açıklığı mevcuttur.

Nefin doğu, batı ve güney duvarlarında küçük dikdörtgen formlu nişler bulunur. Nefin doğusunda bulunan apsis dışa çıkıntı yapmayıp yarım kubbe şeklinde yapılmıştır. Apsisin doğusunda içi toprakla dolmuş mazgal pencere yer almaktadır ve güneyinde taş lentolu dikdörtgen formlu girişi olan pastaforium (kiliselerde apsisin kuzey ve güney yanlarında bulunan ve kutsal eşyalar bulunan küçük oda) hücresi bulunmaktadır.

Apsisin kuzey ve güneyinde 1’er adet yuvarlak kemerli derin niş yer alır. Bu nişlerin doğu duvarında mazgal pencerelere yer verilmiştir. Kiliseye ait sağlam kalan üst örtü elemanı olan tonozlar cas harcı ile sıvanmıştır. Kilisenin duvarlarındaki sıvanın büyük bir bölümü dökülmüştür. Beşik tonozlu olan kilisenin yapımında kesme taş, moloz ve cas harcı kullanılmıştır.

Paylaşın

Batman: Yamanlar Kilisesi

Yamanlar Kilisesi; Batman’ın Gercüş İlçesi, Yamanlar Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Yamanlar Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 49 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin ise 7 km güneydoğusunda yer almaktadır.

11.70 m x 15.30 m ölçülerindeki kilise, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Kilise, ibadet mekânı, atrium ve pastaforium (kiliselerde apsisin kuzey ve güney yanlarında bulunan ve kutsal eşyalar bulunan küçük odalar) hücresinden oluşmaktadır.

Atrium, dikdörtgen planlıdır ve atriuma giriş, dikdörtgen formlu, narteksten sağlanmaktadır. Atriumun doğusunda beşik tonozlu pastaforium hücresi bulunmaktadır. Hücreye yuvarlak kemerli kapı ile geçilmektedir. Hücrenin doğu duvarında dikdörtgen formlu, kaş kemerli iki adet niş yer alır.

Güney duvarında ise yuvarlak kemerli 1 adet niş; kuzey duvarında bir adet mazgal pencere bulunmaktadır. Atriumun kuzeyinde, dikdörtgen planlı, beşik tonozlu naos yer almaktadır. Naosun kuzey ve güneyinde birbirine simetrik sivri kemerli dikdörtgen nişlere yer verilmiştir.

Naosun doğusunda kuzey – güney doğrultusunda dikdörtgen planlı bema bulunmaktadır. Apsis nişi büyük oranda tahrip olmuştur. Üst örtüsünün tamamına yakını yıkılan kilise yapısında düzgün kesme taş, moloz taş ve cas harcı kullanılmıştır.

Paylaşın

Batman: Bağlıca Kaya Kilisesi

Bağlıca Kaya Kilisesi; Batman’ın Gercüş İlçesi, Bağlıca Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Bağlıca Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Bağlıca Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 29.26 km güneyinde, Gercüş İlçe Merkezinin ise 20.08 km batısında yer almaktadır.

Bağlıca köyünün yaklaşık 600 metre kuzeyinde bulunan ve yöre halkı tarafından Keleha Kasre olarak bilinen yüksek dağ zirvesinde yer almaktadır.

Dağlık bir alanda yer alan kilise tek nefli olup, 7.30 x 4.60 metre ölçülerinde, yüksekliği ise 2.00 metre civarıdır.

Güneyde yer alan giriş ölçüleri, 2.00 metre genişliğinde, 1.80 metre yüksekliğinde ve 0.80 metrede derinliğindedir. Doğu bölümde kayaya oyularak yapılmış temsili bir apsis yer almaktadır

Paylaşın

Batman: Mor Yakob Süryani Kilisesi

Mor Yakob Süryani Kilisesi; Batman’ın Gercüş İlçesi, Arıca (Kefro) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Arıca (Kefro) Köyü’nün merkezinde, ana kayaya ve birbiriyle bağlantılı mağara yapıları üzerine kurulmuştur. Arıca Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 50 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin de 9 km güneydoğusundadır.

Atriumun kuzeyinde yer alan doğu – batı doğrultulu, dikdörtgen planlı kilise, tek nefli olup naos, kutsal bema ve galeri bölümlerinden oluşmaktadır. Taş duvar üzerinde yükselen yapı, içten beşik tonoz, üstten ise düz dam şeklinde yapılmıştır.

Kuzey – güney yönünde uzanan atriumun kuzeyde ve güneyde olmak üzere iki girişi bulunmaktadır. Kilisenin narteksi güneyde yer almaktadır. Nateks bölümü doğu-batı doğrultuda beşik tonozludur.

Narteks bölümünün doğusunda galeri katına çıkışı sağlayan merdivenler ve duvarlarında niş ile mazgal pencere açıklıkları yer almaktadır. Doğu bölümünde ise niş içine yerleştirilmiş mezar yapısı bulunmaktadır.

Naos, doğu-batı doğrultuda dikdörtgen planlı, beşik tonozla örtülüdür. Naos bölümünün iç mekan duvarları üzerinde yuvarlak kemerlerle oluşturulmuş 8 adet sağır niş yer almaktadır. Naosun doğusunda apsis nişi, apsisin güneyinde pastaforium hücresi ve apsisin önünde bema bölümü yer alır.

Parapetler aracılığıyla naostan ayrılan bema; naos seviyesinden yüksekte tutulmuştur. L plan özelliği gösteren galeri katı üç bölümden oluşmaktadır. Kilisenin güneyinde, girişi atriuma bakan dikdörtgen planlı bir mekân bulunmaktadır.

Jamatun olduğu düşünülen bu mekânın batıda yer alan girişi dikdörtgen formludur. Yapının inşasında genel olarak kesme taş, moloz taş, düzgün kesme taş ve cas harcı kullanılmıştır. Kilisenin büyük bir bölümü günümüze uygun bir işçilikle onarılmıştır.

Paylaşın