Evrendeki Kayıp Madde Bulundu Mu?
Evrendeki maddenin büyük çoğunluğu karanlıktır, görünmez ve yalnızca kütle çekimsel etkileriyle tespit edilebilir. Yıldızlardan gezegenlere kadar her şeyi içine alan sıradan madde ise, evrenin yalnızca yüzde 16’sını oluşturur.
Haber Merkezi / Karanlık maddenin aksine, sıradan madde çeşitli dalga boylarında ışık yayar ve bu nedenle görülebilir. Dağınık yapısı nedeniyle evrendeki sıradan maddenin yaklaşık yarısı şimdiye kadar “kayıp” olarak kabul edilmişti.
2020 yılında Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrendeki “kayıp madde” olarak bilinen baryonik maddenin yaklaşık yarısının galaksiler arasında gizlendiğini ortaya koymuştu. Bu madde, hızlı radyo patlamaları (FRB) adı verilen, diğer galaksilerden gelen kısa ve parlak radyo dalgalarının Dünya’ya ulaşırken parçacıklarla nasıl etkileşime girdiğini inceleyerek tespit edilmişti.
Avustralya’daki ASKAP radyo teleskop dizisi kullanılarak yapılan gözlemler, bu maddenin galaksiler arasındaki iyonize gaz bulutlarında ve kozmik ağın filamanlarında saklandığını göstermişti. Bu keşif, kayıp baryon problemini çözmeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendirmişti.
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, kayıp baryonların galaksilerin çevresindeki iyonize hidrojen bulutlarında bulunduğunu doğruladı. Kozmik mikrodalga arka plan ışımasını (CMB) kullanarak geliştirilen yeni bir yöntemle, bu görünmez gaz bulutlarının konumu tespit edildi. Bu bulgular, galaksi oluşumu ve evrenin evrimine dair yeni bilgiler sunuyor.
Araştırma, evrenin sıradan maddesinin (baryonların) yaklaşık yarısının galaksiler arasındaki kozmik ağın filamanlarında bulunduğunu gösteriyor. FRB’lerin sinyallerinin uzaydaki bu maddelerle etkileşime girerek dağılmasını inceleyen yöntem, kayıp madde problemini çözmede kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Her iki çalışma da, evrendeki sıradan maddenin (baryonik madde) büyük bir kısmının galaksiler arasında dağınık halde bulunduğunu ve doğrudan gözlemlenemese de dolaylı yöntemlerle tespit edilebildiğini gösteriyor. Bu keşifler, evrenin yapısını ve kozmik ağı haritalandırma çabalarında önemli bir ilerleme sağlıyor.
