Erzurum: Şeyhler Camii
Şeyhler Camii; Erzurum’un Yakutiye İlçesi, Şeyhler Mahallesi, Şeyhler Caddesi üzerinde yer almaktadır. Yaya olarak ve şehrin farklı noktalarından toplu taşıma araçları ve özel araçlarla ulaşım sağlanmaktadır.
Yapım tarihiyle ilgili kitabesi olmayan Caminin tarihçesi hakkında iki kayıt bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, vakıf kayıtlarında Erzurum Müftüsü Habip Mehmet Efendi tarafından 1181 H.-1767 M. yaptırılmıştır. Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 13.11.1976 tarih ve A-188 sayılı kararı ile koruma altına alınmıştır.
Külliye şeklinde tasarlanmış olup, cami, medrese, hamam, ve çeşmeden oluşmaktadır. Şeyhler Camii Kare planlı tek kubbeli olup, Caminin harim kısmı köşelerde tromplara oturan yüksek bir kubbeyle kapatılmıştır. Kubbe dışta sekizgen kasnağa oturur.
Kuzey cephede kubbelerle örtülü üç gözlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yeri yüksek tutularak beden duvarlarının seviyesinin üzerine çıkmıştır. Son cemaat yerinin kubbeleri eğimli bir çatıyla kapatılmıştır. Basık kemerli olan giriş kapısı çift sivri kemerle çerçevelendirilmiştir. Kapının iki yanında sütuncelere yer verilmiştir. Caminin dört yanında da pencerelere yer verilmiştir.
Mihrap, taştan mukarnas kavsaralı olarak yapılmıştır. Mihrabın köşelerinde mukarnas başlıklı silindirik sütuncelere yer verilmiştir. Mihraba bitişik konumdaki minber ahşaptan yapılmış olup, XX. yüzyıl eseridir. Minber basit düzenlemeli olup, işçilik oldukça yüzeyseldir.
Kare kaideli, silindirik gövdeli minare, kuzeybatı cephede yer almaktadır. Taştan yapılan minare beden duvarları üzerinde yükselmektedir. Gövdeden şerefeye geçişte mukarnas dizisine yer verilmiştir. Klasik Osmanlı mimari özelliklerini yansıtan minarenin kaidesinin güney yüzünde güneş saati mevcuttur. Kanber taşı üzerine işlenen saat, 0.85 m. yüksekliğinde 0.71 m. genişliğindedir. Saatin alt kısmında “Eser-i Fehim. Sene 1185” yazılıdır. H 1185 senesi M 1771 senesine tekabül etmektedir.
