Kırıkkale: Ballı Camii ve Türbesi

Ballı Camii ve Türbesi; Kırıkkale’nin Balışeyh İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yol kenarında düz bir arazidedir. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Kitabesi bulunmayan caminin kesin yapım tarihi bilinmemektedir. Mimari özelliklerine göre 15. – 16. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.

Boyuna dikdörtgen planlı caminin duvarları yontma moloz taş, güney duvarın köşelerinde ve pencere sövelerinde kesme taş kullanılmıştır. Kırma çatısı alaturka kiremitle örülüdür.

Taş kaideli tuğla gövdeli tek şerefeli minaresi bulunmaktadır. Kesme taştan dikdörtgen portal içinde yuvarlak kemerli giriş kapısı bulunmaktadır. Cami tavan örgüsü ahşap işçiliğinin karakteristik özelliklerini taşır.

Caminin beden duvarları üzerindeki pencereleri dikdörtgen olup üzerlerinde sivri kemerli alınlıklar bulunmaktadır.

İç mekânda cami kıbleye dikey neflerle ayrılmakta ve nefleri ayıran ağaç direkler arasındaki tavanı klasik Selçuklu süsleme sanatı örnekleri ile süslenmektedir.

Paylaşın

Kırıkkale: Sulu Mağara

Sulu Mağara; Kırıkkale’nin Keskin İlçesi, Arzu Bayırı Mevkii’nde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Yatay olarak gelişmiş, yarı doğal-yarı yapay, düden konumlu fosil bir mağaradır. Büyük bir bölümü maden ocağı olarak açılan Sulu Mağara’nın doğal bölümü birbirine bağlı üç kattan meydana gelen Pliyosen rölyef sistemine aittir. Toplam uzunluğu 285 m’dir.

Üç kattan oluşan yapay galerilerde kurşun işletmesi yapılmıştır. Gerek doğal gerekse yapay bölümleri birbirine bağlayan dar geçitler Erken Hıristiyanlık döneminde yapılmış taş duvarlarla örtülüdür. Hidrolojik olarak vadoz zonda yer alan Sulu Mağara yağışlı dönemlerde tavandan damlayan sular dışında bütünüyle kurudur.

Bu suları toplamak için eski dönemlerde derinliği 2 m’yi bulan havuzlar yapılmıştır. Mağara kuru ve sıcak bir havaya sahiptir. Mağara turizm amaçlı değerlendirilebilir. Kırıkkale Valiliği, İl Özel İdaresi’nce yapım işi ve çevre düzenlenmesi yapılarak ziyarete hazır hale getirilmiştir.

Sulu Mağara’nın Ören yeri statüsüne alınması ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devri için gerekli çalışmalar başlatılmıştır. Bakanlığımız Döner Sermaye İşletmeleri Müdürlüğünce görevlendirilen personelin kiraya verilip verilemeyeceği araştırılmıştır ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü uzmanınca da mağara yerinde görülmüş olup Bakanlığımıza tahsisinin yapılması ve ören yeri açılışı beklenmektedir.

Paylaşın

Kırıkkale: Koçubaba Camii ve Türbesi

Koçubaba Cami ve Türbesi; Kırıkkale’nin Balışeyh İlçesine bağlı Koçubaba Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Türbe, kasabanın doğusunda eğimli bir arazide yer alır. Batısında Koçubaba Camisi, kuzeyinde cemevi bulunmaktadır. Türbe, sekizgen plan ve aynı biçimde yükselen prizmal bir kütleye sahiptir. İçeriden kubbe dışarıdan ise piramidal külah ile örtülüdür.

Malzeme olarak düzgün kesme taş ve moloz taş kullanılmıştır. Doğu cephesinde yer alan pencere açıklığı dışında, başka hiçbir cephesinde pencere açıklığı yoktur. Kitabesi hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Evliya Çelebi’nin “Seyahatnamesi”nde ‘Koçubaba Köyü Menzili’ ve ‘Sultan Koçubaba Ziyareti’ başlıklı iki metin yer almakta ve bazı açıklayıcı bilgilere rastlanılmaktadır. Evliya Çelebi’nin “Seyahatnamesi”nde Koçu Baba’nın Hacı Bektaş-i Veli’nin halifelerinden olduğu söylenmektedir. Yapınında plan ve mimari özellikleri dikkate alındığında en erken 14. yüzyılda inşa edildiği sonucuna varılmaktadır.

Bu yerleşim yeri Koçu Baba ve türbesi sayesinde iskan olmuş, ‘Koçubaba’ adını almıştır. Kırıkkale’de ve yakın coğrafyada bulunan türbeler genellikle alevi düşüncesini benimsemiş Hacı Bektaş-i Veli’nin yolundan ilerlemiş dönemin önemli kişileri için yaptırılmıştır. Günümüzde ziyaretçiler tarafından ilgi gösterilen bir mekandır. Türbe, günümüze kadar ulaşabilmiş fakat özgün halini yapılan tamiratlarla yitirmiştir.

Paylaşın

Kırıkkale: Silah Sanayi Müzesi

Silah Sanayi Müzesi; Kırıkkale’nin Yahşihan İlçesi, Silah Fabrikası sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Silah Sanayi Müzesi, MKE Silahsan Hafif Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren bir müzedir. 15 Temmuz 1990 tarihinde faaliyetine başlayan müze, daha geniş bir mekânda yeniden düzenlenerek 2 Kasım 1993 yılında yeniden ziyarete açılmıştır.

Müzedeki eserlerin büyük bölümü 2. Dünya Savaşı yıllarında Karadeniz Bölgesi halkından devlet tarafından toplanmıştır. Bir kısmı da koruma altına alınmak üzere, İstanbul-Tophane’de bulunan silah fabrikasından gönderilmiştir.

Savaş sırasında çelik malzeme sıkıntısı çekildiğinden bu silahların büyük bir bölümü çelik fabrikasında eritilerek, namlu çeliği üretilmiştir. Müzede halen 299 adet eser sergilenmekte olup, eserler 14’üncü yüzyıldan günümüze kadar kronolojik sırayla teşhir edilmektedir.

Paylaşın

Kırıkkale: Hasandede Camii ve Türbesi

Hasandede Camii ve Türbesi; Kırıkkale’nin Merkez İlçesi’ne bağlı Hasandede Kasabası sınırları içerisinde yer almaktadır. İl Merkezi’ne 12 km. mesafededir.

Kırıkkale İl Merkezi’nden Hasandede Kasabası’na günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Cami ve türbe yan yanadır. Caminin minaresi tarafındaki ilk türbe Hasandede’ye (Doğanbeğ) ait olup, ikinci türbe ise oğulları Şeyh Halil İbrahim, Şeyh Mustafa ile kızı Ümmühan Ana’nın müşterek türbeleridir.

Hasandede Camii 1605’te yapılmıştır. Kare planlı, kesme taştan, kalın duvarlıdır. Doğu ve batı yönleriyle giriş kapısının iki yanında ikişer pencere yer almaktadır.

Kuzey cephesinin ortasında taş söveli ve basık kemerli bir giriş kapısı bulunmaktadır. Gövdesi tuğladan olan minare, pabuç kısmına kadar kesme taştan yapılmıştır.

Paylaşın

Kırıkkale: Haydar Sultan Camii ve Türbesi

Haydar Sultan Camii ve Türbesi; Kırıkkale’nin Keskin İlçesi’ne bağlı Haydar Sultan Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’ne 22 km. mesafededir.

Keskin İlçesi’nden Haydar Sultan Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Geç Roma ya da Erken Bizans dönemlerinde var olan bir manastır üzerine inşa edilen Haydar Sultan Külliyesi, cami, türbe, hazire, çeşme ve kuyudan oluşmaktadır.

Yapılan onarımlarla asıl hüviyetini kaybeden külliyeden günümüze Deliler Kuyusu adı verilen kuyu ile iki adet kitabe kalmıştır.

Deliler Kuyusu, caminin yanında etrafı duvarla çevrili avludadır. 50 santim çapında bir kuyu bileziği, onun altı ise 60×60 santimlik kare kuyu bulunmaktadır.

Kuyu ağzı beton kaplamalarla yükseltilmiş olup zeminden derinliği 1,5 metre kadardır. Kuyu suyunun kükürtlü olması nedeniyle, su soğuk olmasına karşılık buhar çıkarmaktadır.

Paylaşın

Kırıkkale: Çeşnigir Köprüsü

Çeşnigir Köprüsü; Kırıkkale’nin Karakeçili İlçesi ile Kırıkkale’nin Keskin İlçesine bağlı Köprüköy Beldesi arasında yer almaktadır. Kızılırmak Nehri üzerinde inşaa edilmiştir.

Bilinen kaynaklara göre Çeşnigir Köprüsü ve yakınında bulunan han Selçuklu Dönemi’ne aittir. Yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 13’üncü yüzyıla ait bir eser olduğu tahmin edilmektedir.

1402 yılında Ankara Savaşı’nın yapılacağı alana ilerleyen Timur’un ordusuyla bu köprüyü kullandığı rivayet edilmektedir. Çeşnigir Köprüsü, Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi esnasında Mimar Sinan tarafından yeniden yapılmıştır.

Kapulukaya Barajı’nın faaliyete geçmesinden önce yol güzergahı üzerinde iken, sonraları köprünün ayak kısımları baraj suyu içinde kalmıştır.

110 metre uzunluğunda 6 metre genişliğindeki köprü kayalık arazide sağlam temeller üzerine oturur. Kızılırmak içinde sağlam bir zemine oturabilmesi için orta bölümde belirgin bir eğim vardır.

Paylaşın

Karaman: Hartapu Anıtı

Hartapu Anıtı; Karaman’ın Merkez İlçesine bağlı Süleymanhacı Köyü ile Konya’nın Çumra İlçesi Adakale Köyü arasında yer almaktadır. Özel araçlarla gidilebilir.

Kızıldağ üzerindeki tepenin üst bölümüne yakın bir yerdeki kayalık çıkıntının üzerinde düzeltilmiş bir kaya yüzeyinde sol elinde bir asa, sağ elinde bir kase tutan, oturur vaziyette bir adam rölyefi yer alır.

Başının hizasında sağ tarafta yer alan Luvi hiyeroglifi ile yazılmış yazıt “Büyük Kral Hartapu” olarak okunmaktadır (Kızıldağ 1). Bunun biraz solunda düzleştirilmiş yatay yüzeydeki ikinci yazıt “Kudretli Fırtına tanrısı tarafından sevilen (?), Güneş, Büyük Kral Hartapu” (Kızıldağ 2) ve ikincinin bitişiğindeki dikey yüzeyde bulunan üç satırdan oluşan üçüncü yazıt “Kudretli Fırtına tanrısı tarafından sevilen (?), Güneş, Kahraman Büyük Kral Mursili’nin oğlu, Büyük Kral Hartapu bu şehri kurdu” (Kızıldağ 3) tahminen hazine arayıcıları tarafından 1980 öncesinde bir zaman tamamen parçalanmışlardır. İkinci yazıtın yer aldığı kaya parçası kayalık çıkıntının dibinde düştüğü yerde durmaktadır.

Kayalık çıkıntının 150 metre güneydoğusunda merdiven yazıtı olarak adlandırılan diğer bir yazıt yer alır (Kızıldağ 4). Basamakların üst bölümüne yakın sağ taraftaki kayalık yüzeyde bulunan iki satırlık yazıt şu şekilde okunmuştur: “Güneş, Büyük Kral, Kahraman, Fırtına tanrısı tarafından sevilen, Hartapu, Kahraman Büyük Kral Mursili’nin oğlu, ilahi Fırtına tanrısının (ve) her tanrı(nın) ihsanıyla tüm ülkelerin (ve) Muski ülkesinin fatihi. Tüm ülkeleri … Büyük Kral, (unvanlar), ilahi Fırtına tanrısı(nın sayesinde) aldı.” Burada bahsi geçen Muska ülkesiyle muhtemelen bu dönemde iç batı Anadolu’da hüküm sürdüğü bilinen ve Asur kaynaklarında Muški olarak geçen Frig devleti kastedilmektedir.

1963 yılında Meriggi, tepenin doğu tarafında devrilmiş durumda, tepesi yuvarlatılmış bir stel bulunduğunu bildirmiş ancak o günden beri bir daha izine rastlanmamıştır. Üzerindeki yazıtın sadece en üst satırı okunabilir durumdadır: “Mursi[li], Kahraman Büyük Kral …” (Kızıldağ 5).

Büyük Kral Hartapu adı Karadağ, Burunkaya, ve Türkmen-Karahöyük yazıtlarında da yer almaktadır. Kral rölyefi Asur biçimi saç ve sakaldan hareketle M.Ö. 8. yüzyıla tarihlenmiştir. Kızıldağ yazıtında imparatorluk dönemine yakın bir yazı stili görülmekle birlikte, kasıtlı bir arkaizm olarak yorumlanmaktaıdır. Özellikle Türkmen-Karahöyük yazıtı da paleografik olarak Hartapu’nun M.Ö. 8. yüzyıla ait bir hükümdar olduğu görüşünü desteklemektedir. Kızıldağ Yazıtlarının bulunduğu kayalarda eski Yunan döneminden kalma yazıt ve oymalar da vardır.

Paylaşın

Karaman: Tartanlar Evi

Tartanlar Evi; Karaman’ın Merkez İlçesi, Mansurdede Mahallesi, 73. Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

Sami Tartan’ın dedesi Hacı Ahmed Efendi tarafından 1810 yılında yaptırılmıştır. Eve doğu taraftaki çift kanatlı kapıdan girilmektedir. İki katlı, orta sofalı planda, düz toprak damlı olan evin avlusunda mutfak, tandır, ahır, hela gibi bölümler bulunmaktadır.

Her iki katın planı aynıdır. Haçvari planlı sofanın pahlı köşelerinden odalara girilmektedir. Odaların seki altı, seki üstü birer kemerle ayrılmıştır. Alçı çiçeklikleri, sedirleri, yüklük-gusülhane, ağzı açıkları geleneksel özelliklere sahiptir. Evde ahşap süslemeden daha ziyade kalem işi süslemeler dikkati çekmektedir.

Kapıların üzerindeki üçgen alanlarda bitkisel bezemeli kartuşlar, oda çiçekliklerinde, tavan eteklerinde zengin bitkisel süslemeler görülür. Bazı çiçekliklerde perde, bazısında ise saat tasvirleri vardır. En önemli tasvirler ise 1. Kat sofasının sekizgen kubbe eteğinde yer alan Sultanahmet Cami, Dolmabahçe Sarayı, Kız Kulesi, bir köşk, çarklı vapur, yelkenli gibi resimlerdir.

Paylaşın

Karaman: Yeşildirek Mağarası

Yeşildirek Mağarası; Karaman’ın Sarıveliler İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Mağaranın uzunluğu 750 metredir. Özel araçlarla gidilebilir.

Doğal süreçler sonucunda oluşmuş yer altı oyuğu olan mağaralar dünya genelinde turizm türlerinin gelişmesi kapsamında turizme açılmış ve turist sayısında artışlar kaydedilmiştir.

Jeolojik özellikleri sayesinde mağara oluşumu açısından zengin olan ülkemizde bu konuda önemli yerlerden biri Karaman’dır. Kalkerli karstik arazi içerisinde açılmış uzun tipli olan Yeşildirek Mağarası’nın uzunluğu 750 metredir.

Doğal bir tepenin güney yamacında yer alan giriş çok geniş olmayıp dar, zaman zaman genişleyen bir koridor halinde devam eden mağara içerisinde bol miktarda sarkıt ve dikit oluşumu bulmaktadır.

Ortalardaki bir bölümde temiz bir kaynak su yer almaktadır. Kireçtaşı oluşumunda dolayı mağaranın içerisi koyu siyahtan yeşile doğru dönüşen bir renk almıştır.

Karaman İl Sınırları içerisinde, “Başharman Mağaraları, Hışlayık Mağarası, İncesu Mağarası, İnciğin İni, Meraspoli Mağarası, Yeşildirek Mağarası” olmak üzere turizm açısından önemli mağaralar yer almaktadır.

Paylaşın