Batman: Mor Barsuma Manastırı
Mor Barsuma Manastırı; Batman’ın Gercüş İlçesi, Arıca (Kafro) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Arıca (Kafro) Köyünün kuzeyindeki kayalık alanda yer almaktadır. Arıca köyü, Batman merkezin kuş uçumu 50 km güneydoğusunda, Gercüş ilçe merkezinin de 9 km güneydoğusunda bulunmaktadır.
Ana kayaya oyularak inşa edilen manastırın yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Köy merkezinin dışında, yer alan manastır; ana kayaya oyulmuş iki katlı, tek bir yapıdan oluşmaktadır.
Etrafına çevre duvarıyla sınır oluşturulan manastırın, çevresinde tarım arazileri dışında herhangi bir kültür varlığına rastlanmamıştır. Doğu – batı doğrultulu dikdörtgen planlı yapının tek girişi bulunmaktadır.
İki katlı olan yapının alt katında kilise olarak düzenlenen ibadet mekanı ve bir koridor, üst katında ise üç oda yer alır. Yapının kuzeydoğusunda yer alan ana girişin açıldığı kilise mekanı; doğu – batı doğrultuda düzgün olmayan dikdörtgen bir plana sahiptir.
Apsis nişinin önünde yer alan bema, iki basamaklı bir seki ile yükseltilmiştir. Kilise bölümünün güneyinde ikinci kata geçişin sağlandığı koridor yer alır. İkinci kat; birbiriyle bağlantılı üç mekandan oluşmaktadır.
Ortada yer alan giriş mekanında bir sarnıç, batı duvarında ise tavandan sarnıca ulaşan bir kanal sistemi mevcuttur. Mekanın güneydoğusunda, dikdörtgen planlı, mezar odası yer almaktadır. Zemin kodu daha düşük olan odaya geçiş iki basamaklı merdivenle sağlanmıştır.
Manastırın ön cephesinde oval ve dikdörtgen plaka içine kazıma tekniğiyle yapılmış hac motifleri mevcuttur. Ancak hac motifleri tahribata maruz kaldığından hatları belirgin değildir. Manastırın batısında ve kuzeyinde su ihtiyacını karşılamak için kullanılan iki adet sarnıç yer almaktadır.
