Batman: Erde Kalesi
Erde Kalesi; Batman’ın Gercüs İlçesi, Yamanlar (Erde) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Yamanlar (Erde) Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu taşıma araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Yamanlar Köyünün yaklaşık 800 metre güneydoğusunda yüksek bir kaya kütlesi üzerine kurulmuş olan kale, çevreye hakim bir tepe üzerindedir. Yamanlar (Erde) Köyü, Batman İl Merkezinin kuş uçumu 49 km güneydoğusunda, Gercüş İlçe Merkezinin 7 km güneydoğusunda yer almaktadır. Yöre halkı tarafından Kale Erde olarak bilinen kale, kuzey-güney yönünde uzanmaktadır.
Kale, günümüzde yıkık ve metruk durumdadır. Erde Kalesi’nde çok sayıda mekan gözlenmiştir fakat bu mekanların hemen hepsi yıkık durumdadır ve sınırları belli değildir. Yapılan envanter çalışmalarında toplamda 4 adet mekan incelenmiştir. 1 nolu mekan kalenin kuzeyinde yer almaktadır. Mekanın üst örtüsü yıkık durumdadır sadece duvar kalıntıları mevcuttur ve dikdörtgen planlıdır.
Girişi muhtemelen güney kısımda bulunan mekânın iç kısmı toprak ve moloz taşla doludur. 1 nolu mekanın güneyinde 2 nolu mekan bulunmaktadır. Üst örtü tamamen yıkılmış durumda olan mekan harabe durumdadır. Mekan içinde bölümler mevcut olup; sınırları belli değildir. 2 nolu mekana giriş tam belli olmamakla beraber girişin güneyde olduğu düşünülmektedir. Mekanın güneyinde sarnıç yer almaktadır.
Bu sarnıcın yöre halk tarafından eskiden tünel olarak kullanıldığı söylenmektedir ancak içindeki moloz taşlardan dolayı anlaşılamamaktadır. Kalenin doğusunda yer alan 3 nolu mekan, aynı zamanda kalenin doğu sınırını oluşturmaktadır. Mekanın üst örtüsü tamamen yıkık durumdadır ve duvarlar ana kaya üzerine oturtulmuştur.
Mekanın batı duvarında ana kayaya oyulmuş depo amaçlı bir bölüm yer almaktadır. Kalenin güneyinde yer alan 4 nolu mekan aynı zamanda kalenin güney sınırını da oluşturmaktadır. Mekanın üst örtüsü tonozludur ve üst örtünün kuzeybatı bölümü yıkık durumdadır.
Geri kalan üst örtü günümüze kısmen sağlam ulaşmıştır. Mekan, kuzey-güney doğrultuda uzanıp, iki bölümden oluşmaktadır. Mekanın duvarları ve üst örtüsü düzensiz moloz taşlarla cas ve horosan harcı kullanılarak inşa edilmiştir.
