Ayhan Bozfırat Kimdir? Hayatı, Eserleri
1932 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Ayhan Bozfırat (Köksal), 30 Aralık 1981 yılında İstanbul’da hayatını kaybetti. Çocukluk yılları, ilkokul öğretmenliği yapan babasının görevi nedeniyle gittiği Anadolu köylerinde geçti.
İlkokul ve ortaokulu çeşitli köy okullarında bitirdikten sonra ailesi ile İstanbul’a yerleşti. Ortaöğrenimini İstanbul Kız Lisesi’nde tamamladı. İstanbul’da Talas Kitabevi’nin kuran ve ilkokullar için ünite dergisi yayınlayan babasının isteği üzerine derginin boş kalan kısımları için hikâye ve masallar yaparak yazarlığa başladı.
1956-1960 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğrenim gördü. Mezun olduktan sonra aynı üniversitede Ceza ve Ceza Usûl Hukuku Kürsüsü’nde asistanlık yaptı ve çocuk suçluluğu konusunda çalıştı. Bu dönemde hukukçu Mehmetcan Köksal ile evlendi. Çift, Sırma ve Ömer aldı iki çocuk sahibi oldu. 1961’de kurulan Türkiye İşçi Partisi’nde (TİP) eşiyle birlikte aktif rol aldı. Kendini ‘komünist bir kadın’ olarak tanımlayan Bozkurt, sonraki yaşamında politikadan uzak durdu.
Eşinin doktora çalışmalarına Paris’te devam etmesi üzerine üniversitedeki görevinden ayrılıp ailesi ile birlikte Fransa’ya gitti. Türkiye’ye döndükten sonra serbest avukatlık yaptı.
İlk öykülerini Paris dönüşünde kaleme aldı ve bunları İstasyon (1971) adlı kitabında topladı. Kitabın edebiyat çevrelerinde ilgi görmesi üzerine ertesi yıl Fırıldak (1972) adlı ikinci öykü kitabını yayımladı. Öykülerinde çoğunlukla yoksul ya da orta hâlli insanları; gündelik hayattaki küçük mutsuzlukları anlattı. Çalışma koşullar, pahalılık, geçim sıkıntısı, işsizlik, ekonomik eşitsizlik, ve işçi sağlığı konularına yer verdi. Bu dönemde eşinin öğrencileri olan ve yakından tanıma fırsatı bulduğu Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının 6 Mayıs 1972’de idam edilmeleri ile çok sarsıldı ve içine kapandı.
Milliyet Çocuk Yayınları’nın yöneticisi Tarık Dursun Kakınç’ın isteği üzerine çocuk edebiyatına yöneldi ve birbirinin devamı niteliğinde üç çocuk romanı yazdı: Osman (1972), Akraba Hasan (1972) ve Hayri Usta (1975). Çocuk kitapları serisinde, Osman adlı beşinci sınıf öğrencisi bir çocuğun hayatını merkeze aldı. Bozfırat’ın müstakil tek romanı Dört Yol Ağzındaki Ev, 1976’da yayımlandı.
1970’li yıllarda eşinden ayrıldı, meme kanserine yakalandı ancak bu sıkıntılı dönemlerinde edebiyatı bırakmadı. Son öykü kitabı öykü kitabı olan Sokak Lambaları 1980 yılında yayımlandı. H. C. Andersen’den çevirdiği masallardan oluşan Küçük Deniz Kızı adlı kitap 1981’de yayımlandı. 30 Aralık 1981 tarihinde İstanbul’daki evinde öldü.
Bozfırat’ın Osman isimli kitabı Günışığı Kitaplığı tarafından Sokakta Tek Başına (2008) adıyla yeniden yayımlanmıştır.
Ayhan Bozfırat’ın eserleri: İstasyon (1971 Öykü), Fırıldak (1972 Öykü), Sokak Lambaları (1980 Öykü), Balkon (1997 Öykü), Biraz Daha Gayret (1999 Öykü), Dört Yol Ağzındaki Ev (1976 Roman), Osman (1972 Çocuk), Akraba Hasan (1972 Çocuk), Hayri Usta (1975 Çocuk).
