Aksaray: Karagedik Kilisesi
Karagedik Kilisesi; Aksaray’ın Güzelyurt İlçesi, Ihlara Kasabası sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe merkezinden Ihlara Kasabasına her saat toplu taşıma araçları ile ulaşmak mümkündür.
Yapı dört serbest destekli, gelişmiş kapalı Yunan Haçı tipinde inşa edilmiştir. Kilise, kuzey duvarı hariç tamamen yıkılmıştır. Orijinalde merkez mekân dört paye üzerinde yükselen pandantifli bir kubbe, diğer mekânlar ise beşik tonozlarla örtülmekteydi. Apsis, içten at nalı, dıştan yedi cepheli, yan apsisler ise iç ve dıştan yuvarlaktı.
Kademeli kör kemerlerle bölünen kuzey cephede duvar örgüsünde kullanılan kesme taşın yanı sıra, pencere ve nişlerdeki tuğlalar, süsleme amacıyla yerleştirilen sekiz kollu ışın motifini içeren madalyonlar ve derz üzerindeki pembe sıvaya uygulanan çizgiler, çok renkliliği ve dekoratif görüntüyü amaçlayan bir anlayışı yansıtmaktaydı.
Yapıdaki freskolar 10’ncu veya 11’inci yüzyıllara tarihlenmekte ancak mimari özelliklerin Geç Bizans Dönemi’ne yakınlığı vurgulanmaktadır.
Eski yayınlarda tanıtılan birçok tasvir bugün kaybolmuştur: Kilisenin 2011 yılında yıkılmasından önce Bema duvarındaki İsa’nın Tapınağa Takdimi, Mısır’dan Dönüş, Musa’nın Denenmesi; kuzey apsisteki Meryem ve Çocuk İsa; güney duvardaki İsa Golgota Yolunda; Prothesis’teki Zekeriya’ya Müjde, Vaftizci Yahya’ya İsim Verilmesi ve bazı azizler malesef kaybolanlar arasındadır. Mevcut olanlar: Prothesis’te Zekeriya’nın Öldürülmesi, Elizabeth’in Takip Edilmesi, Salome’nin Vaftizci Yahya’nın Başını Yıkaması; güneydoğudaki köşe odasının kuzey duvarındaki Aziz Georgios’un Şehit Edilmesini gösteren sahneler. 11. yüzyılda yapılan bu kilise, üzerine düşen kaya parçalarından zarar görmüş, çatısı ile kuzey duvarı hariç kalan duvarlar yıkılmıştır.
