Tanrının Gazabı: Sodom Ve Gomorrah
Arkeologlar arasında hala bir tartışma konusu olan Sodom ve Gomorra’nın yok edilmesi, genellikle dini metinler, özellikle Tevrat ve İncil’deki anlatılarla ilişkilendirilir.
Haber Merkezi / Bu şehirlerin hikayesi, aynı zamanda Kur’an’da da benzer şekilde geçer (örneğin, Hûd Suresi 82 – 83).
Tevrat ve İncil’de (Yaratılış Kitabı 19) Sodom ve Gomorra, ahlaksızlık, günah ve Tanrı’nın emirlerine uymama nedeniyle yok edildiği belirtilir. Özellikle, şehir sakinlerinin ahlaksız davranışlarının Tanrı’nın gazabını çektiği ifade edilir.
Tanrı, bu şehirleri “gökten kükürt ve ateş yağdırarak” yok etmiştir. Yaratılış Kitabı’nda bu olay dramatik bir şekilde anlatılır: Şehirler tamamen yok olur, sadece Lut ve ailesi kaçar, ancak Lut’un karısı geriye baktığında tuz sütununa dönüşür.
Lut’un (İbrahim’in yeğeni) bu şehirlerde yaşaması ve Tanrı’nın ona kurtuluş vaat etmesi anlatının önemli bir parçasıdır.
Kur’an’da (örneğin, Hûd Suresi 82-83), Sodom ve Gomorra’nın benzeri olarak görülen Lut kavminin helakı anlatılır. Anlatıya göre, kavmin ahlaksızlığı ve özellikle eşcinsel davranışlar, Tanrı’nın gazabına neden olur. Allah, şehri altüst eder ve şehrin üzerine taş yağdırır. Bu, ilahi bir ceza olarak tasvir edilir.
Sodom ve Gomorra’nın tarihsel bir gerçekliğe dayanıp dayanmadığı tartışmalı bir konudur. Ancak, bazı arkeologlar, bu hikayenin Ölü Deniz (Lut Gölü) çevresindeki antik şehirlerle bağlantılı olabileceğini öne sürmektedir.
Sodom ve Gomorra’nın Ölü Deniz bölgesinde, muhtemelen günümüz Ürdün veya İsrail sınırlarında yer aldığı düşünülür. Arkeolojik kazılarda, özellikle Tall el-Hammam adlı bir sit alanında, bu şehirlerin kalıntılarına işaret edebilecek bulgular ortaya çıkarılmıştır.
2021’de yayımlanan bir araştırma, Tall el-Hammam’da yaklaşık 3600 yıl önce (MÖ 1650 civarı) bir meteor veya hava patlamasının (Tunguska benzeri) şehri yok etmiş olabileceğini öne sürmüştür. Ölü Deniz bölgesi tektonik olarak aktif bir bölgedir. Deprem veya volkanik patlamalar, şehirlerin yıkılmasına ve kükürt (sülfür) içeren gazların salınmasına neden olmuş olabilir.
Bölgedeki doğal gaz rezervleri veya bitüm yataklarının tutuşması, büyük bir yangına ve “kükürt ve ateş” görüntüsüne yol açmış olabilir. Lut’un karısının tuz sütununa dönüşmesi ise, bölgedeki tuz oluşumlarıyla (Ölü Deniz’deki doğal tuz yapıları) ilişkilendirilebilir.
Tall el-Hammam’da yapılan kazılar, ani bir yıkım izi (yüksek sıcaklıkta erimiş malzemeler, yanmış kalıntılar) gösteriyor. Ancak, bu bulguların Sodom ve Gomorra ile kesin bağlantısı tartışmalıdır.
İlahi bir ceza mı doğal bir felaket mi?
Dini metinler, Sodom ve Gomorra’nın yok edilmesini ilahi bir ceza olarak görür ve ahlaki bir ders çıkarmayı vurgular. Arkeolojik çalışmalar ise, bu hikayenin doğal bir felaketin (meteor, deprem, volkanik aktivite) abartılı bir anlatımı olabileceğini öne sürer.
