Tekstil Ve Giyim Sektöründe Kriz Derinleşiyor: İşten Çıkarmalar Gündemde
BİRTEK-SEN Genel Başkanı Mehmet Türkmen, “Tekstil ve hazır giyim sektörünün elbette sorunları vardır ama daha fazla kâr etmek dışında hiçbir kaygısı olmayan patronların gözünden değerlendiriliyor. Sektörün gücü, işçilerin maliyeti gibi… İşçilerin insanca yaşaması, yetebilecek bir ücret alması maliyet kalemi oluyor” dedi ve ekledi:
“İktidara ve patronlara kaldığında her şeyin faturasının işçilere kesildiğini görüyoruz. Giyim sanayiinde ortalama ücret dışında bir ücret ödenmiyor. Beyaz yakalılar bile en fazla asgari ücretin bin lira üstünde alıyor. İşçi ücretleri en az yoksulluk düzeyine çıkarılmalı ama bu patronların insafına bırakılamaz. İşçilerin bunun için örgütlü şekilde mücadele etmesi gerekiyor.”
İşten çıkarmaların yaşanmaya başladığını da aktaran Türkmen, “Urfa’da, Malatya’da, Adana’da, Maraş’ta pek çok fabrikada işçiler evleri hasarlı olduğu için işe gidemedi ve hakları verilmeden işten atıldılar. Mil May Tekstil’de 40 işçi tazminatları verilmeden atılmak istendi.
Biz gidip görüştükten sonra 6’sı atıldı. Ama bayramdan sonra işten çıkarmalar artacaktır. Akıllarına ilk gelen çözüm işten atma oluyor, böyle tehdit ediyorlar. Bazı kentlerde tekstil patronları büyük markaların temsilcilerini çağırıp ne kadar çağdaş koşullarda üretim yaptığını gösteriyorlar. Sendikalı oldukları için işten atıldıklarını, 36 saate varan mesaileri anlatıyorlar mı?” ifadelerini kullandı.
Emekçiler henüz asgari ücrete yapılan zammı alamazken işverenler ise ‘önlem amaçlı işten çıkarmaları’ konuşmaya başladı bile. Asgari ücrete yapılan yüzde 34’lük zam dolar karşılığında kaybolmaya devam ediyor. Hem kurun hem de enflasyonun artmasıyla henüz işçilerin cebine ulaşmayan asgari ücret eridikçe eriyor.
İktidardan destek üstüne destek alan işverenlere, eriyişini sürdüren asgari ücrete yapılan zammın faturasını yine işçiden kesmek istiyor. Tekstil ve hazır giyim sektöründe işten çıkarmalar ve fabrikaların kapanacağı iddiaları gündemde.
Birgün’den Dilan Esen’in aktardığına göre; Birleşik Tekstil Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) Genel Başkanı Mehmet Türkmen, asgari ücretin işçinin eline geçmeden 50 lira eridiğine ve bu erimenin devam edeceğine dikkat çekti. Erimenin sebebinin yalnızca dövizdeki yükseliş değil, temel tüketim ürünlerine yapılan zamlarla da ilgili olduğuna değinen Türkmen, asgari ücrete yapılan zam nedeniyle işten çıkarmaların yaşanacağına yönelik tartışmaların işçilerin zammını önemsizleştirdiğini belirtti.
İşverenlerin çok sayıda destek aldığına vurgu yapan Türkmen, “Bazı iktisatçılar da ‘Bu zammın bu anlamı yok, eriyecek, enflasyonu daha da artırır’ diyorlar. Neredeyse işçilere yapılan zamları enflasyonun artış sebebi olduğunu açıklayacak bir söylem bu. Bunun çözümü işçilere zam yapmamak değil, bu ekonominin sorumlusu olanların politikalarını değiştirmesidir. Ama bunun faturası bile işçilere kesiliyor. Asıl enflasyon artışının büyük oranda astronomik şirket kârları olduğunu biliyoruz” dedi.
Asgari ücretin maliyetinin 800 dolar olacağı açıklamasına tepki gösteren Türkmen, şöyle konuştu: “Buna yemek ücretiyle kreş yardımını da ekliyorlar. Antep’te, Malatya’da, Maraş’ta, Urfa’daki fabrikaların hiçbirinde kadın işçilere kreş yardımı yapıldığını görmedik. Hatta bu fabrikaların bir kısmı işe hamileyse almıyor, evlilik düşünüyorsa almıyor.
Patronlar, alım gücünün düşmesinden, finansman kaynaklarına ulaşamamaktan, hammadde maliyetlerinin artmasından da bahsediyorlar ama çözüm önerileri de ilginç. Aldıkları teşvikler yetmiyor hâlâ yeni teşvikler istiyorlar. Kısa çalışma ödeneğinde işçileri izinde gösterip çalıştırıyorlar. Aslında işsizlik fonunu yağmalıyorlar. İşçilerin parası bile patronlara kaynak olarak aktarılıyor. Ama bu da yetmiyor.”
“İşçilerin talep ve maliyetine gelince Hindistan ve Kamboçya ile rekabet ediyorlar” diyen Türkmen, şunları ifade etti: “Tekstil ve hazır giyim sektörünün elbette sorunları vardır ama daha fazla kâr etmek dışında hiçbir kaygısı olmayan patronların gözünden değerlendiriliyor. Sektörün gücü, işçilerin maliyeti gibi… İşçilerin insanca yaşaması, yetebilecek bir ücret alması maliyet kalemi oluyor.
İktidara ve patronlara kaldığında her şeyin faturasının işçilere kesildiğini görüyoruz. Giyim sanayiinde ortalama ücret dışında bir ücret ödenmiyor. Beyaz yakalılar bile en fazla asgari ücretin bin lira üstünde alıyor. İşçi ücretleri en az yoksulluk düzeyine çıkarılmalı ama bu patronların insafına bırakılamaz. İşçilerin bunun için örgütlü şekilde mücadele etmesi gerekiyor.”
İşten çıkarmaların yaşanmaya başladığını da aktaran Türkmen, “Urfa’da, Malatya’da, Adana’da, Maraş’ta pek çok fabrikada işçiler evleri hasarlı olduğu için işe gidemedi ve hakları verilmeden işten atıldılar. Mil May Tekstil’de 40 işçi tazminatları verilmeden atılmak istendi.
Biz gidip görüştükten sonra 6’sı atıldı. Ama bayramdan sonra işten çıkarmalar artacaktır. Akıllarına ilk gelen çözüm işten atma oluyor, böyle tehdit ediyorlar. Bazı kentlerde tekstil patronları büyük markaların temsilcilerini çağırıp ne kadar çağdaş koşullarda üretim yaptığını gösteriyorlar. Sendikalı oldukları için işten atıldıklarını, 36 saate varan mesaileri anlatıyorlar mı?”
“İşverene maliyeti 800 dolara ulaştı”
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, geçen günlerde yaptığı açıklamada, son zammın ardından asgari ücretli bir çalışanın yemek, servis ve kreş yardımlarıyla beraber işverene maliyetinin 800 dolara ulaştığını ileri sürmüştü.
Önlem alınmaması durumunda sektörde iş yeri kapanmaları ve istihdam kayıplarının artacağını belirten Kaya, sektördeki daralmanın tek sebebinin düşük talep olmadığını aktardı ve “Yeni asgari ücretin dolar bazında geldiği seviye hazır giyim sektörünün rekabet koşullarını aşındıracak” demişti.
