Nisan 2019 – Nisan 2023 dönemini kapsayan 4 yıllık süre zarfında Türkiye genelinde konut kiraları yüzde 583 artarken, Nisan 2019’da 81 ilde ortalama kira bedeli aylık 728 liradan 5 bin 58 liraya yükseldi.
Büyükşehirlerde ise Türkiye ortalamasından çok daha fazla bir fiyat artışı görüldü. Söz konusu dört yıllık dönemde 30 büyükşehirde kira bedelinde ortalama artış oranı ise yüzde 697 olarak ölçüldü.
Antalya’da artış yüzde bin 109, Mersin’de yüzde 963, Muğla’da yüzde 935, Ankara’da yüzde 833, İstanbul’da yüzde 713 olarak tespit edildi.
Türkiye genelinde 2019 yılı Nisan ayında kira bedeli ortalama ücretin sadece yüzde 27’si kadarken, bugün yüzde 45’e ulaştı.
Muğla’da kira bedelinin ortalama ücretin yüzde 187’si, Antalya’da yüzde 120’si, İstanbul’da yüzde 117’si kadar olduğu tespit edildi.
30 büyükşehirde ortalama kira bedeli de asgari ücretin yüzde 79’unu aştığı hesaplandı. Antalya ve İstanbul’da ortalama kira bedelinin asgari ücretin 1,5 katına tekabül ettiği belirlerken, Muğla’da ise kira bedelinin asgari ücretin 2,5 katına çıktığı hesaplandı.
Sığınmacıların yoğun yaşadığı ilk 10 ilde ise kira bedelindeki artışın Türkiye ortalamasının üstünde olduğu, buralarda kira bedellerinin yüzde 702 zamlandığı ifade edildi.
Bu illerde kira bedelinin asgari ücrete oranı 2019’da yüzde 46 iken bugün yüzde 86’ya çıktığı da vurgulandı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, Türkiye genelinde kira artış oranlarına ilişkin analizini sosyal medya hesabından paylaştı.
“Kira artış oranlarını derinlemesine analiz ettik” diyen Gökçe, Nisan 2019 ile Nisan 2023 dönemindeki değişime dikkat çekti.
Nisan 2019’da 81 ilde ortalama kira bedelinin aylık 728 TL olduğunu, Nisan 2023’te ise bu ortalamanın 5 bin 58 TL’ye çıktığını vurgulayan Gökçe, artış oranının yüzde 583 olduğunu kaydetti.
“30 büyükşehirde kira bedelinde ortalama artış oranı yüzde 697”
Gökçe, “Önemli bir gösterge” diyerek kiraların ortalama ücretler karşısındaki durumuna dair de istatistikleri şöyle paylaştı:
“Tüm Türkiye’de 2019 yılı Nisan ayında kira bedeli ortalama ücretin sadece yüzde 27’si kadarken, bugün yüzde 45’e ulaşmış. Muğla’da kira bedeli ortalama ücretin yüzde 187’si, Antalya’da yüzde 120’si, İstanbul’da yüzde 117’si kadar.
Büyükşehirlerde manzara Türkiye ortalamasından çok daha farklı. Nisan 2019 – 2023 döneminde 30 büyükşehirde kira bedelinde ortalama artış oranı yüzde 697. Antalya’da artış yüzde bin 109, Mersin’de yüzde 963, Muğla’da yüzde 935, Ankara’da yüzde 833, İstanbul’da yüzde 713.
Örneğin Antalya ve İstanbul’da ortalama kira bedeli asgari ücretin 1,5 katı. Muğla’da kira bedeli asgari ücretin 2,5 katına çıkmış. 30 büyükşehirde ortalama kira bedeli asgari ücretin yüzde 79’unu aşmış bir halde.
Sığınmacıların yoğun yaşadığı ilk 10 ilde ise kira bedelindeki artış Türkiye ortalamasının üstünde. Kira bedelleri yüzde 702 zamlanmış. Bu illerde kira bedelinin asgari ücrete oranı 2019’da yüzde 46 iken bugün yüzde 86’ya çıkmış. Yani asgari ücret kira bedeli karşısında erimiş.”
Konut krizininin düşünüldüğünden daha derin olduğunu ifade eden Gökçe, devrim niteliğinde adımları atılması gerektiği konusunda uyardı ve aksi durumda tarihin en vahim barınma krizinin yaşanacağını söyledi.
Gökçe, paylaşımlarının devamında şu ifadeleri kullandı:
“Yaşanılan konut krizi düşünüldüğünden daha derin. Özellikle Türkiye nüfusunun yüzde 75’inin yaşadığı 30 büyük şehirde çalışanların, ücretlilerin gelirlerinin önemli bir kısmı konut kirasına gidiyor. Yeni işe başlayan gençlerin maaşlarıyla neredeyse konut kiralama şansı yok.
Büyükşehirlerde görev yapan memurların, kamu görevlilerinin de maaşlarından konut kirası çıktıktan sonra gıda, ulaşım, giyinme ve temel ihtiyaçlar için sadece çok küçük bir kaynak kalıyor. Tasarruf edebilmeleri ise maddeten mümkün değil.
Türkiye önümüzdeki yıllarda konut krizini çözmek için çok ciddi, devrim sayılabilecek adımlar atmazsa bu kriz derinleşecek ve Cumhuriyet tarihimizin en vahim barınma krizi ile karşı karşıya kalacağız. Bu acı tabloyu hepinizin dikkatine sunarım.”
