Samsun: Taşhan (Çakallı Han)
Taşhan (Çakallı Han); Samsun’un Kavak İlçesi, Çakallı Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
800 yıllık tarihi Çakallı Han,, Karadeniz ticaret kervan yolunun önemli menzillerinden birisidir. 13. yüzyılda inşa edilen yapı, Selçuklu Kervansaraylarının Samsun’daki tek örneğidir. Taşınmaz ortada daha yüksek tonozlu bir mekan ile yanlarda yine tonozlu olan 2 mekandan oluşan üç bölümlü bir yapıdır.
Giriş yüksek bir kapı açıklığından sağlanmaktadır. Cephe tamamen düzgün kesme taştan ve harçsız olarak yapılmıştır. Ancak duvardaki tahribattan, bu tabakanın kaplama olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü alttaki tabakada moloz taş ve harç kullanılarak yapılmış duvar örgüsü yer almaktadır. Ortadaki büyük tonozlu mekanın içi de düzgün kesme taştan yapılmıştır.
Yapı plan özelliği yönüyle karma tip hanlar grubuna girer. Yapı kapalı avlusu, taş tezyinatlı portalı, payelerle desteklenmiş beşik tonoz ve üç sahınlı planı ile Selçuklu Dönemi Kervensarayı özellikleri taşır. Yapı 1650 yılında onarım geçirmiş ve yapıya Osmanlı Dönemi özellikleri taşıyan mimari öğeler eklenmiştir.
Yapının giriş portalinin yanındaki yarım yıldız süslemeleri bu durumu kanıtlayan bir özelliktir. Hanın ayakta kalan kapalı bölümünün önünde yıkılmış bir avlu daha olduğu sanılmaktadır.
Taşhan’ın restorasyon çalışmaları 19.08.2011 tarihinde başlamıştır. İçerisinde tarihi yapıları bozulmadan rastaurant yapılmıştır. Ailelerin rahatça oturup yemek yiyebilecekleri ortamlar hazırlanmıştır. Çakallı Taş-Han’ın bitiş tarihi 16.08.2012’dir.
