Rize: Sarayköy Camii
Sarayköy Camii; Rize’nin İyidere İlçesi, Sarayköy Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.
Kareye yakın dikdörtgen planlı yapı, düzgün kesme taştan inşa edilmiştir. Camii, kareye yakın dikdörtgen planlı harim ana mekân ve batı cephesinde yer alan dikdörtgen planlı son cemaat yerinden oluşmaktadır. Son cemaat yerinin önü açıktır. Harim ana mekânın üstü dairesel kasnaklı kubbe ile örtülmüştür.
Kuzeybatısında yer alan minaresi kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir ve tek şerefelidir. Minare şerefesinin altında örgü motifi görülmektedir. Camiye giriş batı cephesinde yer alan kemerli, kesme taş söveli ve çift kanatlı ahşap kapı ile sağlanmaktadır. Giriş kapısının üstünde caminin kitabesi yer almaktadır. Kitabesine göre cami, Hicri 1263 (Miladi 1847) yılında inşa edilmiştir.
Kadınlar mahfili caminin kuzey cephesinde yer almaktadır. Mahfil katına çıkış, son cemaat yerinden betonarme merdiven ile sağlanmaktadır. Mahfil katı betonarme olarak inşa edilmiştir ve ortada iki adet sütun ile taşınmaktadır. Merdivenin altı şadırvan olarak kullanılmaktadır. Caminin kuzeyinde, camiye bitişik olan imam evi yer almaktadır. Caminin iç duvarları, mihrap, minber ve vaaz kürsüsü tamamen bitkisel motifli seramik ile kaplanmıştır.
Ortada yer alan kubbe içi ve yanları bitkisel motifli kalem işiyle süslenmiştir. Caminin etrafında yeni ve eski mezar yerleri bulunmaktadır. Özellikle batı tarafında tarihi mezar taşları bulunmaktadır. Bunların arasında kavuklu, fesli, sarıklı mezar taşları yer almaktadır. Kuzey ve kuzeybatı tarafında yine aynı şekilde eski tarihli mezar taşlarına rastlanılmaktadır.
