Gezegen Yutan Yıldızlar; Dünya’nın Geleceği Şimdiden Yazılıyor
Güneş, ömrünün yaklaşık yarısını tamamlamış durumda. Bir yıldız, yakıtı olan hidrojeni tükettiğinde, yüz kattan fazla büyüyerek yakınındaki gezegenleri yutuyor.
Haber Merkezi / Güneş için bu sona yaklaşık 5 milyar yıl kalsa da, bilim insanları diğer yıldız sistemlerinde Dünya’nın kaderine benzeyen olaylar gözlemledi.
Warwick Üniversitesi’nden Edward Bryant ve University College London’dan Vincent Van Eylen, NASA’nın TESS uydusundan elde edilen verilerle genç yıldız sistemlerini yaşlanmış yıldız sistemleri ile karşılaştırdı. Sonuçlar, yıldızlar yaşlandıkça yakın yörüngedeki gezegenlerin azaldığını gösteriyor.
Bryant, “Gezegenlerin zamanla kaybolduğunu görüyoruz,” diyerek bulguların gezegenlerin baştan eksik olmasından değil, yıldızlar yaşlandıkça yok olmasından kaynaklandığını ifade ediyor.
Bir yıldız devleştiğinde gezegenleri yalnızca yutarak yok etmiyor. Aynı zamanda güçlü gelgit kuvvetleri uygulayarak gezegenlerin yörüngelerini bozuyor, atmosferlerini söküyor ve bazılarını tamamen parçalıyor.
Araştırma ekibi, TESS verilerinde 456 binden fazla yaşlı yıldız inceledi ve bunların yakın yörüngelerinde yalnızca 130 gezegen ve gezegen adayı buldu. Bu düşük oran, gelgit etkilerinin yıldız evrimiyle birlikte güçlendiğini destekliyor.
TESS, gezegenleri yıldızlarının önünden geçerken oluşan küçük parlaklık azalmalarını ölçerek tespit ediyor. Ancak yıldız büyüdükçe bu geçiş sinyalleri daha zayıf oluyor. Bu da yaşlı yıldızların etrafındaki gezegenleri bulmayı zorlaştırıyor.
Bilim insanları, inceledikleri yaşlı yıldızların yüzey alanları büyük olsa da kütle olarak Güneş’e benzediğini belirtiyor. Bu benzerlik, Güneş’in gelecekte nasıl davranacağını anlamak için önemli bir ipucu.
Çalışmaya dahil olmayan Heidelberg Üniversitesi’nden Sabine Reffert, sonuçların gezegenlerle yıldızlar arasındaki etkileşimleri anlamak için değerli olduğunu söylüyor. Reffert ayrıca yıldızların “metaliklik” adı verilen kimyasal içeriğinin de gezegen oluşumunu etkilediğini, bu nedenle daha iyi veriyle sonuçların netleşeceğini belirtiyor.
Dünya’nın böyle bir sona ulaşmasına milyarlarca yıl olsa da, bilim insanları yaşlanan yıldızların gezegenlerini nasıl yok ettiğini anlamada önemli bir adım attı.
