Filon Kimdir? Teorik Çalışmaları
MÖ 25 yılında İskenderiye’de dünyaya gelen Filon (Philon), MS 50 yılında yine İskenderiye’de hayatını kaybetmiştir. Filon, Helenistik Yahudilik’in en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir.
Haber Merkezi / Yunan felsefesi ile Yahudi inancını birleştirme çabasıyla tanınan Filon’un anadili Yunanca olup Tevrat’ın Yunanca çevirisi Septuagint’i temel almıştır. Roma İmparatoru Caligula’ya İskenderiye Yahudileri adına bir heyetle gönderilmesi, onun toplumsal etkisini gösterir.
Filon’un Teorik Çalışmaları:
Yunan Felsefesi ile Yahudi İnancının Birleşimi: Filon, Platon’un felsefesini Yahudi teolojisiyle uzlaştırmaya çalışmıştır. Tevrat’ın Yunan felsefesiyle özdeş olduğunu savunmuş, kutsal metinleri Platon’un idealar öğretisi ışığında alegorik olarak yorumlamıştır.
Ona göre, Platon’un ideaları, Tanrı’nın düşünceleri (logos) olup, Tanrı tarafından yaratılmıştır; bu, Platon’un ideaların önsüz-sonsuz olduğu görüşünden ayrılır.
Tanrı ve Logos Kavramı: Filon’a göre Tanrı, mutlak, her şeyin nedeni ve en yetkin varlıktır; belirli bir yerde bulunmaz ve insan aklıyla tam olarak kavranamaz.
Logos, Tanrı’nın evreni yaratmada kullandığı aracıdır; kaostan düzeni (kosmos) oluşturur. Logos, Tanrı’nın düşünceleriyle ideaları var eden ilahi akıldır. İnsan, özellikle “model insan” Adam, logosun niteliklerini taşır.
Ruh ve Ahlak: Filon, ruhun ölümsüzlüğüne inanır ve ruhun ölümünün simgesel olduğunu düşünür. Ona göre bilge kişi, alçakgönüllülük, azla yetinme ve Tanrı’ya adanmışlık yoluyla ahlaki bir yaşam sürmelidir.
Tanrısal özü kavramak için derin düşünce ve içe kapanış gerekir; bu, Tanrı’nın ilahi kayrasıyla mümkün olur. Filon, ahlakın temelini “bilimsel sevgi” olarak tanımlar; bu, evreni ve Tanrı’yı anlamaya yönelik derin bir ilgidir.
Alegorik Yorum ve Gizemcilik: Filon, kutsal metinlerin yüzeysel anlamlarının ötesinde gizli anlamlar taşıdığını savunur. Simgesel yorum yöntemiyle, Tevrat’taki olayları ve kuralları felsefi ve ahlaki ilkelerle açıklar. Bu yaklaşımı, felsefesine gizemci bir boyut katar ve kutsal yazıların us ilkeleriyle uyumlu olduğunu öne sürer.
Filon’un Etkileri:
Filon’un çalışmaları, Yeni Platonculuk ve erken Hıristiyan düşüncesini derinden etkilemiştir. Tanrıbilimin kurucularından biri olarak görülür; özellikle Orta Çağ’da Platoncu düşünürler üzerinde etkili olmuştur. Yahudi inancını Yunan felsefesiyle birleştirme çabası, felsefe ve din arasındaki ilişkiyi yeniden tanımlamıştır.
