Van Büyükşehir Belediyesi’ne Kayyım Atandı: Darbeciler Kaybedecek Halk Kazanacak

“Terör örgütüne yardım etmek” ve “basın yoluyla terör örgütü propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davada 3 yıl 9 ay hapis cezası alan Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Abdullah Zeydan’ın yerine kayyım atandı.

Haber Merkezi / Abdullah Zeydan’ın “Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2023/77 Esas sayılı dosyası kapsamında 11.02.2025 tarihinde görülen duruşmasında ‘Silahlı Terör Örgütüne Bilerek Ve İsteyerek Yardım Etme’ suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezası alması nedeniyle” görevden uzaklaştırıldığı belirtildi.

Polisler Zeydan’a görevden alındığına dair tebligatı imzalatmak istedi ancak Abdullah Zeydan kararı imzalamadı. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Abdullah Zeydan, “Utanmaz hırsızlar Van halkının iradesini gasp ettiler. Darbeciler kaybedecek halk kazanacak” dedi.

DEM Parti Van İl Örgütü de sosyal medya hesabından bir açıklama yayınladı. Açıklamada, “Onurlu Van halkı iradesinin yanındadır! Kayyıma, gaspa, talana geçit vermeyeceğiz. Tüm halkımızı, sivil toplum örgütlerini, siyasi parti ve sendikaları bu gaspa karşı demokrasiyi ve hukuku savunmaya davet ediyoruz” denildi.

DEM Parti tarafından yayınlanan açıklamada ise, gelişmeler “halkın iradesine vurulmuş bir darbe” olarak nitelendirildi. Açıklamada şu sözlere yer verildi: “Bu hukuksuzluğa boyun eğmeyeceğiz. Van halkının iradesini gasp etmeye çalışan kayyımcı zihniyete karşı duracağız! Belediyeler darbecilerin değil halkındır!”

Ankara’da DEM Parti Eş Genel Başkanları Tülay Hatimoğulları ile Tuncer Bakırhan, kayyum atamasına tepki gösterdi. DEM Parti Meclis Grubu, Van’a gitme kararıyla yola çıkarken Eş Genel Başkanlar Tülay Hatimoğulları ile Tuncer Bakırhan basın toplantısı düzenledi.

Tülay Hatimoğulları, kayyum atamak için Zeydan aleyhine hapis cezası kararı verildiğini söyleyerek “Sadece Kürt belediyelerine değil, aynı zamanda kent uzlaşısıyla seçilen İstanbul’daki belediyelere dönük saldırılar ortadadır. Kent uzlaşısına yönelik operasyonla gözaltına alınan belediye meclis üyeleri ve belediye başkan yardımcılarının hepsi tutuklandı. Uzlaşıya ceza veren, uzlaşıyı yargılayan bir iktidar barış hakkında ne düşünüyor?” diye konuştu.

Erdoğan’ın talimatıyla kayyum atandığını düşündüklerini belirten Hatimoğulları, “Saray’a ve doğrudan Erdoğan’a soruyoruz. Siz bugün Van’a kayyum atayarak var olan diyalog sürecini dinamitlemeyi mi hedefliyorsunuz? Barış sürecinin konuşulduğu ve toplumun umutlandığı bir dönemde, bu diyalog sürecini darbelemeyi mi hedefliyorsunuz?” dedi.

Hatimoğulları, “Bize bu kadar yoğun bir şiddet uygulamalarını ‘Nasılsa bir süreç devam ediyor, bu normaldir’ diye algılayacağımızı zannediyorlarsa çok yanılıyorlar. İktidar ve Erdoğan, barışı, bu diyalog sürecini sabote ededursun biz barış demekten, barış için bedel ödemekten ve mücadele etmekten bir adım bile geri adım atmayacağız. Bunu böyle bilsinler” ifadelerini kullandı.

Tuncer Bakırhan ise Abdullah Öcalan’ın yakalandığı günün yıldönümü olan 15 Şubat’ı işaret ederek “Sayın Öcalan demokratik bir çağrıya hazırlanıyorken tam da uluslararası komployla getirildiği günün yıldönümünde, Van Belediyesi’ne kayyum atanıyor. Şimdi bunun art niyetli olmadığını söyleyebilecek kimse var mı?” diye konuştu.

Bakırhan, “Sandıkta iradesini seçen halkın, kendi iradesine sahip çıkması mı terördür? Yoksa çetevari bir şekilde, sanki başka bir ülkenin toprağını işgal eder gibi toplarla ve tüfeklerle belediyeye girip, halkın iradesini gasp etmek mi terördür? Terör diyenler önce bunun cevabını versin” ifadesini kullandı.

Zeydan, açık ara farkla kazanmıştı

Zeydan, 31 Mart 2024’te yapılan yerel seçimleri, Vanlıların yüzde 55’inin oyunu alarak kazanmıştı. AKP’nin adayı Abdulahat Arvas ise oyların yüzde 27’sini alarak ikinci sırada gelmişti. Van’ın tüm ilçelerinde de ipi DEM Parti göğüslemişti.

Abdullah Zeydan, Hakkari milletvekili olduğu sırada, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HDP) milletvekillerine yönelik 2016’da yapılan operasyonlar kapsamında tutuklanmıştı. Hakkında “örgüte yardım etmek” ve “örgüt propagandası yapmak” iddialarıyla dava açılan Zeydan’a yöneltilen suçlamalara, 2015’te Hakkari’nin Yüksekova ilçesindeki bir eyleme katılması, “yasaklı bölgeye girmesi” ve bir konuşmasında sarf ettiği “PKK sizi tükürüğünde boğar” ifadeleri gerekçe gösteriliyor.

AK Parti’nin kaybettiği yerel seçimlerin ardından, Türkiye’nin güneydoğusundaki birçok belediyeye kayyum atanmış bulunuyor. Şu ana kadar sırasıyla Hakkari, İstanbul Esenyurt, Mardin, Batman, Şanlıurfa Halfeti, Tunceli, Ovacık, Van Bahçesaray, Mersin Akdeniz ve Siirt’e kayyum atandı.

Son 10 yıl içinde toplamda 150 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atamalarındaki gerekçelerde ağırlıklı olarak terörle iltisak veya terör örgütlerine destek verme suçlamaları öne çıkıyor. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi.

15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal döneminde (OHAL) 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile hazırlanan kayyum düzenlemesi, 1988’de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Muhalefet partileri kayyum uygulamasının Anayasa’ya aykırı olduğunu savunurken, İçişleri Bakanlığı kayyum atamalarını Anayasa’nın 127’inci maddesine dayandırıyor.

“Mahalli İdareler” başlıklı Anayasa’nın 127’nci maddesi, İçişleri Bakanı’na “görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar [görevden] uzaklaştırma” yetkisini veriyor.

Bu madde belediye başkanlarının görevden alınmasını sağlıyor ancak belediye başkanının yerine kimin atanacağına ilişkin bir düzenleme yer almıyor. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin koşullar düzenleniyor. İçişleri Bakanlığı, görevden almanın yasal dayanağı olarak bu kanunun 45. ve 47. maddelerine işaret ediyor.

“Belediye başkanlığının boşalması hâlinde yapılacaklar” 45. maddede düzenlenirken, 15 Ağustos 2016 tarihinde çıkarılan KHK ile bu maddeye bir “kayyum” fıkrası eklendi. Eklenen fıkraya göre; İçişleri Bakanı, belediye başkanlarını terör gerekçesiyle görevden alma durumunda valileri veya kaymakamları kayyum olarak atayabiliyor.

47. maddede belirtilen görevden uzaklaştırmalara dair koşullarda ise “Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir” deniliyor.