Kilis: Şeyh Camii

Şeyh Camii; Kilis’in Merkez İlçesi, Tırıhlı Mahallesi, Şıh Camii Sokak üzerinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım sağlanmaktadır.

1569 yılında Hacı Bulgar oğlu Hacı Baki Murad tarafından yaptırılan caminin Hurufat Defterleri’nde “Şeyh İhlas Camisi” , “Hıdır Şeyh Camisi” , “Şeyh Camisi” adlarıyla geçer. Sadece minaresi özgün olup, caminin kuzeybatı köşesindedir.

Kare planlı kaidesinin köşeleri pahlıdır.Kısa ve silindirik gövdeye sahip olan minarenin peteği ve külahı gövdesine göre daha kısadır.Tek şerefeli ve şerefe altı mukarnaslarla doldurulmuştur.

Kilis’te inanç turizmi kapsamında en eskisi 7. Yüzyılda inşa edilen Ulucami olmak üzere çok sayıda tarihi cami bulunmaktadır. Osmanlı kayıtlarına göre şehirde 55 cami, 10 mescit yer almaktadır. 11 cami ve 2 mescit orijinal şekliyle ayakta kalabilmiş, 13 cami çeşitli tarihlerde restore edilerek orijinalliğini kaybetmiş, 31 tanesi ise ortadan kalkmıştır.

Günümüze kadar ayakta kalabilen Osmanlı dönemi öncesi camiler; Ulu Cami, Alacalı Akcurun ve Ali Çavuş camilerdir. Bu dönemde yapılan camilerden Ali Çavuş Camisi’nin sadece adı kalmıştır. Alacalı Cami ise sonradan yapılan müdahalelerle özgünlüğünü kaybetmiştir. Bu dönemden orijinalliğini muhafaza ederek günümüze kadar ayakta kalabilen yalnızca Ulu Cami ve Akcurun Camisi’nin minaresidir. Kilis’te ayakta kalabilen diğer yapılar Osmanlı ve Cumhuriyet devrinde yapılan eserlerdir.

Osmanlı Devleti zamanında yapılan Camiler şunlardır: Tekke (Tekye), Hacı Derviş , Kadı, Muallâk (Hasan Bey Camisi), Hindioğlu, Çalık, Pirlioğlu, Hasan Attar, Zeytinli, Şeyh Camisi, Cüneyne, Şeyh Hilal (Şeyh Ahmet Camisi), Şeyh Süveden (Hacı Özbek Camisi), Tabakhane, Murtaza Ağa, Şeyh Süleyman (Şeyhler Camisi), Kürtler, Mehmet Paşa ve Minaresiz Şeyh Efendi Tekkesi (Nakşibendî Tekkesi).

Paylaşın

Rize: Şeyh Camii

Şeyh Camii; Rize’nin Merkez İlçesi, Piriçelebi Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Merkezi planlı olarak yapılan cami, kare planlı harim ana mekân ve kuzey cephesinde yer alan dikdörtgen planlı son cemaat yerinden oluşmaktadır. Tamamen kesme taş malzeme ile yapılan camide ana mekânın üstü çift kademeli geniş bir kubbe ile örtülmüştür. Ana kubbenin etrafında dört adet yarım kubbe yer almaktadır. Son cemaat yerinin üstü, taş sütunlar ile taşınan ve almaşık düzende inşa edilen kemerlerin üstüne oturtulmuş beş adet küçük kubbe ile örtülüdür.

Bütün kubbelerin üstü kurşun malzeme ile kaplanmıştır. Caminin iki minaresi, kuzeydoğu ve kuzeybatı cephelere bitişik olarak inşa edilmiştir. Minareler, kesme taş kaidenin üzerine oturtulan prizmatik pabuç ve üzerinde silindirik gövdeden oluşmaktadır. Her iki minare de tek şerefelidir. Minarelerin üstü konik külah ile bitmektedir. Kubbe kasnağında ve beden duvarlarında çok sayıda pencere yer almaktadır. Pencereler kemerli ve taş söveli olup almaşık düzende yapılmıştır.

Son cemaat yerinde bulunan harim ana mekânın girişi yuvarlak kemerlidir. Taş söveli girişin her iki yanında, yivli ve dışa çıkıntılı başlık kısmı bulunan sütunçeler yer almaktadır. Kemerinin iç kısmında Arapça yazı yer alan girişin üstünde mermer kitabesi bulunmaktadır. Kitabesine göre ilk cami, Hicri 1123 (Miladi 1711) yılında El Hac Muhammed Efendi tarafından yaptırılmıştır. Onarılamaz hale gelen caminin yerine 1953-1965 yılları arasında yeni cami inşa edilmiştir. 2014 yılında restore edilen cami, bugünkü halini almıştır.

Çok sayıda pencere sayesinde iç mekân oldukça aydınlıktır. Ana mekânın kuzeyinde bulunan ve sonradan yapılmış olan betonarme kadınlar mahfili iki adet kolon ile taşınmaktadır. Mihrap, minber ve vaaz kürsüsü mermerden yapılmıştır. Mihrabın içi mukarnaslıdır ve yine mermer olan sövesi kademelidir. Minberi bitkisel motiflerle süslenmiştir. İç mekânda kalem işi yazı ve süslemeler yer almaktadır. Kubbe eteklerinde yer alan pencerelerinde vitray süsleme bulunmaktadır.

Paylaşın