Konya: Zıvarık Hanı

Zıvarık Hanı; Konya’nın Altınekin İlçesi, Refah Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Hanın kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. 14-15. yüzyılda yapıldığı rivayet edilmektedir. Bir çok dönemde restore edilmiştir.

Hana giriş, güneydoğu cephe ortasındandır. Cephelerin alt kısımları büyük kaba yonu taş, üst kısımları ise moloz taşlarla inşa edilmiştir. Taç kapının üst kısmı dışında kalan bölümleri tamamen devşirme antik malzemedir.

Orta sahnın, özellikle kuzeydoğusunda kalan bölümü, bugünkü şekliyle karışık bir düzenleme gösterir. Fakat genel hatlarıyla, orta sahnın her iki yanında kalan bölümler, orta sahnı dik olarak, beşik tonozla örtülü yedişer sahna bölmüştür.

Hanın iç mekân düzenlemesine göre yolcuların kuzeydoğu tarafta kaldıkları, hayvanların ise güneybatı tarafa bağlandıkları anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Konya: Ali Paşa Camii

Ali Paşa Cami; Konya’nın Altınekin İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Camii, 1854-1855  tarihinde yapılmıştır.

Selçuklu dönemi ahşap destekli cami mimarisine uygun biçimde düz toprak damlı ve ahşap destekli yapılmıştır.

Yaklaşık 20×20 m. ölçülerinde kare planlı caminin düz toprak dam örtüsü 1926 yılında dört omuzlu kırma çatı şeklinde kapatılmıştır.

Caminin girişinde ahşap direkli revaklı bölümün batı ucunda kesme taştan yapılmış güdük bir minaresi bulunmaktadır. Son cemaat mahalli ise sekiz ahşap direğin taşıdığı sundurma şeklindedir.

Tavan örtüsü cami hariminde olduğu gibi alttan kaplamalı çıtalı tavandır. Üst örtünün kırma çatıya dönüştürülmesi esnasında son cemaat mahalli ve minare kütlesi tek çatı altına alınarak 1949 yılında çinko ile kaplanmıştır.

1876 yılında Ali Pşa tarafından yaptırıldığı söylenen güdük minare ile cami kütlesi arasında görülen uyumsuzluk cami ile minarenin farklı tarihlerde yapıldığını düşündürtmektedir.

Caminin tek girişi olup, giriş kapısı kuzeyde ve ana eksen üzerindedir. Giriş kapısının revaklı bölümde kalan kısmı bugün demir doğrama ile kapatılarak camekanlı bir hol haline getirilmiştir.

Giriş kapısının tam üzerindeki arapça kitabede; üstte Fetih Süresi’nden alınmış bir ayet, onun altında bir dua cümlesi ve onun altında da caminin inşa tarihi yazılıdır.

Paylaşın

Konya: Akşehir, Yukarı (Gavur) Hamam

Yukarı (Gavur) Hamam; Konya’nın Akşehir İlçesi, Çimenli Mahallesi, Hamam Sokak üzerinde yer almaktadır.

Yapı malzemesi olarak; beden duvarlarında, küçük parçalar halinde kayrak taşı ve moloz taş, kapı ve pencere söveleri ile üst örtüye geçişlerde ve halvet duvarlarında düzgün kesme taş; örtü sistemi ve bazı kemerlerde ise, tuğla kullanılmıştır.

Yapı, her biri soyunmalık, ılıklık ve dört eyvanlı köşe halvetli sıcaklık bölümlerini sahiptir. Süsleme bakımından kısır bir görüntüye sahip yapıda, sadece kubbe çevrelerinde meandır ve bitkisel süslemeler yer alır. Hamamın inşa kitabesi yoktur. XIX yy. sonu XX. yy. başına tarihlenebilir.

Paylaşın

Konya: Akşehir, Orta Hamam

Orta Hamam; Konya’nın Akşehir İlçesi, Selçuklu Mahallesi, Ulu Cami Caddesi üzerinde yer almaktadır. Hamam, kentsel sit alanı içerisindedir.

Selçuklulardan, Karamanoğullarına sonrada Osmanlılara devredilen hamam; H. 1318’de Aryohyalı Ferit Paşanın Konya Valiliği sırasında, eski hamam yıkılarak, bugünkü çift hamam yaptırılmıştır.

Kadın ve erkek bölümleri vardır. Dikdörtgen planlıdır. Her iki tarafında soyunma bölümü kiremit örtülü, halvet soğukluk bölümleri kubbelidir. Halen kullanılmaktadır. Soyunma yerinin duvarında ve kapının üzerinde iki adet kitabe vardır.

Kitabelerden hamamın II.Abdülhamit Han’ın saltanat yıllarında, Ferit Paşanın Konya Valiliği ve Selim Bey’in Kaymakamlığı zamanında, geliri okul masraflarını karşılamak üzere, Akşehirli Mıgırdıç Kalfaya inşa ettirildiği ve inşaatın Zilhicce 1318 Mart- Nisan 1901 tarihinde yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Konya: Akşehir, Meydan (Şifa) Hamamı

Meydan Hamamı; Konya’nın Akşehir İlçesi, Selçuk Mahallesi, İnönü Caddesi, Müze Meydanı üzerinde yer alır.

Hamamın batı kanadında erkekler hamamı; doğu kanadında da kadınlar hamamı yer almaktadır.

Üst örtüsü günümüzde kırma çatıyla kapatılmış durumda olan soyunmalık mekanları, hamamın güney cephesine bitişik inşa edilmiştir. Aralık kısmı doğu-batı yönünde dikdörtgen planlıdır.

Kare planlı ılıklığı ise üçgen yüzeyli tromplarla geçilen bir kubbeyle kapatılmıştır. Sıcaklık dört eyvanlı ve köşe halvetlidir.

Hamamda erkekler bölümünün giriş kısmını oluşturan kapının üstünde inşa kitabesi yer alır.

Kitabeye göre hamamın Subaşı Emir Şerafettin Ahmet tarafından yaptırıldı ve inşatın M.1329-1330 tarihinde tamamlandığı anlaşılmaktadır.

Paylaşın

Akşehir’in yeni trend mekanları ‘Akşehir Evleri’

Konya’nın Akşehir İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer alan Tarihi Evler, Anadolu coğrafyasını sivil mimari örneklerini geçmişten günümüze kadar koruduğu için önemli bir yere sahiptir.

Kentin kendine özgün kimliği, tarihsel süreç içerisindeki toplumsal olguları, kültürel ürünleri, doğal çevre imkanlarını değerler içerisine alınması, insanlar arasındaki iletişimler, bina, sokak ve meydanları özel bir yerde kurgulanmayı ortaya çıkarır.

Sıra evlerden oluşan sokakların dokusu, bazen yan yana bazen sırt sırta bazen birer atlayarak oluşturulmuş, bahçe ve avlular belirlemektedir. Bu avlular, doğayı kentin yaşamıyla birleştirmiştir. Evlerin yan özel nitelikleri, sahanlıklı girişleri, özgün kapı çözümleri, cumbaları, sokakların ve şehrin kimliğini özellik ve çeşitlilik katmaktadır.

Orta hamamdan Gavur Hamamına dek,Değirmen Sokaktaki evlerin birçoğunda alt katlarında dükkan var, eskiden Müslüman olmayan bu evlerin hanımları burada oya yapıp satarlarmış.

Evler genelde iki katlıdır. Özellikle eğimden kat kazanılan yerde giriş katının altı bahçe katı olur. Evlerin tabanları ve tavanları ahşap, mutfakları, kilerleri, damlı yada kiremitli kim geldi pencereli evleri vardır.

Bu evler bugün, Sit alanı içerisinde yer almaktadır. Evlerde kat sayısı artsa da plan değişmiyor. Ev yaşamı içerisinde, ortak kullanım alanları kendini gösterir. Özellikle alt kat odaları, bazen oturma yeri olarak kullanılmış bazen fonksiyonu değiştirilerek,  mutfak görevini üstlenmiştir.

Ama asıl gelenekte, mutfak ayrı bir bölümden oluşmaktadır. Evlerin banyo bölümleri, genellikle odalardaki yüklüklerin içerisine oluşturulmuş ve basit öğeler içeren yıkanma yerleri (Gusül hane) vardır. Pencereler, önceleri giyotin, sonradan giyotinin bir yarısı ortadan ayrılıp, iki kanada dönüştürülmüştür.

Paylaşın

Konya: Seyh Hacı İbrahim Veli Türbesi

Seyh Hacı İbrahim Veli Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Maruf Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

Türbe, moloz taş ile örtülü bir duvarın çevrelediği avlu içindedir. Dış duvarlar düzgün mermer bloklarla kaplıdır. Kare planlı yapının üzeri üst kesimi koniyi andıran bir kubbeyle örtülüdür.

İçerisinde ahşap malzemeyle yapılmış iki adet sanduka yer alır. Dış duvarlar taş işçiliğinin genel özelliğini gösterir. İç kısımlarda kalem işi süslemeler orijinal değildir.

Yapıda mermer malzemeyle yapılmış süslemeler önemli yer tutmaktadır.Bu süslemeler taç kapı ile güney cephede yoğunlaşmaktadır. Yapı içinde, sıva üzerine yapılmış süslemeler ikinci planda kalır.

Giriş kavsarasının üst kısmında yer alan kitabeye göre yapı 1 Zilhicce 771 M.26 Haziran 1370 tarihinde tamamlanmıştır.

Paylaşın

Konya: Mustafa Turabi Türbesi

Mustafa Turabi Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Altınkalem Mahallesi, Eski Afyon Caddesi üzerindedir.

Moloz taş ile örülü kübik gövde, sekizgen kasnağa oturan bir kubbeyle örülüdür. Yapıdaki süslemeler kalıpla baskı tekniğinde yapılmış olan bitkisel örnekli iki süs şeridinden ibarettir.

Yapı kitabesizdir, yapının tarihlendirmesini Osmanlı’da IV. ve 16.yy eserlerinin süslemesinde görülen özelliklere dayanarak 16.yy’ın sonlarına tarihlendirebiliriz.

Paylaşın

Konya: Nimetullah Türbesi

Nimetullah Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Köyceğiz Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Nimetullah’ın sandukasının üstünde farklı ebatlarda dört tane kitabe yerleştirilmiştir.

Kitabelere göre 1581 ve 1889 yılında iki defa onarım görmüştür. Günümüzde yapının üstü açık bir şekilde bulunduğu bilinmektedir.

Paylaşın

Konya: Seydi Yunus Türbesi

Seydi Yunus Türbesi; Konya’nın Akşehir İlçesi, Meydan Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.

Türbenin eskiden üstü örtülü idi. Taceddin Yaltırık, burasını evkaftan satın aldıktan sonra üstünü açtırmıştır.

Türbede dört yatır vardır. Üçünün sandukaları taş ve tuğla ile yapılmış ve üstleri sıvanmıştır. Sanduka tipi mezar taşı ise Selçuklu tarzında yapılmıştır üstünde yazı yoktur.

Türbenin giriş kapısı üzerinde yer alan kitabede içindeki yatırı, 1417 yılında vefat ettiği fakat yapının ne zaman yapıldığı konusunda bir ibareye rastlanmamıştır.

Paylaşın