Kırmızı Etin Fiyatı Dünyada Yüzde 8 Türkiye’de Yüzde 85 Arttı

2023 yılında Türkiye’de kırmızı etin kg fiyatı ortalama yüzde 85 artarken, dünya genelinde ise artış yüzde 8,1 olarak kayıtlara geçti. Rekabet Kurumu ise, kırmızı et sektörüne yönelik inceleme başlattığını bildirdi.

Et fiyatlarında yaşanan artışın dengelenmesi iddiasıyla sene başında devreye sokulan ithalat formülünün 10 aylık bilançosu ortaya çıktı.

Habertürk’ten Ahmet Hamdi Girgin’in aktardığına göre, ocak-ekim ayları arasında canlı hayvan ithalatı 884 milyon dolara yükseldi. Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu’nun verilerine göre; 859,6 milyon dolar tutarında sığır ithalatı yapıldı.

Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre; yüzde 961’lik artışla 154,1 milyon dolarlık sığır ithalatı gerçekleştirildi. Ekim ayındaki sığır ithalatında en büyük pay 67,3 milyon dolarla Brezilya’ya ait olurken, bu ülkeyi 34,7 milyon dolarla Uruguay ve 11,5 milyon dolarla Çekya izledi. Sığır eti, buğdayın ardından en çok ithalatı yapılan 2. ürün olarak kayıtlara geçti.

2018’de canlı hayvan ithalatı 1 milyar 768 milyon dolarla zirveyi görürken, sonraki yıllarda düşüş trendine girilmiş ve 2022’de ithalat 181 milyon dolara kadar düşmüştü. 2023’te ilk 10 ayda 884 milyon dolarlık canlı hayvan ithalatı gerçekleşti, yıl sonunda bu rakamın 1 milyar doları geçmesi bekleniyor.

Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin (UKON) verilerine göre; karkas etin kg fiyatı (son güncelleme 30 Kasım’da yapıldı) 235.15 TL’yi buldu. Karkas etin yüzde 60’ından kemiksiz et elde ediliyor. Buna göre et fiyatının kilogramı 392 TL seviyesinde görünüyor. Ocak ayında 126,87 TL olan karkas etin kg fiyatı böylece 10 ayda yüzde 85’in üzerinde arttı.

850 milyon doların üzerindeki ithalata rağmen et fiyatlarındaki yükseliş durdurulamadı.

Dünya genelinde artış yüzde 8,1

BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün yayınladığı et fiyatları endeksine göre; sığır etinde yılbaşından beri yaşanan yükseliş yüzde 8,1 olarak ortaya çıktı. Öte yandan Rekabet Kurumu, kırmızı et sektörüne yönelik inceleme başlattığını bildirdi.

Kurumun sitesinde yer alan açıklamada, başlatılan ön araştırmaların odak noktasını, “sektörde faaliyet gösteren teşebbüslerin ve teşebbüs birliklerinin rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalar veya teşebbüs birliği kararlarıyla Kanun’u ihlal ettikleri” iddiasının oluşturduğu ifade edildi.

Paylaşın

Kırmızı Et Hayal: Fiyatları Altı Yılda Yüzde 808 Arttı

Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nden alınan verilere göre, 2017 yılında 25 TL olan karkas etin kilogram fiyatı, 2023 itibarıyla 227 TL’ye çıktı. Karkas etin kilogram fiyatında 2017-2023 döneminde yaşanan artış oranı yüzde 808 olarak kaydedildi.

Öte yandan kurbanlık fiyatlarında geçen yıla oranla 3 kata yakın artış var. 2 bin lira olan küçükbaş kurbanlıklar bu yıl 6-7 bin liradan satılacak. Büyükbaş hayvanların kilosu 2022 yılında 60-70 lirayken bu sene 175-180 liradan alıcı bulacak. Kızılay geçen yıl 2 bin 470 lira olarak açıkladığı küçükbaş kurban bedeline bu yıl yüzde 141 zam yaparak, 5 bin 950 TL’ye çıkardı.

İktidarın tarım ve hayvancılık politikaları, üreticiyi de yetiştiriciyi de batağa sapladı. Kırmızı et fiyatlarındaki çarpıcı artış nedeniyle hayvancılık da adeta ithalata mahkum edildi. CHP Milletvekili Cevdet Akay’ın TÜİK verilerinden yararlanarak hazırladığı çalışmaya göre, 2022 yılında 181 milyon dolarlık canlı hayvan ithalatı yapılırken 2023 yılının yalnızca ilk iki ayında yapılan canlı hayvan ithalatının maliyeti 109 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Birgün’den Mustafa Bildircin’in aktardığına göre, iktidarın hayvancılık politikalarını eleştiren CHP’li Akay, “İthalat politikası sonucu 2017-2023 (Ocak-Şubat) döneminde canlı hayvan ithalatı için 3 milyar 301 milyon dolardan fazla yurt dışına gitmiş oldu” dedi. Akay, iktidarın yurttaşın yarasına yalnızca pansuman yaptığını, yaranın iyileşmesi için ise bir çaba göstermediğini savundu.

Çalışmada, karkas et fiyatlarında yaşanan artış da gözler önüne serildi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nden alınan verilere göre, 2017 yılında 25 TL olan karkas etin kilogram fiyatı, 2023 itibarıyla 227 TL’ye çıktı. Karkas etin kilogram fiyatında 2017-2023 döneminde yaşanan artış oranı yüzde 808 olarak kaydedildi.

“Kırmızı eti bayramdan bayrama gören vatandaş bu yıl onu dahi göremeyecek”

Et fiyatlarındaki artışa ve iktidarın hayvancılık politikalarına yönelik değerlendirmelerde bulunan Akay, şunları söyledi: “Tarım ve hayvancılık politikalarındaki çöküş kırmızı et fiyatlarında olağanüstü bir yükselişe neden olurken Kurban Bayramı öncesinde büyük ve küçükbaş kurbanlık fiyatlarında da kendisini gösterdi. Yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde hayvancılıkta büyüyen kriz, kurbanlık fiyatlarının üç haneli rakamlara ulaşmasına neden oldu. Kurbanlık hayvan fiyatları canlı hayvan borsasında yüzde 150 arttı. Oluşan kurbanlık fiyatları yüzünden insanlar dini vecibelerini dahi yerine getiremez duruma geldi. Kırmızı eti bayramdan bayrama gören vatandaş bu yıl onu dahi göremeyecek.”

Kurban Bayramı’na 14 gün kala Türkiye’nin birçok noktasından çıkan kurbanlıklar İstanbul’a gelmeye başladı. İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, Kuzey Marmara Otoyolu Riva mevkiinde bulunan Canlı Hayvan Sevk Kontrol Noktası’nda denetim gerçekleştirdi. Veteriner hekimler, kurbanlıkların olduğu kamyon ve TIR’ları tek tek kontrol etti. Kontrolü yapılan araçlar, hayvan pazarlarına doğru yoluna devam etti.

Kurbanlık fiyatlarında geçen yıla oranla 3 kata yakın artış var. 2 bin lira olan küçükbaş kurbanlıklar bu yıl 6-7 bin liradan satılacak. Büyükbaş hayvanların kilosu 2022 yılında 60-70 lirayken bu sene 175-180 liradan alıcı bulacak. Kızılay geçen yıl 2 bin 470 lira olarak açıkladığı küçükbaş kurban bedeline bu yıl yüzde 141 zam yaparak, 5 bin 950 TL’ye çıkardı.

Paylaşın

Kırmızı Etin Fiyatı Bir Ayda Yüzde 30 Yükseldi

Et fiyatları son bir ayda yüzde 30 arttı. Etteki fiyat artışının Ramazan ayının yaklaşması ve girdi maliyetlerinden kaynaklandığı ifade edildi. Girdi maliyetleri karşısında et fiyatlarının düşük olduğu da kaydedildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın fahiş fiyatlara karşı et ithal edileceği, Avrupa ve Güney Amerika’dan kasaplık hayvan, Avrupa’dan ise karkas et ithal edileceği bildirildi.

Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin verilerine göre dana karkas kesim fiyatı bazı bölgelerde 180 lirayı görürken, ortalama 175 lira oldu. Kasaplarda kıymanın kilosu 300 liraya yaklaştı.

Dünya gazetesinden Emel Yiğit’in haberine göre, ette yaşanan bu yükselişin nedeni bazı illerde görülen şap hastalığına bağlı olarak hayvan pazarlarının kapatılmasına bağlanırken, hastalığın henüz fiyatlara yansıyacak boyutta bir sorun yaratmadığı görüşü de dile getirildi. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın fahiş fiyatlara karşı et ithal edileceği, Avrupa ve Güney Amerika’dan kasaplık hayvan, Avrupa’dan ise karkas et ithal edileceği bildirildi.
‘Başlayan şap salgını fiyatları daha da artırır’

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan Türkiye genelini kapsayan bir karantina olması durumunda fiyatların daha da yukarı gideceğini söyledi. Ancak şu anda böyle bir durum olmadığını kaydeden Yücesan, bölgesel olarak önlemlerin alındığını belirtti.

Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu Başkanı Osman Yardımcı da etteki fiyat artışının bazı illerde görülen şap hastalığından değil Ramazan ayının yaklaşmasından kaynaklandığını ifade etti.

“Şap hastalığı normalde de olan bir hastalık. Önlemi alınabilen bir hastalık. Bize de evraklar geldi. İller ilçeler hepsi seferber. Her noktada yok. Belli noktalarda var. Ama hastalığın aşısı var. Artık o kadar önemli bir hastalık değil” diyen Yardımcı, fiyatlardaki yükselişin hastalıkla ilgili olmadığını vurguladı. Yardımcı’nın değerlendirmesine göre et fiyatlarına geçen Ramazan ayında zam yapılmadı. Ancak bu yıl artan girdi maliyetleri nedeniyle artışlar kaçınılmaz oldu.

‘Etin fiyatı, maliyeti kadar artmadı’

Artan girdi maliyetleri karşısında et fiyatlarının düşük olduğunu kaydeden Osman Yardımcı şöyle devam etti:

“Yem fiyatları dört katı arttı ama et yüzde 100 artmadı. Biz aracıyız alıp satarız. Biz ESK’ya et getirirseniz biz de şubeniz gibi satarız diyoruz. Ama devletle rekabet edemeyiz. Onlarda işçi, kira, elektrik devletten ama bizim öyle bir şansımız yok. O imkanlar bizde olsun biz de ucuz verelim. Diğer temel gıda maddelerine mesela peynire bakın. 5-6 katı artış var. Ama et fiyatındaki artış yüzde 100’ü bulmadı”.

Paylaşın

Kırmızı Etin Fiyatı Bir Yılda 2 Buçuk Kat Arttı

İktidar ekonomide pembe tablolar çizmeye çalışsa da gerçekler iktidarın açıklamalarını yalanlıyor. Et fiyatlarında son bir yılda rekor artış kaydedildi. Dana karkas kesimin fiyatı 160 lirayı geçti.

Dana karkas kesim fiyatı Marmara Bölgesi’nde 163,40, İç Anadolu Bölgesi’nde 164,5, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 160 liraya çıktı.

Et fiyatlarında artış yılbaşından bu yana yüzde 30’a ulaştı. Yağsız dana etinin fiyatı 5 Ocak tarihinde ortalama 126,87 lirayken fiyat 16 Şubat tarihinde 163,87 liraya yükseldi.

Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin verilerine göre, dana karkas kesim fiyatı Ege Bölgesi’nde 164,20, Akdeniz Bölgesi’nde 162,5, Marmara Bölgesi’nde 163,40, İç Anadolu Bölgesi’nde 164,5, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 160, Güneydoğu Anadolu’da 165 ve Karadeniz Bölgesi’nde 167,5 lira olarak gerçekleşti.

Et fiyatları bir yılda 2 buçuk kat arttı

Dünya gazetesinin haberine göre, ortalama artış geçen aya göre yüzde 21,2, geçen yıla göre ise yüzde 140,1 oldu. Kuzu karkasta da ortalama fiyat 146,03 lira oldu. Bu üründe geçen aya göre değişim oranı yüzde 14, geçen yıla göre ise yüzde 100,7 oldu.

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Başkanı Ahmet Yücesan, 160 liranın üzerini üreticinin de “köpük” olarak değerlendireceğini belirterek, bu rakamların bugün için maliyetleri kurtarmış göründüğünü öne sürüyor.

Diğer yandan, et ithalatıyla ilgili de bilgi veren Ahmet Yücesan, bu konuda siparişlerin verildiğini ve imzaların atıldığını kaydederek, Ramazan haftasına kadar 8-9 bin ton civarında karkasın Türkiye’ye gelmiş olacağını söylüyor.

Paylaşın

Et Fiyatlarındaki Artış: Canlı Hayvan İthalatı Yeniden Başlıyor

“Ramazan ayı, turizm sezonunun açılışı, yaz ayları ve Kurban bayramı gibi ette hareketin başlayacağı dönemler geliyor. Bakanlık ithalat için anlaşmalar yapmaya başladı” diyen ETBİR Başkanı Yücesan yurt içi üretim ve beraberinde yapılacak ithalatla kısa vadede piyasanın bir şekilde dengelenebileceğini, orta vadede ise tüketimdeki artışla beraber yine sıkıntının başlayacağını söyledi.

Çiftçi-Sen Genel Başkanı Ali Bülent Erdem Türkiye’de yurt içindeki ihtiyaca bakılmaksızın ihracata yönelik üretiminin teşvik edildiğini söyledi ve “Üretemediklerinizi de ithal etmek durumundasınız. Aldığımız ürünlerin nereden geldiği belli değil. Sistem küçük çiftçi ve aile üreticilerini yok ediyor” dedi.

Hayvancılıkta yüksek maliyetler nedeniyle üretimin yetersiz kalması ve son bir ayda hızla artan fiyatlar et ithalatını gündeme getirdi. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (ETBİR) Başkanı Vet. Dr. Ahmet Yücesan et fiyatlarının üretici açısından olması gereken düzeye çıktığını, normal fiyat çizgisine ulaştığını belirtti. Şu anda stoklarla ilgili sıkıntı bulunuyor. Fiyatlar yükseliyor ve piyasada tedirginlik var. Yücesan, bıçak sırtında giden bir piyasa olduğuna dikkat çekti. “Ramazan ayı, turizm sezonunun açılışı, yaz ayları ve Kurban bayramı gibi ette hareketin başlayacağı dönemler geliyor. Bakanlık ithalat için anlaşmalar yapmaya başladı” diyen Yücesan yurt içi üretim ve beraberinde yapılacak ithalatla kısa vadede piyasanın bir şekilde dengelenebileceğini, orta vadede ise tüketimdeki artışla beraber yine sıkıntının başlayacağını söyledi.

En çok ithalat 2018’de yapıldı

Dünya gazetesinden Emel Yiğit’in haberine göre; son 10 yıllık verilere bakıldığında dönem dönem canlı hayvan ithalatının arttığı görülüyor. Ancak özellikle 2016 yılıyla beraber yaşanan artış dikkat çekici. 2016 yılında 322,8 milyon dolar olan canlı hayvan ithalatının 2016 yılında 604 milyon dolara 2017 yılında 1 milyar 212 milyon liraya çıktığı görülüyor. 2018 ise son 10 yılın en çok ithalat yapılan yılı. Bu yıl toplam 1 milyar 768 milyon dolarlı ithalat yapıldı. Sonrasında ise alınan önlemlerle ithalat yavaş yavaş hızını kesti ve 2022 yılının 11 aylık döneminde 120 milyon liraya kadar geriledi.

Et fiyatlarında ciddi bir artış söz konusu. Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON) verilerine göre 15 Aralık 2022’de 116,9 lira olan yağsız dana kilogram fiyatı 16 Ocak tarihinde 135,5 liraya kadar yükseldi. İthalatın yolunu açan da fiyatlardaki bu artış oldu.

İthalatta risk var

Ahmet Yücesan ithalatta geçmiş dönemlerde yaşanmış bir riske dikkat çekti. Bir süre sonra ithalat yapılan ülkelerin, kendi pazarlarının daraldığı gerekçesiyle satışı kesmesi söz konusu olabilir. Çiftçi-Sen Genel Başkanı Ali Bülent Erdem Türkiye’de yurt içindeki ihtiyaca bakılmaksızın ihracata yönelik üretiminin teşvik edildiğini söyledi ve “Üretemediklerinizi de ithal etmek durumundasınız. Aldığımız ürünlerin nereden geldiği belli değil. Sistem küçük çiftçi ve aile üreticilerini yok ediyor” dedi.

Erdem’in değerlendirmesine göre yem fiyatlarının bu kadar yüksek olduğu bir ortamda üreticinin hayvancılık yapması mümkün değil. Eskiden her ailenin 2-3 hayvanı olduğunu ve aynı zamanda bitkisel üretim de yaptıklarını kaydeden Erdem, bunun artık mümkün olmadığını piyasa şartlarında süt ineklerinin dahi kesildiğini söyledi. Bu şekilde ette de dışa bağımlı hale gelinebileceğini ifade eden Erdem “Çözüm tekrar hayvancılık ve bitkisel üretimin bir arada yapıldığı bir sistemde. Tarımı kendi ihtiyaçlarımıza göre organize etmek gerekiyor. Aksi halde ihtiyacımız olmayanları üretip ihtiyaçlarımızı dışarı vereceğiz” dedi.

Taze karkas et satışı yapılacak

Et ve Süt Kurumu’ndan et ve süt fiyatlarına ilişkin bir açıklama geldi. Kurum, Ramazan ayı hazırlıkları kapsamında et ve süt fiyatlarını düzenleme ve dengeleme amacıyla gerekli yetkinin alındığını duyurdu Et ve Süt Kurumu’ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Kırmızı ette arz güvenliğinin sağlanması ve fiyat istikrarı hususunda gerekli tedbirler alınmaktadır. Et ve Süt Kurumu satış mağazaları ve Tarım Kredi Birlik Marketlerde ekonomik fiyatlarla yeterli düzeyde ürün arzı için gerekli olan tedarik süreçleri tamamlanmıştır. Ayrıca, ihtiyaç olması durumunda üreticilerimizin üretim maliyetleri göz önünde bulundurularak piyasaya taze karkas et satışı yapılacaktır.”

Paylaşın

Zam Yağmuru Devam Ediyor: Kırmızı Et, Şeker, İnternet

İktidar her ne kadar ekonomide pembe tablo çizmeye çalışsa da, zamlar artarak devam ediyor. Son olarak, şekere yüzde 31, kırmızı ete yüzde 10, internete yüzde 67 oranında zam yapıldı.

Haber Merkezi / Türkşeker, şeker fiyatlarına yüzde 31 oranında zam yapıldığını açıkladı. Şekerin 5,96 lira olan kilogram fiyatı, 7,80 liraya yükseldi. Zamma ilişkin Türkşeker tarafından yapılan açıklamada “güncelleme” ifadesi kullanılarak şunlar kaydedildi:

“Raf Fiyat Garanti (RFG) Sistemi kapsamında vatandaşlarımızın uygun fiyatla paketli kristal toz ve küp şekere ulaşmasını sağlayan Türkşeker, artan maliyetleri dikkate alarak şeker fiyatında güncelleme yapmıştır. Bu kapsamda şekerin kilogram fiyatı 31.03.2022 tarihi itibari ile KDV dahil 7,80 lira olarak belirlenmiştir.

Ayrıca imalatçı firmalarımıza destek olmak için kapasite raporu, fiili kullanım durumu gibi kriterler dikkate alınarak imalatçılarımıza yeniden şeker arzına başlanmıştır. Bu çerçevede 50 kilogramlık şekerin çuval fiyatı ise KDV dahil 550 lira olarak güncellenmiştir.”

İnternete yüzde 67 zam

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yayımlanan yeni karar kapsamında, Türk Telekom’un toptan tarife fiyatlarında yüzde 67 oranında zam yapıldı.

Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER), 1 Nisan’da yürürlüğe girecek zamlı toptan tarifelerin, Türk Telekom’dan toptan hizmet alarak milyonlarca aboneye internet ve sabit telefon hizmeti sunan alternatif işletmecileri finansal olarak büyük zarara uğratacağına dikkatl çekti.

Telekomünikasyon sektöründe alternatif işletmecilerin korunmasının; rekabeti arttıracağı ve hizmet kalitesi kadar tüketicilerin uygun maliyetli haberleşme imkanlarından faydalanması anlamına geldiğini belirten TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, karar ile ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:

“Türk Telekom tekrar devletin sahipliğine geçti ve ilk alınan kararın zam olması bizleri üzdü. BTK bu yüksek tarife artışına ilişkin kararı öncesinde mutlaka sektörün görüşünü almalı ve onaylanan yüksek oranlı yeni zamlı tarifelere geçiş için makul süre tanımalıydı.

Milyonlarca kurumsal ve bireysel aboneye hizmet sunan alternatif işletmeciler olarak alınan kararların gözden geçirilmesini ve geri alınmasını istiyoruz. Bu isteğimizin karşılık görmesi, sektördeki işletmecilerin doğacak büyük zararlarını engellemek kadar, daha makul seviyelerde oluşabilecek internet ve sabit telefon faturalarının daha yüksek fiyatlara çıkmasının önlenmesi adına değerli olacaktır.”

Kırmızı ete yüzde 10 zam

Dana karkasın toptan kilo fiyatı 5 lira arttı. Buna göre Pperakende de etin kilosu yüzde 10 dolayında zamlandı. Kasım 2021’de toptancılar dana karkası perakende esnafına kilosu 49 liraya verirken, bu rakam Ocak-Mart 2022’de 80-85 liraya kadar çıktı. Fiyatlar hızla yükselirken bugün bir zam daha yapıldı ve dana karkasın kilosu 31 Mart itibarıyla 90 liraya ulaştı. Kırmızı et maliyetlerinde yükselme nedeniyle önümüzdeki günlerde de zamlar devam edecek.

Paylaşın

Kırmızı Et Ömrü Kısaltıyor Mu?

Kırmızı et önemli bir protein, kalori ve B vitamini kaynağı olabilir. Bununla birlikte, araştırmalar kırmızı et tüketiminin de sağlık riskleri ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Zararlı etkiler arasında, ömrün kısalmasına yol açan kardiyovasküler hastalık ve kanser yer alır.

Haber Merkezi / Kırmızı et veya genel olarak et ile sağlık bozuklukları arasındaki ilişki 21. yüzyılda tartışılmıştır. Birçok çalışma, kırmızı et tüketiminin kardiyovasküler sağlık, diyabet ve kanser üzerindeki zararlı etkilerini bulmuştur.

Beslenme araştırmaları, işlenmemiş kırmızı etler (sığır eti ve kuzu eti) ile işlenmiş kırmızı etler (pastırma, sosisli sandviç, sosis, salam, bologna) arasında giderek daha fazla ayrım yapıyor ve bu gıdaları tüketmenin olası zararlı etkilerini daha iyi açıklığa kavuşturuyor.

Kırmızı et, yüksek düzeyde protein ve yağ içerir, bu da bazılarının doymuş yağ içeriğinin ve kolesterolün, özellikle aşırı tüketildiğinde kardiyovasküler bozuklukların gelişimine katkıda bulunabileceğini varsaymasına yol açmıştır.

Kırmızı etin neden kardiyovasküler bozukluklarla ilişkili olduğuna dair bir başka teori, diyetteki demir içeriğiyle ilgilidir. Kırmızı etten alınan diyet demiri ve hem demiri, daha yüksek miyokard enfarktüsü ve ölümcül kalp hastalığı oranlarıyla ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte, bu, demir taşıyan hücrelerin, ferritinlerin doygunluğuna odaklanan diğer çalışmalar tarafından tartışılmıştır.

Kolorektal kanser, kırmızı et tüketimine bağlı ana kanser türüdür, ancak diğer bazı türleri de bağlantılıdır. Ütüler, özellikle hem demiri hem de aşırı demir yüklenmesi yoluyla potansiyel kanser riskleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu bileşikler, nitratlardan N-nitrozo bileşiklerinin oluşumunu teşvik eder, kolonik sitotoksisiteyi arttırır, kolonik epitel hücrelerinin proliferasyonunu arttırır ve oksidatif stresi arttırır.

Kanser riskleri, kırmızı etteki diğer bileşiklerle de ilişkilidir. Kırmızı ette kanserojen bileşikler bulunur ve diğerleri yüksek sıcaklıklarda pişirme sırasında oluşur. N-nitrozo bileşikleri, polisiklik aromatik hidrokarbonlar ve heterosiklik aminlerin hepsinin kanser riskinin artmasına katkıda bulunabileceğine inanılmaktadır.

Kanıtları değerlendirmek

Kırmızı et tüketimi ile sağlık bozuklukları arasındaki ilişkileri gösteren bazı araştırmalar, seçtikleri çalışma popülasyonları için, çalışmada vejetaryenlerin yüksek oranda bulunması veya araştırmacıların işlenmiş ve işlenmemiş et arasında bir ayrım yapmamaları nedeniyle eleştirilmiştir.

Kırmızı et ile işlenmiş et arasında ayrım yapmamanın önemi, et yemeyle ilişkili sağlık bozukluklarına neyin neden olduğuna inanılana bağlı olabilir. Örneğin, doymuş yağlar ve hem demir potansiyel nedensel ajanlar olarak tanımlanmıştır, ancak bunların seviyeleri hem kırmızı ette hem de işlenmiş etlerde benzerdir. Kırmızı ve işlenmiş etler, işlenmiş etlerde daha yüksek olan sodyum ve nitrit seviyelerinde farklılık gösterir.

Bu eleştirilere rağmen, kırmızı etin kardiyovasküler hastalık, kanser ve genel ölüm riskini artırabileceğini gösteren yeterli kanıt var. 121 000 katılımcıyı takip eden uzun süreli bir çalışmada (28 yıl boyunca), araştırmacılar, bir porsiyon diğer gıdaların (balık, kümes hayvanları, kabuklu yemişler, baklagiller, az yağlı süt ürünleri veya tam tahıllar) ikame edilmesinin ölüm riskini %19’a kadar azaltır.

Büyük ölçekli insan çalışmalarının eleştirisi olarak sıklıkla bahsedilen önemli bir değişken, popülasyon kohortunun seçimidir. Bu katılımcılar, diğer gruplara kıyasla belirli bozukluklara veya farklı yaşam tarzlarına ve diyet eğilimlerine karşı farklı duyarlılıklara sahip olabilir. Bu nedenle, kırmızı et tüketiminden kaynaklanan ölüm tahminleri dünyanın bazı bölgelerinde veya Beyaz olmayan kişiler için daha düşük veya daha yüksek olabilir.

Bazı çalışmalar yüksek vejetaryenliğe sahip topluluklara odaklandığı için eleştiriler alırken, eleştiriler her iki yönde de devam ediyor. Büyük kohort popülasyonları üzerinde yürütülen birçok çalışma, orta veya yüksek et alım seviyelerine yönelik bir önyargıya sahip olma eğilimindedir, bu nedenle düşük et tüketimi veya hiç et tüketimi ile daha düşük risk olasılığını göz ardı etmektedir.

Son araştırmalar, düşük kırmızı et alımının bile, kırmızı et tüketiminin olmamasına kıyasla, yüksek ölüm riski ve kardiyovasküler hastalığa bağlı ölüm oranı ile ilişkili olduğunu bulmuştur.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.

Paylaşın