İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da aralarında bulunduğu 100’den fazla kişinin gözaltına alınması dış basında da geniş yankı uyandırdı.
Bloomberg: Bloomberg habere “Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ana Rakibi İmamoğlu’nu Gözaltına Aldı” başlığıyla geniş yer verdi ve ekledi:
İ”stanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Çarşamba sabahı evinde gözaltına alındı. Bu gelişme, Türk makamlarının bir gün önce üniversite diplomasını iptal etmesinin ardından geldi. Diploma iptali, İmamoğlu’nun bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan’a karşı aday olmasının önünü kesebilecek bir hamle olarak değerlendiriliyor. İmamoğlu, ekibi tarafından paylaşılan bir sesli mesajda, güvenlik güçlerinin evine baskın düzenlediğini belirtti ve yetkilileri, polis gücünü siyasi amaçlar için kullanmakla suçladı.”
Le Monde: Paris merkezli Le Monde, ana sayfadan duyurduğu haberde “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başlıca siyasi rakibi ve İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, yolsuzluk ve terör bağlantıları suçlamalarıyla Çarşamba sabahı evinden gözaltına alındı” ifadelerini kullanarak ekledi:
“Yerel medyaya ve İmamoğlu’nun ekibine göre, 53 yaşındaki siyasetçi sabah saatlerinde evine yapılan baskında gözaltına alındı. Sosyal medya platformu X’te paylaşılan bir videoda, kravatını bağlarken çekilen İmamoğlu, evinin aranmasına tepki göstererek, ‘Yüzlerce polis kapıma geldi. Polis evime baskın düzenledi ve kapımı çaldı. Kendimi milletime emanet ediyorum’ dedi.”
“…İmamoğlu’nun gözaltına alınması, evine yapılan baskından bir gün sonra ve İstanbul Üniversitesi’nin diplomasını geçersiz saymasından hemen sonra gerçekleşti. Bu karar, popüler muhalefet liderinin bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olmasını engelleyebilir. Türk yasalarına göre, adayların üniversite diplomasına sahip olması gerekiyor.”
Associated Press (AP): New York merkezli Amerikan haber ajansı Associated Press (AP), “Eleştirmenler, baskıların Erdoğan’ın iktidar partisinin geçen yılki yerel seçimlerde önemli kayıplar yaşamasının ve erken genel seçim çağrılarının artmasının ardından geldiğini söylüyor,” dediği haberine şöyle devam etti:
“Hükümet yetkilileri mahkemelerin bağımsız çalıştığında ısrar ediyor ve muhalif isimlere yönelik yasal işlemlerin siyasi amaçlı olduğu iddialarını reddediyor. İstanbul Üniversitesi, İmamoğlu’nun diplomasını iptal ederken, 1990 yılında Kuzey Kıbrıs’taki özel bir üniversiteden İşletme Fakültesi’ne geçişinde usulsüzlük yapıldığı iddiasını gerekçe gösterdi. İmamoğlu karara itiraz edeceğini söyledi.”
The Indian Express: Hindistan merkezli haber ajansı The Indian Express, İmamoğlu’nun siyasi yasakla karşı karşıya olduğunu belirttiği haberinde şöyle dedi: “Muhalefet lideri, muhalefet liderliğindeki belediyeleri soruşturan bir yargı uzmanını etkilemeye çalıştığı iddiaları da dahil olmak üzere çok sayıda davayla karşı karşıya. Davalar hapis cezaları ve siyasi yasakla sonuçlanabilir.”
France 24: “Belediye başkanlığı daha önce de İmamoğlu’nun 1995 yılında İstanbul Üniversitesi’nden aldığı işletme diplomasının bir kopyasını, bir gazetecinin diplomasının olmadığını iddia etmesi üzerine yayımlamıştı. İstanbul Üniversitesi X’te yaptığı açıklamada, aralarında İmamoğlu’nun da bulunduğu 28 kişinin diplomalarının ‘bariz bir hata olduğu gerekçesiyle geri çekileceğini ve iptal edileceğini’ söyledi. Üniversite daha fazla ayrıntı vermedi.
“Erdoğan, kendisinin üniversiteden hiç mezun olmadığı ve anayasal olarak cumhurbaşkanlığı makamında bulunamayacağı iddialarını defalarca reddetti.”
The Guardian: Londra merkezli The Guardian, “İstanbul Belediye Başkanı, muhtemel cumhurbaşkanlığı adaylığından günler önce tutuklandı” başlığı atarken haberi ilk sayfasından duyurdu ve ekledi:
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önemli rakibi, üniversitesinin diplomasını geçersiz saymasından bir gün sonra gözaltına alındı; hamle siyasi bir manevra olarak görülüyor.”
“…Türk polisi, Çarşamba günü İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önemli bir rakibi olarak görülen siyasetçiyi, iddia edilen yolsuzluk ve terör bağlantılarıyla ilgili bir soruşturma kapsamında tutukladı. Bu haber, devlet tarafından işletilen medya kuruluşları tarafından duyuruldu.”
“…İmamoğlu, Çarşamba sabahı, gözaltına alınmadan hemen önce bir video paylaştı ve videoya ‘Milletin iradesine darbe’ notunu ekledi.”
Kathimerini: Yunanistan basınının önde gelen gazetelerinden Kathimerini’nin internet sitesi de haberi flaş haber olarak duyururken “Türkiye: Ekrem İmamoğlu’nun Tutuklanması Ne Anlama Geliyor?” başlığı atarak şunları kaydetti:
“Ana muhalefet partisi CHP, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını ‘bir sonraki cumhurbaşkanımıza karşı bir darbe girişimi’ olarak nitelendirdi. Bu gelişme, İmamoğlu’nun CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olarak açıklanmasına sadece birkaç gün kala yaşandı. İstanbul’da gösteriler yasaklanırken, İmamoğlu hakkındaki ‘sahte diploma’ iddiaları ve ardı arkası kesilmeyen yargı süreçleri dikkat çekiyor.”
CNN International: CNN International’ın internet sitesi haberi ana sayfadan geniş yer ayırarak duyururken “Türkiye, İstanbul Belediye Başkanı ve Erdoğan’ın Önemli Rakibi İmamoğlu’nu Gözaltına Aldı” başlığı attı ve ekledi:
“Çarşamba günü gerçekleşen bu hamle, ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) ön seçim yapmasına sadece birkaç gün kala geldi. İmamoğlu’nun bu seçimde partinin cumhurbaşkanı adayı olarak seçilmesi bekleniyordu.”
“… Muhalefet, gözaltıların siyasi olduğunu ve Erdoğan’ın geçen yılki büyük yerel seçim yenilgisinin ardından muhalefete yönelik baskının bir parçası olduğunu savundu. CHP lideri Özgür Özel, bu hamleyi ‘bir sonraki Cumhurbaşkanımıza karşı bir darbe girişimi’ olarak nitelendirdi.”
“…İnternet erişim izleme grubu NetBlocks’a göre, Türkiye’de X, YouTube, Instagram ve TikTok’a erişim de kısıtlandı.”
Frankfurter Allgemeine Zeitung: Almanya medyasından Frankfurter Allgemeine (FAZ) “Erdoğan, En Güçlü Rakibini Saf Dışı Bırakıyor” başlığıyla haberi manşetten girdi. “Aslında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, kendisini Cumhurbaşkanı adayı ilan etmeyi planlıyordu. Ancak siyasetin yönlendirdiği Türk yargısı ondan önce harekete geçti” ifadelerine yer veren FAZ haberi şöyle devam etti:
“Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en önemli siyasi rakibi olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Çarşamba sabahı İstanbul’daki evinden polisler tarafından gözaltına alındı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İmamoğlu hakkında tutuklama kararı çıkardı. Ona yöneltilen suçlama ise ‘PKK/KCK terör örgütünü desteklemek’. Bu tartışmalı suçlamanın arkasında, İmamoğlu’nun partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), Mart ayında yapılan son yerel seçimler öncesinde Kürt siyasetçilerle kurduğu ittifaklar yer alıyor. Erdoğan’ın partisi bu seçimlerde ağır bir yenilgi almıştı.”
“Gözaltının zamanlaması tesadüf gibi görünmüyor. İmamoğlu, bu pazar günü CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edilmeyi planlıyordu. Aslında bir sonraki seçimler 2028 yılında yapılacak. Ancak İmamoğlu, adaylığının kendisini yargıdan koruyacağını ya da en azından Erdoğan’ın onu hedef almasının siyasi bedelini artıracağını umuyordu.”
The Hill: The Hill, “Polis, Erdoğan’ın en önemli rakiplerinden biri olan İstanbul Belediye Başkanını yolsuzluk ve terör bağlantıları iddiasıyla tutukladı” manşetiyle gündemde yer aldı.
Reuters: Reuters, haberi, “Türkiye, muhalefetin ‘darbe’ olarak nitelendirdiği olayda Erdoğan’ın başlıca rakibini gözaltına aldı” başlığıyla gündeme taşıdı.
Reuters, “Türk yetkililer Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başlıca siyasi rakibini, ana muhalefet partisinin “bir sonraki cumhurbaşkanımıza karşı bir darbe girişimi” olarak nitelendirdiği yolsuzluk ve terörist bir gruba yardım etmek gibi suçlamalarla gözaltına aldı. İstanbul’un popüler belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik bu hamle, muhalefeti susturmaya yönelik siyasi bir girişim olarak eleştirilen, ülke genelinde muhalif isimlere yönelik aylardır süren agresif bir yasal baskının son noktası olarak görülüyor” diye yazdı.
The Times of Israel: The Times of Israel, “Erdoğan’ın başlıca rakiplerinden İstanbul Belediye Başkanı tutuklandı, Türkiye’de internet kısıtlamaları getirildi” başlığını kullandı. The Times of Israel, “Türk polisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en önemli rakiplerinden biri olan İstanbul Belediye Başkanı’nı, yolsuzluk ve terör bağlantıları iddialarına yönelik bir soruşturma kapsamında tutukladı” ifadelerini kullandı.
New York Times: New York Times, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına yönelik, “Türkiye, muhalefetin önde gelen isimlerinden İstanbul Belediye Başkanını tutukladı” başlığını kullandı.
New York Times haberde, “İmamoğlu, 2028’de yapılması planlanan bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhtemel bir rakip olarak görülüyor, ancak erken seçim olasılığı da var. İmamoğlu ve diğer muhalif isimler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetini, İmamoğlu’nu siyasetten dışlayarak seçimlerde muhtemelen Erdoğan’a karşı aday olamamasını sağlamaya çalışmakla suçluyor” ifadelerine yer verdi.
Washington Post: Washington Post, “Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakibi olan İstanbul Belediye Başkanı hakkında gözaltı kararı verdi” şeklinde başlık attı. Washington Post, “Türkiye’de savcılar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a muhalefetin yüksek profilli bir üyesi olan İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına karar verdi” diye yazdı.
Tasnim: Tasnim, “Türk yetkililer İstanbul Belediye Başkanı hakkında gözaltı kararı verdi” başlığını atarak, “Türk makamları Çarşamba günü İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında gözaltı kararı verdi ve belediye başkanının konutuna polis güçlerini gönderdi” ifadelerini kullandı.
Der Spiegel: Der Spiegel, “Türk yetkililer, kilit Erdoğan muhalifini tutukladı” başlığıyla öne çıktı. Der Spiegel, “Önce üniversite diplomasının iptali, şimdi de el koyma: Türk yetkililer İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik baskıcı önlemlerini genişletiyor. Düzinelerce destekçisi de tutuklandı” diye yazdı.
BBC: BBC, olaya ilişkin, “İstanbul Belediye Başkanı ve Erdoğan’ın rakibi tutuklandı” başlığını kullandı. BBC, “İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, Türkiye’de yürütülen bir yolsuzluk soruşturması kapsamında, cumhurbaşkanı adayı olarak seçilmesine günler kala gözaltına alındı. Laik Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) Ekrem İmamoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın en güçlü siyasi rakiplerinden biri olarak görülüyor” ifadelerini kullandı.
Soruşturmalar hakkında neler biliniyor?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da aralarında olduğu 100’den fazla kişi gözaltına alındı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan yapılan ilk açıklamada İmamoğlu ile birlikte 100 şüpheli hakkında “suç örgütü liderliği’ suçlamasında bulunulurken, “suç örgütü irtikap, rüşvet, dolandırıcılık, ihaleye fesat karıştırma” gibi suçlardan gözaltı kararı verildiği kaydedildi.
Soruşturmalardan ilki “belediye iştiraklerinde usulsüz ihaleler, ihaleye fesat karıştırma, nitelikli dolandırıcılık, kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirme, rüşvet eylemlerini örgütlü bir şekilde işleme” gibi iddialarla ilgili. Bu soruşturma kapsamında İmamoğlu dahil 100 kişi hakkında gözaltı kararı verildi.
Başsavcılıktan yapılan açıklamada soruşturmanın kamuoyunda “CHP’de para sayma görüntüleri” olarak bilinen olayın ardından başlatıldığı vurgulandı. İmamoğlu hakkında “çıkar amaçlı suç örgütü lideri” ifadesi kullanılan açıklamada iddiaların Beylikdüzü Belediye Başkanlığı dönemine dayandığı kaydedildi.
Başsavcılık, büyükşehir belediyesinin iştirakleri olan MEDYA A.Ş, KÜLTÜR AŞ., KİPTAŞ ve İSFALT firmalarının da bu eylemlerde kullanıldığını iddia etti.
İkinci soruşturma 31 Mart yerel seçimlerinde hayata geçirilen “kent uzlaşısı” kapsamında terör soruşturması. Bu soruşturma kapsamında İmamoğlu dahil yedi kişi hakkında gözaltı kararı verildi. İkisinin ismi açıklanmadı.
DEM Parti’nin 31 Mart 2024 seçimlerinde gündeme getirdiği bir yerel seçim stratejisi olan kent uzlaşısı, “kentin tüm dinamiklerinin üzerinde uzlaştığı adaylarla seçimlere katılmayı” ifade ediyor.
Bu strateji çerçevesinde DEM Parti, Batı’daki bazı seçim noktalarında aday çıkarmayarak işbirliği temelinde CHP adaylarını destekledi. Başsavcılık bu faaliyetlerin PKK’nın metropollerdeki etkinliğini artırma amacı taşıdığını iddia etti.
Savcılık, CHP kontenjanından seçilen bazı belediye meclis üyeleri ile atanan belediye başkan yardımcılarının terörle bağlantılı olduğunu ve İBB iştiraki olan İPA ve BİMTAŞ bünyesinde de terör örgütü mensupları ve sempatizanlarının işe alındığını iddia etti.
Açıklamada İmamoğlu’nun diğer şüphelilerle birlikte yerel seçimlerde belediye meclis üyesi listelerini şahsen onayladığı vurgulandı, bu nedenle PKK/KCK terör örgütüne yardım etme suçunu işledikleri iddia edildi.
Üçüncü soruşturma 2013 yılında düzenlenen Gezi Parkı protestoları ile ilgili. Gazeteci İsmail Saymaz bu soruşturma kapsamında sabah saatlerinde gözaltına alındı. Saymaz, Taksim Dayanışması içinde görev almak ve eylemlerin derinleştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla faaliyette bulunmakla suçlandı.
Başsavcılığın açıklamasında ayrıca Osman Kavala’nın internet sitesinin hazırlanmasında rol aldığı, Gezi davasında tutuklu diğer kişilerle yoğun irtibatı olduğu, sosyal medya hesaplarında Gezi Parkı olayları ile ilgili çok sayıda paylaşımda bulunduğu suçlamaları yer aldı.
