MÖ 705’te tahta çıkan ve MÖ 681’de öldürülene kadar Asur İmparatorluğu’nu yöneten Sanherib’in (MÖ 705-681) İncil’de yer almasının temel nedeni, onun Yahudi tarihi ve İsrail topraklarıyla olan doğrudan ilişkisidir.
Haber Merkezi / Asur İmparatorluğu’nun en güçlü krallarından biri olan Sanherib, Yahudiye Krallığı’na karşı düzenlediği askeri seferlerle bilinir. Bu seferler sırasında, Yahudiye’nin fethi ve Kudüs’ü kuşatması, İncil’in tarihsel anlatılarında önemli bir yer tutar.
Sanherib’in Yahudiye’ye karşı düzenlediği sefer, İncil’in 2. Krallar 18 – 19, Yeşaya 36 – 37 ve 2. Tarihler 32 bölümlerinde detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Bu metinlere göre, Sanherib, Yahudiye Kralı Hizkiya’nın isyan etmesi üzerine bölgeye bir ordu gönderir ve Kudüs’ü kuşatır. Ancak, İncil’e göre Tanrı’nın müdahalesi sayesinde şehir kurtulur. Bu olay, Yahudi inancında Tanrı’nın koruyuculuğunun bir sembolü olarak görülür.
Sanherib’in İncil’de yer almasının diğer bir nedeni, bu anlatının teolojik bir mesaj taşımasıdır. Yahudi ve Hristiyan geleneğinde, Sanherib’in başarısızlığı, Tanrı’nın halkını koruduğuna dair bir kanıt olarak yorumlanır. Yeşaya Peygamber’in Sanherib’in ordusunun Tanrı tarafından yok edildiğine dair kehanetleri, bu hikayeyi dini açıdan daha da önemli kılar.
Sanherib’in seferleri, İncil dışındaki kaynaklarla da doğrulanır. Örneğin, Sanherib’in Lakish Kuşatması ve Yahudiye’deki diğer fetihleri, Asur yazıtlarında (özellikle Sanherib Prismi veya Taylor Prismi olarak bilinen yazıtlar) detaylı bir şekilde kaydedilmiştir. Ancak, Asur kaynakları Kudüs’ün alınmadığını dolaylı olarak kabul ederken, İncil bu olayı Tanrı’nın mucizevi müdahalesine bağlamıştır.
Dönemin en büyük imparatorluklarından birinin lideri olan Sanherib, Orta Doğu’daki pek çok toplumu etkilemiştir. Sanherib’in Yahudiye seferi, sadece siyasi değil, aynı zamanda dini ve kültürel açıdan da Yahudi tarihinde derin izler bırakmıştır. Bu nedenle, İncil yazarları için Sanherib’in hikayesi, hem tarihsel hem de manevi bir anlatı olarak önem taşımaktadır.
Sanherib kimdir?
Sanherib (Akkadça: Sîn-ahhē-erība, MÖ 705-681), Asur Kralı II. Sargon’un oğlu ve halefidir. MÖ 705’te tahta çıkmış ve MÖ 681’de öldürülene kadar hüküm sürmüştür. Başkenti Ninova’yı görkemli bir merkez haline getiren Sanherib, saraylar, tapınaklar ve altyapı projeleriyle (örneğin, su kanalları) tanınmıştır.
Asur İmparatorluğu’nun genişlemesini sürdüren ve isyanları bastırmak için çok sayıda sefere liderlik eden Sanherib’in en bilinen seferi, MÖ 701’de Yahudiye Krallığı’na karşı düzenlediği seferdir.
Sanherib bu seferde, Yahudiye Kralı Hizkiya’nın isyanını bastırmak için Kudüs’ü kuşatmış, ancak İncil’e (2. Krallar 18 – 19, Yeşaya 36 – 37) göre şehir Tanrı’nın müdahalesiyle kurtulmuştur. Asur kaynakları (Sanherib Prismi) ise Kudüs’ün alınmadığını dolaylı olarak doğrular, ancak zafer olarak sunar.
Babil, Elam ve diğer bölgelere karşı seferler düzenleyen Sanherib’in hükümdarlığı, Sanherib Prismi gibi Asur yazıtlarıyla belgelenmiştir. Bu yazıtlar, onun Yahudiye seferi ve Lakish’in fethi gibi olayları detaylandırır. Ninova’daki sarayında bulunan kabartmalar, özellikle Lakish Kuşatması’nı tasvir eden rölyefler, onun askeri başarılarını gösterir.
Sanherib, MÖ 681’de oğulları Adrammelek ve Şareser tarafından Ninova’da bir tapınakta öldürülmüştür. Bu olay, hem İncil’de hem de Asur kaynaklarında doğrulanır. Tahtına oğlu Asarhaddon geçmiştir.
