Kırıkkale: Tarihi Demir Köprü
Tarihi Demir Köprü; Kırıkkale’nin Yahşihan İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’ne 12 km mesafededir.
Günümüzde Kırıkkale’ye bağlı bir ilçe olan ve Kızılırmak kenarında kurulmuş Yahşihan aynı zamanda Ankara-Kayseri demiryolu güzergâhında bulunmaktadır. Yahşihan, Kızılırmak üzerine inşa edilmiş ve tümüyle demir malzemeden yapılmış Anadolu’nun ilk demir köprülerinden birine sahiptir.
Köprülerde yardımcı malzeme olarak kullanılan demirin, bir köprünün tamamı için tercih edilmesi 19. yüzyılın ikinci yarısında batı ülkelerinde karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı’da demirin köprü inşası için tek malzeme olarak tercih edilmesi de 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başlarına tekabül etmektedir.
1908 yılında Kırıkkale-Yahşihan’da inşa edilmiş ve Belçika firmaları tarafından hazırlanmış demir köprüye ait projeler ve Fransızca hesap defteri Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunmaktadır. Bu bildiride arşivde bulunan dokümanlar temel alınarak, metal malzemenin tek başına ana inşa malzemesi olarak kullanılmasının arka planındaki siyasi ve ekonomik koşullara değinilmektedir.
Yer seçiminden zemin etüdüne, malzeme detayına kadar, eski bir malzemenin tek başına değerlendirilerek nasıl yeni bir teknolojiye dönüştüğü ve bunun Osmanlı mimarlık tarihindeki yeri tartışılmakta, köprünün günümüzdeki hali ve arşiv planındaki projelerin kıyasıyla; proje-uygulama ilişkilerine de değinilmektedir.
