Edebiyat Dünyasındaki En Ünlü Yedi Casus

Roman ve hikaye kitaplarında yaşayan karakterlerin büyüsüne hepimiz kapılmışızdır. Sırlar ve entrikalarla dolu bir dünyada, cesaretleri, zekaları ve kurnazlıklarıyla bu kurgusal casuslar ikonik birere figür haline gelmiş durumdalar.

Haber Merkezi / Bu casuslar korumak veya yok etmek için her zaman yeni gizemler ve yüksek riskli hamleler peşindeler. Burada edebiyat dünyasındaki ünlü casuslardan bazılarını sizler için listeledik:

James Bond

İngiliz yazar, gazeteci ve eski deniz istihbarat subayı Ian Fleming, öldürme iznine sahip İngiliz gizli servis ajanı James Bond hakkındaki 12 romanından ve iki kısa öykü koleksiyonundan ilkini, 1953 yılında yazdı.

Sakin, teknoloji dehası ve kadınsı bir erkek olan 007, yedi farklı oyuncunun rol aldığı 25 uzun metrajlı film üreterek küresel bir fenomen haline geldi.

George Smiley

George Smiley, edebiyat tarihinin (elbette James Bond’dan sonra) en ünlü kurgusal casuslarından biri olarak öne çıkıyor. Smiley, sıradan görünümü, geri çekilen saç çizgisi ve üzerinize tam oturmayan takım elbisesiyle temelde James Bond’un tam tersidir. 

“Ölülerin Çağrısı”ndaki ilk çıkışı Smiley’i sıradan bir adam olarak tasvir ediliyor. Smiley, komünist ajanlarla karşılaşmasının yanı sıra İngiliz gizli servisinin ihanetiyle de karşı karşıya kalır.

Kim

Kipling’in hikayesi, heyecan dolu bir hayat yaşayan İngiliz-İrlanda kökenli genç bir yetimin etrafında dönüyor.

Kim, İngiliz Gizli Servisi’ne alınır ve burada İngilizler ile Ruslar arasında Asya’da devam eden ve genellikle ‘Büyük Oyun’ olarak anılan mücadelede önemli bir rol üstlenir.

Kim, manevi rehberi olarak hizmet eden bilge bir Tibet lamasının eşliğinde, düşman ajanlarını bulmak için ülke çapında yolculuklara çıkar. Biraz muzip, hızlı zekalı ve maceraya doğuştan yatkın olan Kim, sıra dışı bir genç casus olduğunu kanıtlar.

Jason Bourne

‘Bir bakıma o hepimizin işleyen bir mikrokozmosu. Yani hepimiz kim olduğumuzu bulmaya çalışıyoruz, değil mi?’ Bourne’un psikiyatristi iç çekiyor.

Çok sayıda kurşun yarasıyla okyanustan kurtulan Bourne, kendi kimliğini ortaya çıkarma arayışındadır. Ancak CIA’in ve ölümcül bir suikastçının amansız takibi işi zorlaştırıyor. Neyse ki Bourne, her koşulda nasıl hayatta kalacağını biliyor.

Birçok dili akıcı bir şekilde konuşabilen ve dövüş sanatlarında olağanüstü derecede iyi eğitim almış olan bu kişi, aynı zamanda, bir casusun somut örneği haline getiren olağanüstü gözlem yeteneklerine de sahiptir.

Cumming

20. yüzyılın başlarında MI6 olarak bilinen Gizli İstihbarat Servisi’nin kuruluşundan hızla geçen Cumming, silinmez bir karakter olarak ortaya çıkıyor. Doğu Hindistan Şirketi’nin kurucusunun torununun torunu olarak ayrıcalıklı bir ailede doğan Cumming, şımarık tavırları olan bir karakterdir.

Cumming’in geçmişinde bacağını kaybetmesiyle sonuçlanan ve tahta protez kullanmasına yol açan bir araba kazası yer alır. Toplantılar sırasında etrafındaki insanları rahatsız etmek için ara sıra bu protez bacağını bıçaklar.

Havana’daki Adamımız

Bir elektrikli süpürge satıcısı, kızının abartılı yaşam tarzını finanse etmek için İngiliz ajanı olmayı kabul eder. Ve MI6’ya verecek tatmin edici veya ilginç bilgileri ortaya çıkaramayınca hikayeler uydurmaya başlar. Hikayeleri gerçek olmaya başladığında değişim ortaya çıkar.

Greene’in son derece esprili gerilim filmi, türün en eğlenceli pasajlarından birine sahiptir; burada İngilizler, dağlardaki bir komünist üssün şemalarını incelerler; bunlar gerçekte ise elektrikli süpürge parçalarının çizimleridir.

MI5’in En Büyük Casus Sorumlusu’ M’de

Henry Hemming, Knight’ın Britanya’nın en iyi casusu olduğuna inanıyor ve ona ‘M’de mümkün olan en iyi casusu sunuyor. Daha önce birçok kez başarısız olan Knight, gerçek yeteneğini İngiliz Gizli Servisi’ne katıldıktan sonra ortaya çıkarır.

Birleşik Krallık’taki komünist hücrelere sızma konusunda çok iyi bir iş çıkarır ve işi bitirmek için kadın casusları kullanma konusunda da en iyisidir.

Knight’ın menajeri Olga Gray (‘Bayan X’), çok fazla zarar vermeden önce meşhur Woolwich Arsenal Casus Yüzüğünü açığa çıkarır. Knight ve kadın casusları büyüleyici karakterler ve hikaye hızlı bir şekilde ilerler.

Paylaşın

Bilinen En Eski 5 Kitap

Zamanı aşan ve insanoğlunun derin bilgeliğine, bilgisine ve yaratıcılığına tanıklık eden kadim hazineler vardır. Bu paha biçilmez hazineler, bilinen en eski kitaplardır. Bu kitaplar çok eski uygarlıkların hikayelerini, inançlarını ve fikirlerini beraberlerinde taşırlar.

Haber Merkezi / Bu kitaplar, kadim dinlerin kutsal yazılarından destansı masalların şiirsel dizelerine kadar bu olağanüstü el yazmaları, zamanın testinden geçerek bize uzak geçmişe büyüleyici bir bakış sunarlar. Burada bilinen en eski beş kitabı sizler için derledik:

Ölü Deniz Parşömenleri (MÖ 2. yüzyıl – MS 1. yüzyıl): MÖ 1. yüzyıla kadar uzanan Ölü Deniz Parşömenleri, Eski Ahit’in bilinen en eski tam kopyası olarak geniş çapta kabul görmektedir. Ölü Deniz Parşömenleri, 1940’larda ve 1950’lerde Ölü Deniz civarında bulunan Yahudi dini metinleri ve İncil el yazmalarından oluşan bir koleksiyondur. 

Parşömenlerin tarihi MÖ 3. yüzyıldan MS 1. yüzyıla kadar uzanıyor. Şu anda Batı Şeria’da bulunan antik Kumran yerleşiminin yakınındaki çeşitli mağaralarda keşfedildiler.

Etrüsk Altın Kitabı (MÖ 600 civarı): Geçmişi M.Ö. 6. yüzyıla kadar uzanan ‘Etrüsk Altın Kitabı’ (Zagreb Mumya Sarmaları olarak da bilinir), Etrüsk yazıları ve resimleri bulunan bir dizi altın plakadan yapılmıştır. Bu eserin kökenleri yaklaşık olarak M.Ö. 600 yılına kadar izlenebilmektedir.

24 ayar altından hazırlanmış büyüleyici cilt, bir atlı, bir deniz kızı, bir arp ve askerler dahil olmak üzere çeşitli büyüleyici konularla süslenmiş altı sayfadan oluşuyor. Dikkate değer keşif, 1950’lerin sonlarında Bulgaristan’daki Strouma Nehri yakınındaki kanal inşaatı sırasında kitabın bir mezarda bulunmasıyla gerçekleşti.

Pseudo Apuleius Herbaryum (6-7. Yüzyıl): Pseudo Apuleius Herbarius, yaratıcı bitki resimlerini içeren dikkate değer bir kitaptır ve Orta Çağ’a kadar Avrupa’daki en etkili bitkisel eserlerden biri olarak tanınmıştır.

Bu eski el yazmasının botanik üzerine bilinen en eski kitaplar arasında olduğuna inanılıyor ve yazarlığına ilişkin atıflar öncelikle içerdiği büyüleyici resimlerden anlaşılıyor. Şu anda paha biçilmez el yazması Hollanda’daki Leiden Üniversitesi kütüphanesinde yer almakta.

Codex Sinaiticus (Sina İncili) (c. MS 330 – 360): İncilin kapsamlı bir şekilde korunmuş tek erken versiyonu olması nedeniyle dünya çapında son derece önemli ve saygı duyulan bir konuma sahiptir.

Bu değerli el yazması, eski Yunanca İncil’in, özellikle de Septuagint’in el yazısıyla yazılmış bir nüshasını içermektedir ve dördüncü yüzyılda dört yazıcı tarafından titizlikle yazılmıştır. Yeni Ahit’in en istisnai Yunanca metinlerinden biri olarak kabul edilen ‘Codex Sinaiticus’, İncil araştırmalarında çok önemli bir rol oynamıştır.

Kells Kitabı (yaklaşık MS 800): Columba Kitabı’ olarak da bilinen ‘Kells Kitabı’, İrlanda’nın en değerli hazinelerinden biri olarak duruyor ve MS 800 civarından kalma resimli bir el yazması.

Bilim insanları kitabı bu döneme tarihledikçe, bazıları bunun altıncı yüzyıldan kalma saygın bir İrlandalı keşiş olan Columba’nın Büyük İncili ile ilişkili olabileceğine inanıyordu. 340 dana derisi parşömen yaprağından oluşan bu kitap, dört Yeni Ahit İncilini içerir.

‘Kells Kitabı’, İrlanda’nın sanatsal parlaklığını ve kültürel mirasını sergiliyor ve muhteşem sayfalarına bakan herkesi büyülüyor.

Paylaşın

Herkesin Okuması Gereken 7 Klasik Aşk Romanı

Kendi dönemlerinin sosyal ve kültürel bağlamlarına açılan bir pencere olan bu harika aşk romanları, okuyucuların bu deneyimi renkli karakterler, karmaşık olay örgüleri ve düşündürücü fikirler aracılığıyla incelemesine olanak tanıyor. 

Haber Merkezi / Aşk romanı okuma isteğiniz varsa bir kez okumanız gereken romanlar vardır çünkü bunlar kalbinizde kendilerine yer açacaktır. Mutlaka okunması gereken 7 klasik aşk romanını sizler için sıraladık:

Gurur ve Önyargı; Jane Austen: Austen’in mizahı, karakterler toplumsal beklentilerle ve aşkın zorluklarıyla uğraşırken hayat buluyor. Elizabeth Bennet’in Bay Darcy hakkındaki değişen algısı, kişisel önyargıların gelişimini ve ilişkilerde kişisel farkındalığın önemini gösteriyor.

Uğultulu Tepeler; Emily Brontë: Bu kitap, Heathcliff ve Catherine Earnshaw’ın sorunlu ilişkisinin yanı sıra takıntı ve aşkın diğer çeşitli yönlerini derinlemesine inceliyor. Kitaptaki hikaye arzuyu, misillemeyi ve çözülmemiş duyguların nesiller boyunca ortaya çıkan sonuçlarını anlatıyor.

Jane Austen’den Anlam ve Duyarlılık: Dashwood kardeşlerin farklı kişilikleri ve yaşam tarzları ışığında bu kitap, insan doğasına dair derin bir anlayış sunuyor. Elinor’un rasyonalizmi ve Marianne’in toplumsal normlar ile kişisel arzular arasındaki gerilimi yansıtan duyarlılığı, okuyuculara aşk ilişkilerinin zorluklarına dair sağlam bir anlayış sağlıyor.

Rüzgar Gibi Geçti; Margaret Mitchell: Amerikan İç Savaşı ve özgürlük mücadelesi, inatçı Scarlett O’Hara’nın aşk, kayıp ve hayatta kalma mücadelesini anlatan bu destansı öykünün arka planını oluşturuyor. Romanın değişen Güney manzarasını ve Scarlett’in dirençli ruhunu tasvir etmesi, azim ve uyum sağlama konusunda çarpıcı bir keşif sunuyor.

Charles Dickens’ın İki Şehrin Hikayesi: Dickens, toplumun her kesiminden karakterlerin yaşamlarını bir arada yaratırken, Fransız Devrimi’nin gergin tarihsel ortamını dikkatle aktarıyor. Oyunun meşhur ilk sözü olan “Zamanların en iyisiydi, zamanların en kötüsüydü”, toplumsal sorunların insan ilişkilerini nasıl etkilediğini anlatıyor.

Jane Austen’ın Emma’sı: Austen’in Emma Woodhouse’un diğer insanların aşk hayatlarına katılımına ilişkin araştırması, çöpçatanlığın zorluklarına eğlenceli bir bakış sunuyor. Emma’nın kişisel farkındalık ve kişisel gelişim arayışı, derin bağlantılar geliştirmede empati ve kavramanın değerinin güçlü bir örneği olarak hizmet ediyor.

Jane Eyre: Charlotte Brontë: Jane Eyre’in yetim olarak kötü muameleye maruz kalmasından kendini ve aşkı bulmasına kadar geçen yolu, Charlotte Bronte’nin başyapıtında dramatik bir şekilde tasvir ediliyor. Ahlakı, sosyoekonomik sınıf eşitsizliğini ve cinsiyet normlarını incelerken sürükleyici bir aşk anlatısı ördüğü için bu roman bir klasik haline geldi.

Paylaşın

Nazca Çizgilerini Kimler Ve Neden Yaptı?

Peru’nun güney kesiminde yer alan Nazca Çölü’ne yayılmış, Nazca uygarlığı tarafından yapılan yüzlerce karmaşık jeoglif vardır. Bu jeoglifler, Nazca Çölü’nün eşsiz iklimi sayesinde, günümüze kadar bozulmadan gelmiş durumda.

Haber Merkezi / Modern teknolojinin yardımı olmadan yapıldıkları göz önüne alındığında, bu tasarımların büyüklüğü hayret verici.

M.Ö. 500 ile MS 500 yılları arasında oluşturulan bu jeogliflerden bazıları yakın zamanda (2020’de)  dronların yardımıyla keşfedildi.

En ünlü jeoglifler arasında sinek kuşu, maymun, örümcek ve akbaba yer almakta.

Bu inanılmaz jeoglifler, Nazca Çölü’nün yüzeyini kaplayan kırmızımsı demir oksit kaplı taşların kaldırılması, alta ki açık renkli toprağın ortaya çıkarılmasıyla yapılmış.

Bu jeogliflerin yapılmasına dair pek çok teori var. En popüler teorilerden biri olası manevi veya dini uygulamalar etrafında dönüyor. Nazca halkının, bu hatları tanrılarıyla bağlantı kurmak için veya iyi bir hasat, su temini veya doğal afetlere karşı korunma sağlamak için adak olarak yaptığı.

Bu jeogliflerin bir tür astronomik işaret olduğunu öne sürenler de var. Nazca Çizgileri, amaçlarını gizleyen gizeme rağmen insanları büyülemeye devam ediyor; onlara hayat veren uygarlık hakkında spekülasyonlara ve meraklara davetiye çıkarıyor.

Nazca Çizgileri, kültürel ve tarihi önemi vurgulanarak 1994 yılında UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak belirlendi.

Paylaşın

TÜİK Açıkladı: Gazete Ve Dergilerin Tirajı Yüzde 8,3 Azaldı

Gazete ve dergilerin tirajı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 8,3 azaldı. Ülkemizde 2022 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 848 milyon 365 bin 241 olup tirajın yüzde 95,4’ünü gazeteler oluşturdu.

Haber Merkezi / 2022 yılında, yayımlanan materyallerin sayısı 2021 yılına göre yüzde 4,1 azalarak 83 bin 653 oldu. Yayıncılar tarafından 2022 yılında; 69 bin 211 kitap, 377 elektronik kitap (DVD, VCD, CD), 13 bin 246 web tabanlı elektronik kitap, 559 konuşan kitap (çevrim içi, kaset, CD, DVD) ve 260 diğer olmak üzere toplam 83 bin 653 materyal için ISBN alındı.

2022 yılında satılan kitap bandrolü sayısı ise, 2021 yılına göre yüzde 13,3 azalarak 380 milyon 296 bin 402 adet oldu. Yayınlar konularına göre incelendiğinde 2022 yılında yayımlanan materyallerin yüzde 24,2’si eğitim, yüzde 19,9’u yetişkin kurgu edebiyat, yüzde 20,7’si akademik, yüzde 15,7’si yetişkin kültür, yüzde 14,0’ı çocuk ve ilk gençlik, yüzde 5,4’ü ise inanç konulu olarak yayımlandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yazılı Medya ve Uluslararası Standart Kitap Numarası İstatistikleri 2022 verilerini açıkladı. Buna göre; gazete ve dergi sayısı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 9,2 azalarak 4 bin 48 oldu. Bu yayınların yüzde 53,9’unu dergiler oluşturdu.

Verilere göre, gazete ve dergilerin tirajı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 8,3 azaldı. Türkiye’de 2022 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 848 milyon 365 bin 241 olup tirajın yüzde 95,4’ünü gazeteler oluşturdu.

Gazetelerin yüzde 28,1’i haftada iki-altı gün arası, yüzde 25,8’i haftalık, yüzde 19,7’si aylık olarak yayımlandı. Dergilerin ise yüzde 21,3’ü üç aylık, yüzde 20,9’u aylık, yüzde 17,2’si altı aylık olarak yayımlandı.

Gazetelerin yıllık tirajının yüzde 88,2’sini günlük, yüzde 7,9’unu haftada iki-altı gün arası, yüzde 2,6’sını haftalık olarak yayımlanan gazeteler, dergilerin ise yıllık tirajının yüzde 64,8’ini aylık, yüzde 12,1’ini üç aylık, yüzde 10,3’ünü iki aylık, yüzde 4,8’ini haftalık yayımlanan dergiler oluşturdu.

Yayınlanan dergilerin yüzde 17,6’sı sektörel/mesleki, yüzde 14,0’ı akademik, yüzde 8,6’sı edebiyat/tarih içerikli yayın yaparken gazetelerin yüzde 90,8’i siyasi/haber/güncel, yüzde 2,1’i yerel yönetim, yüzde 1,6’sı sektörel/mesleki içerikli yayımlandı.

Basın İlan Kurumu’nun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre, 2022 yılında ilan sahiplerinin mevzuat hükümleri doğrultusunda gazetelerde yayınlattığı icra, ihale, tebligat ve personel alımı gibi resmi ilanları ile bu kurumların gazete ve dergilerde yayınlattığı resmi reklamlarının toplam bedeli önceki yıla göre yüzde 56,1 artarak 956 milyon 063 bin 833 TL oldu.

2022’de 69 bin 211 kitap yayımlandı

Yayımlanan materyallerin sayısı 2022 yılında, 2021 yılına göre yüzde 4,1 azalarak 83 bin 653 oldu. Yayıncılar tarafından 2022 yılında; 69 bin 211 kitap, 377 elektronik kitap (DVD, VCD, CD), 13 bin 246 web tabanlı elektronik kitap, 559 konuşan kitap (çevrim içi, kaset, CD, DVD) ve 260 diğer olmak üzere toplam 83 bin 653 materyal için ISBN alındı.

Satılan kitap bandrolü sayısı 2022 yılında, 2021 yılına göre yüzde 13,3 azalarak 380 milyon 296 bin 402 adet oldu. Yayınlar konularına göre incelendiğinde 2022 yılında yayımlanan materyallerin yüzde 24,2’si eğitim, yüzde 19,9’u yetişkin kurgu edebiyat, yüzde 20,7’si akademik, yüzde 15,7’si yetişkin kültür, yüzde 14,0’ı çocuk ve ilk gençlik, yüzde 5,4’ü ise inanç konulu olarak yayımlandı.

Paylaşın

Türkiye’de 15 Yaşından Büyüklerin Yüzde 69’u Kitap Okumuyor

Türkiye’de son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 69’unun hiç kitap okumadığı, yüzde 31,0’ının ise en az bir kitap okuduğu belirlendi. Yaş gruplarına göre kitap okuma oranlarına bakıldığında son 12 ay içerisinde okul kitapları dışında en çok kitap okuyan yaş grubu yüzde 50,9 ile 15-24 yaş aralığı oldu.

Haber Merkezi / Fertlerin yakınları ile evde veya başka bir yerde arkadaşlarıyla vakit geçirme, karşılıklı konuşma veya aktivite yapma (bir araya gelme) sıklığı incelendiğinde ise yüzde 28,7’sinin akrabalarla, yüzde 37,3’ünün de arkadaşlarla her hafta görüştüğü belirlendi.

Fertlerin akrabaları ile telefon, SMS, internet aracılığıyla (yüz yüze olmayan) görüşme sıklığı en çok olan seçenek yüzde 40,9 ile her hafta olurken arkadaşlarla ise yine her hafta yüzde 44,3 ile en yüksek görüşme sıklığı oranı oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Yaşam Kalitesi Modülü 2022 verilerini açıkladı.

Buna göre; fertlerin yaşadığı hanehalkının mevcut finansal durumundan; zaman geçirdikleri aile, arkadaş, komşu, iş arkadaşı gibi tanıdığı insanlarla olan kişisel ilişkilerinden; hobileri, boş zaman uğraşları, iş dışındaki aktiviteleri gibi yapmaktan hoşlandığı faaliyetler için ayırabildiği zamandan memnuniyet yüzdesi belirlenirken hiç memnun olmayanlar için ‘0’, çok memnun olanlar için ‘100’ alınarak ortalama bir değer hesaplandı.

Fertler için hanehalkının finansal durumundan memnuniyet ortalaması yüzde 46,9 iken yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan fertlerde bu değer yüzde 36,9 oldu. Kişisel ilişkilerdeki ortalama memnuniyet yüzdesi tüm fertlerde yüzde 65,2, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski olanlarda yüzde 60,2 olarak hesaplandı. Bütün fertler için boş zaman faaliyetlerine ayrılan zamandan ortalama memnuniyet yüzde 47,4, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan fertlerde ise yüzde 42,0 oldu.

Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 85,3’ü sinemaya, yüzde 93,7’si canlı gösteriye, yüzde 92,0’ı kültürel alanlara ve yüzde 94,9’u canlı spor etkinliğine gitmedi. Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olmayan fertlerin yüzde 50,1’i ilgilerinin olmamasını sinemaya gitmeme nedeni olarak seçti.

Sinemaya gitmeyen bütün fertlerin yüzde 11,0’ı, yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların ise yüzde 23,5’i maddi yetersizlik nedeni ile gitmediğini belirtti. Canlı gösteriye gitmeyenlerden maddi yetersizliği seçenlerin oranı yüzde 10,4 iken yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlardan maddi yetersizliği nedenli gidemeyenlerin oranı yüzde 21,9 oldu. Kültürel alanları ziyaret edemeyenlerin yüzde 10,3’ü maddi yetersizlik nedenini seçerken bu oran yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlarda yüzde 21,3 hesaplandı.

Canlı spor etkinliklerine katılmayanların yüzde 7,9’u maddi yetersizliği katılmama nedeni olarak belirtirken yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların yüzde 17,0’ı için canlı spor etkinliğine katılmama nedeni maddi yetersizlik oldu. Bütün sosyal ve kültürel etkinliklere katılmama nedeni olarak gelir durumundan bağımsız olarak en çok ‘İlginin olmaması” nedeni seçildi.

Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 69,0’ının hiç kitap okumadığı, yüzde 31,0’ının ise en az bir kitap okuduğu görüldü. Yaş gruplarına göre kitap okuma oranlarına bakıldığında son 12 ay içerisinde okul kitapları dışında en çok kitap okuyan yaş grubu yüzde 50,9 ile 15-24 yaş aralığı oldu. En az kitap okuma oranı ise yüzde 14,1 ile 65 yaş ve üstü fertlerde hesaplandı.

Arkadaş veya akrabalarla gerek yüz yüze gerekse uzaktan hiç görüşmeyenlerin çoğunluğunu yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar oluşturdu.

Fertlerin yakınları ile evde veya başka bir yerde arkadaşlarıyla vakit geçirme, karşılıklı konuşma veya aktivite yapma (bir araya gelme) sıklığı incelendiğinde yüzde 28,7’sinin akrabalarla, yüzde 37,3’ünün de arkadaşlarla her hafta görüştüğü belirlendi. Fertlerin akrabaları ile telefon, SMS, internet aracılığıyla (yüz yüze olmayan) görüşme sıklığı en çok olan seçenek yüzde 40,9 ile her hafta olurken arkadaşlarla ise yine her hafta yüzde 44,3 ile en yüksek görüşme sıklığı oranı oldu.

“Yaşam Kalitesi Modülü” adlı özel konulu çalışma 2022 yılında Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile birlikte modül olarak uygulanmıştır. Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı dönemde uygulanan modülün amacı, hanelerdeki 15 yaş ve üstündeki tüm fertlerin sosyal konulardaki memnuniyet düzeyi ile sosyal faaliyetlere katılım durumlarını tespit etmektir.

Son yıllarda yoksulluğun yanı sıra sosyal dışlanma kavramının da önemli hale gelmesiyle yoksulluk veya sosyal dışlanma göstergesi olan “AROPE” üretilmeye başlanmıştır. AROPE göstergesi, Eurostat tarafından ilk defa Avrupa 2020 hedefleri kapsamında önerilmiş bir göstergedir. Göreli yoksulluk veya maddi ve sosyal yoksunluk içinde olan veya çok düşük çalışma yoğunluğu olan hanelerde yaşayan fertler “yoksul veya sosyal dışlanmış” olarak tanımlanmaktadır.

Paylaşın

2023 Emmy Ödülleri Adayları Duyuruldu; Ödüller 19 Eylül’de Sahiplerini Bulacak

HBO imzalı Succession dizisinin 27 dalda aday olduğu 75’inci Emmy Ödülleri için adaylar belli oldu. Televizyon dünyasının Oscar’ları olarak kabul edilen Emmy Ödülleri 19 Eylül’de sahiplerini bulacak.

Haber Merkezi / Succession dizisi adından söz ettirirken The Last of Us ve The White Lotus en çok adaylık kazanan diğer yapımlar oldu.

‘Succession’ın oyuncuları Brian Cox, Kieran Culkin ve Jeremy Strong En İyi Erkek Oyuncu dalında aday gösterildi. Böylece Emmy tarihinde ilk kez aynı diziden üç oyuncu aynı kategoride aday gösterildi.

Ödüle aday gösterilenler arasında en çok dizi/isim bulunduran kanal HBO oldu: Succession, The Last of Us, The White Lotus. Prime Video’dan The Marvelous Mrs Maisel ile Hulu’dan The Bear da diğer platformlar arasında öne çıkmayı başardı.

2023 Emmy Ödülleri adayları tam liste

En İyi Drama Dizisi

Andor (Disney+)
Better Call Saul (AMC)
The Crown (Netflix)
House of the Dragon (HBO/Max)
The Last of Us (HBO/Max)
Succession (HBO/Max)
The White Lotus (HBO/Max)
Yellowjackets (Showtime)

En İyi Komedi Dizisi

Abbott Elementary (ABC)
Barry (HBO/Max)
The Bear (FX)
Jury Duty (Freevee)
The Marvelous Mrs. Maisel (Prime Video)
Only Murders in the Building (Hulu)
Ted Lasso (Apple TV+)
Wednesday (Netflix)

En İyi Mini Dizi

Beef (Netflix)
Dahmer — Monster: The Jeffrey Dahmer Story (Netflix)
Daisy Jones & the Six (Prime Video)
Fleishman Is in Trouble (FX)
Obi-Wan Kenobi (Disney+)

En İyi Erkek Oyuncu – Drama

Jeff Bridges (The Old Man)
Brian Cox (Succession)
Kieran Culkin (Succession)
Bob Odenkirk (Better Call Saul)
Pedro Pascal (The Last of Us)
Jeremy Strong (Succession)

En İyi Kadın Oyuncu – Drama

Sharon Horgan (Bad Sisters)
Melanie Lynskey (Yellowjackets)
Elisabeth Moss (The Handmaid’s Tale)
Bella Ramsey (The Last of Us)
Keri Russell (The Diplomat)
Sarah Snook (Succession)

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu – Drama

F. Murray Abraham (The White Lotus)
Nicholas Braun (Succession)
Michael Imperioli (The White Lotus)
Theo James (The White Lotus)
Matthew Macfadyen (Succession)
Alan Ruck (Succession)
Will Sharpe (The White Lotus)
Alexander Skarsgard (Succession)

En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Drama

Jennifer Coolidge (The White Lotus)
Elizabeth Debicki (The Crown)
Meghann Fahy (The White Lotus)
Sabrina Impacciatore (The White Lotus)
Aubrey Plaza (The White Lotus)
Rhea Seehorn (Better Call Saul)
J. Smith-Cameron (Succession)
Simona Tabasco (The White Lotus)

En İyi Misafir Erkek Oyuncu – Drama

Murray Bartlett (The Last of Us)
James Cromwell (Succession)
Lamar Johnson (The Last of Us)
Arian Moayed (Succession)
Nick Offerman (The Last of Us)
Keivonn Montreal Woodard (The Last of Us)

En İyi Misafir Kadın Oyuncu – Drama

Hiam Abbass (Succession)
Cherry Jones (Succession)
Melanie Lynskey (The Last of Us)
Storm Reid (The Last of Us)
Anna Torv (The Last of Us)
Harriet Walter (Succession)

En İyi Erkek Oyuncu – Komedi

Bill Hader (Barry)
Martin Short (Only Murders in the Building)
Jason Segel (Shrinking)
Jason Sudeikis (Ted Lasso)
Jeremy Allen White (The Bear)

En İyi Kadın Oyuncu – Komedi

Christina Applegate (Dead to Me)
Rachel Brosnahan (The Marvelous Mrs. Maisel)
Quinta Brunson (Abbott Elementary)
Natasha Lyonne (Poker Face)
Jenna Ortega (Wednesday)

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu – Komedi

Alex Borstein (The Marvelous Mrs. Maisel)
Ayo Edebiri (The Bear)
Janelle James (Abbott Elementary)
Sheryl Lee Ralph (Abbott Elementary)
Juno Temple (Ted Lasso)
Hannah Waddingham (Ted Lasso)
Jessica Williams (Shrinking)

En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Komedi

Anthony Carrigan (Barry)
Phil Dunster (Ted Lasso)
Brett Goldstein (Ted Lasso)
James Marsden (Jury Duty)
Ebon Moss-Bachrach (The Bear)
Tyler James Williams (Abbott Elementary)
Henry Winkler (Barry)

En İyi Misafir Erkek Oyuncu – Komedi

Jon Bernthal (The Bear)
Luke Kirby (The Marvelous Mrs. Maisel)
Nathan Lane (Only Murders in the Building)
Pedro Pascal (Saturday Night Live)
Oliver Platt (The Bear)
Sam Richardson (Ted Lasso)

En İyi Misafir Kadın Oyuncu – Komedi

Becky Ann Baker (Ted Lasso)
Quinta Brunson (Saturday Night Live)
Taraji P. Henson (Abbott Elementary)
Judith Light (Poker Face)
Sarah Niles (Ted Lasso)
Harriet Walter (Ted Lasso)

En İyi Erkek Oyuncu – Mini Dizi/Televizyon Filmi

Taron Egerton (Black Bird)
Kumail Nanjiani (Welcome to Chippendales)
Evan Peters (Dahmer — Monster: The Jeffrey Dahmer Story)
Daniel Radcliffe (Weird: The Al Yankovic Story)
Michael Shannon (George & Tammy)
Steven Yeun (Beef)

En İyi Kadın Oyuncu – Mini Dizi/Televizyon Filmi

Lizzy Caplan (Fleishman Is in Trouble)
Jessica Chastain (George & Tammy)
Dominique Fishback (Swarm)
Kathryn Hahn (Tiny Beautiful Things)
Riley Keough (Daisy Jones & the Six)
Ali Wong (Beef)

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu – Mini Dizi/Televizyon Filmi

Murray Bartlett (Welcome to Chippendales)
Paul Walter Hauser (Black Bird)
Richard Jenkins (Dahmer – Monster: The Jeffrey Dahmer Story)
Joseph Lee (Beef)
Ray Liotta (Black Bird)
Young Mazino (Beef)
Jesse Plemons (Love & Death)

En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Mini Dizi/Televizyon Filmi

Annaleigh Ashford (Welcome to Chippendales)
Maria Bello (Beef)
Claire Danes (Fleishman Is in Trouble)
Juliette Lewis (Welcome to Chippendales)
Camila Morrone (Daisy Jones & the Six)
Niecy Nash (Dahmer – Monster: The Jeffrey Dahmer Story)
Merritt Wever (Tiny Beautiful Things)

En İyi Yarışma Programı

The Amazing Race (CBS)
RuPaul’s Drag Race (VH1)
Survivor (CBS)
Top Chef (Bravo)
The Voice (NBC)

En İyi Talk Show

The Daily Show With Trevor Noah (Comedy Central)
Jimmy Kimmel Live! (ABC)
Late Night With Seth Meyers (NBC)
The Late Show With Stephen Colbert (CBS)
The Problem With Jon Stewart (Apple TV+)

En İyi Reality Şovu

Antiques Roadshow
Diners, Drive-Ins, and Dives
Love Is Blind
Queer Eye
Shark Tank

En İyi Yarışma Programı Sunucusu

Bobby Berk, Karamo Brown, Tan France, Antoni Porowski, Jonathan Van Ness, Queer Eye
Nicole Byer, Nailed It!
Amy Pohler, Maya Rudolph, Baking It
RuPaul, RuPaul’s Drag Race

En İyi Skeç Programı

A Black Lady Sketch Show
Last Week Tonight with John Oliver
Saturday Night Live

En İyi Canlı Program

The Apple Music Super Bowl LVII Halftime Show Starring Rihanna
Chris Rock: Selective Outrage
Elton John: Farewell from Dodger Stadium
The Oscars
75th Annual Tony Awards

En İyi Program

Carol Burnett: 90 Years of Laughter
John Mulaney: Baby J
Lizzo: Live in Concert
Norman Lear: 100 Years of Music
Trevor Noah: I Wish You Would
Wanda Sykes: I’m an Entertainer

En İyi TV Filmi

Dolly Parton’s Mountain Magic Christmas
Fire Island
Hocus Pocus 2
Prey
Weird: The Al Yankovic Story

En İyi Animasyon Dizisi

Bob’s Burgers
Intergalactic
Genndy Tartakovsky’s Primal
Rick and Morty
The Simpsons

En İyi Belgesel Özel Bölümü
Being Mary Tyler Moore
Judy Blume Forever
My Transparent Life
Pamela, A Love Story
Still: A Michael J. Fox Movie

En İyi Belgesel

Dear Mama
100 Foot Wave
Secrets of the Elephants
The 1619 Project
The U.S. and the Holocaust

En İyi Drama Dizisi Yazarlığı

Beau Willimon, “One Way Out,” Andor
Sharon Horgan, Dave Finkel, Brett Baer, “The Prick,” Bad Sisters
Gordon Smith, “Point and Shoot,” Better Call Saul
Peter Gould, “Saul Gone,” Better Call Saul
Jesse Armstrong, “Connor’s Wedding,” Succession
Mike White, “Arrivederci,” The White Lotus

Paylaşın

Bilenen En Eski Neandertal Gravürleri Bulundu: 57 Bin Yıl

Bilimsel araştırmalar, Neandertallerin karmaşık kültürel dünyasına dair değerli bilgiler sunmaya devam ediyor. Tours Üniversitesi’nden Jean-Claude Marquet liderliğindeki araştırma ekibi, Neandertallerin sanatsal ifadelerinin bilinen en eski örneklerini bir mağarada ortaya çıkardılar.

Fransa’nın Centre-Val de Loire bölgesinde La Roche-Cotard olarak bilinen mağara, duvarda parmak yivleri (insan eliyle yapılmış işaretler) olarak yorumlanan bir dizi figüratif olmayan işaretler içeriyor. Neandertal gravürlerine ilişkin eski kanıtlar bütünlüklü değil ve büyük oranda 40 bin ila 50 bin yıl öncesinden kalan kemikler üzerine kazınan işaretlerle sınırlı.

Tarih öncesi işaretleri inceleyen bilim insanlarına kalırsa, Fransa’nın merkezinde bulunan bir mağaranın duvarını süsleyen yüzlerce soluk çizgi, nokta ve dalgalı çizim, Neandertaller eliyle yapıldığı bilinen en eski gravürler niteliğinde.

Araştırmacılar, ‘parmak yivleri’ adı verilen desenlerin, Loire Vadisi’nde bulunan La Roche-Cotard mağarasının duvarındaki en uzun ve düz bölümlerde görüldüğünü ve 57 bin yılı aşkın bir zaman önce, henüz modern insanlar bölgeye göç etmeden önce çizildiğini belirtiyorlar.

Tours Üniversitesi’nde arkeolog olan Jean-Claude Marquet, “Bu çizimler süratle ya da üzerinde düşünülmeden çizilmemiş, aksine planlanarak uygulanmış” diyor. Kimi duvar bölümlerinde işaretlerin fazlasıyla bol bulunduğunu, bunların gerçekleştirilen ortak çalışmaların ürünü olabileceğini sözlerine ekliyor.

Mağara, 1846 yılında Loire kıyısında yürütülen taş ocağı faaliyetleri o ana dek gizli kalan bir girişi ortaya çıkardığı zaman keşfedildi. 1912’de yürütülen kısmi kazılarda, alandan hayvan kemikleri ve Neandertal taş aletleri çıkarıldı; fakat mağaranın gerçek boyutlarını anlamak amacıyla 1970’lerde ve 2008’den itibaren daha geniş kapsamlı kazılar gerçekleştirildi.

Şu anda mağaranın nehir kıyısının 33 metre derinine ulaşan dört ana bağlantı odası biliniyor. Neandertaller ilk odada ve aletlerle kemiklerin ortaya çıkarıldığı mağara girişinin önünde yaşamışlar gibi görünüyor.

Gravürler, ufalanan kireçtaşı duvarının büyük kısmını ince ve kahverengi bir katmanın kapladığı mağaranın üçüncü odasında keşfedildi. Marquet, “Duvar çok hassas” diyor: “Bir iz bırakmak için yapmanız gereken tek şey ona dokunmak.”

Geçmişte girişi tıkayan çökeltiler üzerinde gerçekleştirilen incelemeler, mağaranın günümüzden en az 57 bin yıl önce dışarıdan ve etkili biçimde kapatıldığını açığa çıkardı. Bu, kazı alanında bulunan aletlerin yanı sıra, işaretlerin ancak Homo sapiens’in yaklaşık 42 bin yıl önce bu bölgeye gelmesinden çok daha önce Avrupa’da yaşayan Neandertaller eliyle üretilmiş olabileceğini gözler önüne seriyor.

İşaretlerin neredeyse tamamı, yumuşak kahverengi katmana parmak sürterek ya da yetişkinlerin veya uzun boylu gençlerin ulaşabileceği bir yükseklikte parmakların bastırılması yoluyla çizilmiş gibi görünüyor. Plos One adlı bilimsel dergide yayınlanan araştırmada aktarıldığı kadarıyla, desenler sekiz ayrı panel halinde gruplandırılıyor. Bir panelde, bir noktada kesişen kavisli çizgiler mevcut. Diğerleriyse düzinelerce nokta, paralel çizgi ve yelpaze benzeri bir desen barındırıyor.

Neandertal gravürlerine ilişkin eski kanıtlar bütünlüklü değil ve büyük oranda 40 bin ilâ 50 bin yıl öncesinden kalan kemikler üzerine kazınan işaretlerle sınırlı.

“İşaretlerin iletmek istediği mesaj sonsuza kadar esrarını koruyabilir”

Araştırmaya dahil olmayan, Durham Üniversitesi’nden Paleolitik Arkeoloji Profesörü Paul Pettitt, araştırmacıların “İlk kazılarla bozulmuş olan bir sahanın, duvarlarındaki hayvan ve insan izlerinin kendi türümüzün Avrupa’ya gelişinden çok daha önce yapıldığına dair mümkün olduğunca ikna edici bir kanıt sunduğunu” söylüyor.

“Mağaranın tarihinin sadece Neandertallere işaret ettiği ve büyük ihtimalle mağaraya bugüne dek erişilemediği için, daha sonra kurulan Üst Paleolitik yerleşime ilişkin hiçbir kanıta ulaşılamadığı hesaba katıldığında, bu durum, parmak izlerini Neandertallerin bıraktığına dair dolaylı olmakla birlikte güçlü ve artmakta olan bir kanıt kümesi sunuyor” diye ekliyor.

İşaretlerin iletmek istediği mesaj sonsuza kadar esrarını koruyabilir. Marquet, “Bu antik Neandertal izleri hakkında bilgi edinmek önem taşıyor; zira bunlar bölgesel tarihin ve bizim tarihimizin bir parçasını teşkil ediyor” diyor: “Ne anlama geldiklerini asla bilemeyeceğiz. Genlerinin yüzde 2 ilâ 4’ünü barındırıyor olsak da Neandertal değiliz.”

(Kaynak: Gazete Duvar)

Paylaşın

Sinema Salonu Sayısı Azaldı, Tiyatro Salonu Sayısı Arttı

Sinema salonu sayısı 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,3 azalarak 2 bin 366 oldu. Tiyatro salonu sayısı geçen sezona göre yüzde 104,3 artarken tiyatro salonu koltuk sayısı yüzde 112,9 arttı.

Haber Merkezi / Aynı dönemde sinema seyirci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 187,9 artarak 35 milyon 754 bin 644 kişi, tiyatro seyirci sayısı 2021/2022 sezonunda yüzde 662,6 artarak 5 milyon 451 bin 627 oldu.

2021/2022 sezonunda Opera ve Bale Genel Müdürlüğü’ne bağlı opera ve bale gösterisi 6 ilde yapıldı. Opera ve bale seyirci sayısı bir önceki sezona göre yüzde 1405,4 artarken gösteri sayısı yüzde 327,9 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Sinema ve Gösteri Sanatları İstatistikleri 2022 verilerini açıkladı.

Buna göre, Sinema salonu sayısı 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,3 azalarak 2 bin 366 oldu. Bu dönemde sinema salonlarındaki koltuk sayısı %0,3 azalarak 284 bin 204 oldu.

Sinema seyirci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 187,9 artarak 35 milyon 754 bin 644 kişi oldu. Yerli film seyirci sayısı yüzde 476,9 artarak 18 milyon 834 bin 898 kişi olurken, yabancı film seyirci sayısı yüzde 84,8 artarak 16 milyon 919 bin 746 kişi oldu.

Gösterilen film sayısı bir önceki yıla göre yüzde 107,9 artarak 55 bin 56 oldu. Aynı dönemde gösterilen yerli film sayısı yüzde 159,2 artarak 25 bin 869 olurken, gösterilen yabancı film sayısı yüzde 76,9 artarak 29 bin 187 oldu.

Tiyatro salonu sayısı geçen sezona göre yüzde 104,3 artarken tiyatro salonu koltuk sayısı yüzde 112,9 arttı. Aynı sezonda tiyatro salonu sayısı 817 olurken tiyatro salonu koltuk sayısı 332 bin 141 oldu.

Tiyatro seyirci sayısı 2021/2022 sezonunda yüzde 662,6 artarak 5 milyon 451 bin 627 oldu. Tiyatro salonlarında oynanan eser sayısı geçen sezona göre %402,6 artarak 8 bin 368 oldu. Tiyatroda telif eser seyirci sayısı geçen sezona göre yüzde 674,7 artarken çeviri eser seyirci sayısı yüzde 624,8 arttı.

2021/2022 sezonunda tiyatro salonlarında oynanan çocuk eseri gösteri sayısı yüzde 718,5 artarken yetişkin eseri gösteri sayısı yüzde 398,7 arttı. Aynı sezonda çocuk eseri seyirci sayısı yüzde 979,7 artarken yetişkin eseri seyirci sayısı yüzde 558,3 arttı. Tiyatro salonlarında oynanan çocuk eseri sayısı yüzde 704,1 artarken oynanan yetişkin eseri sayısı yüzde 285,8 arttı.

Türkiye genelinde 2021/2022 sezonunda Opera ve Bale Genel Müdürlüğü’ne bağlı opera ve bale gösterisi 6 ilde yapıldı. Opera ve bale seyirci sayısı bir önceki sezona göre yüzde 1405,4 artarken gösteri sayısı yüzde 327,9 arttı.

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı 6 orkestra, 13 koro ve 6 topluluk faaliyet gösterdi. Orkestra, koro ve topluluklarda seyirci sayısı yüzde 150,3 artarak 180 bin 889 oldu.

Orkestra seyirci sayısı geçen sezona göre yüzde 509,3 artarken koro seyirci sayısı yüzde 184,2 arttı, topluluk seyirci sayısı yüzde 11,8 azaldı. Orkestra, koro ve topluluk gösteri sayısı bir önceki sezona göre yüzde 148,4 artarak 780 oldu.

Paylaşın

İsrail’de 12 Bin Yıllık Müzik Aleti Bulundu

İsrail’in kuzeyinde yer alan Ain Mallah arkeolojik alanında 12 bin yıllık flüt bulundu. Aynı alanda 1950 yıllında ilk flüt keşfedilmişti. Ain Mallah bölgesinde bu güne kadar altıdan fazla flüt bulundu.

Haber Merkezi / Bazı kuşların kemiklerinden yapılan flütlerden sadece biri sağlam durumda. Diğer flütlerin hepsinde çeşit hasarlar mevcut.

Flütlerin o dönemde Levant bölgesinde yaşayan natufian kültürüne mensup insanlar tarafından yapıldığı sanılıyor. Levant bölgesi bugünkü İsrail, Filistin, Ürdün ve Lübnan’dan oluşmakta.

Avcılık ve toplayıcılıkla hayatlarını devam ettiren natufian kültürüne mensup insanlar, taşlardan alet yapımında uzmandılar. Bu topluluk avcılık, balıkçılık ve küçük ölçekli çiftçilikte kullanılabilecek aletler yapmışlardır.

Bilim insanları, flütlerden gelen sesi bilgisayar sistemleriyle incelediklerinde bir şeyin farkına vardılar. Bu flütlerden çıkan sesler, o dönemde bölgede uçan bazı yırtıcı kuşların seslerine çok benziyordu. 

Natufian kültürünün insanları neden kuş sesi çıkaran bir flüt kullanmış olabilir? Bilim insanları birkaç olasılık üzerinde durmaktadırlar.

Birinci olasılık, flütlerin avlanmak için kullanıldığı yönündedir. Kuşlarla iletişim kurmak için kullanılmış olması da mümkün. Her halükarda, natufianların akustikteki ustalığı hayret ettirmeye devam ediyor.

Dünyanın en eski flütü 60 bin yıllıktır. Slovenya’daki Divje Babe Mağarası’nda bulunan flüt ayı kemiğinden yapılmıştır.

Paylaşın