Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantısına İsrail ve İran’ın karşılıklı suçlamaları damga vurdu. Her iki ülkede karşılıklı olarak yaptırım istedi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise gerilimi azaltma çağrısında bulundu.
Haber Merkezi / ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, İran’a yönelik yeni yaptırım kararları için BM Güvenlik Konseyi’ne karar tasarısı sunma hazırlığında olduklarının sinyalini verdi.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, İsrail’in İran’ın Şam’da konsolosluk binasına yönelik saldırısının yeterince tepki görmediğini, bu saldırının İran’ın temsilciliği yerine bir Batı ülkesinin temsilciliğine düzenlenmesi halinde ortalığın ayağa kaldırılacağını savundu.
İran’ın İsrail’e Cumartesi günü düzenlediği hava saldırısı sonrasında Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi dün gece New York’ta olağanüstü toplandı. Toplantıya İsrail ve İran’ın karşılıklı suçlamaları damga vurdu.
İsrail’in Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Gilad Erdan konuşmasında “Maske düştü. Terörün bir numaralı küresel sponsoru olan İran, bölgenin ve dünyanın istikrarsızlaştırıcısı olarak gerçek yüzünü ortaya koymuştur” dedi. Erdan BM Güvenlik Konseyi’nden İran Devrim Muhafızlarını terör örgütü olarak tanımlamasını ve “çok geç olmadan İran’a mümkün olan tüm yaptırımları uygulamasını” istedi.
Gilad Erdan konuşmasında özellikle 2015’te imzalanan İran nükleer anlaşması taraflarına Tahran’a karşı uluslararası yaptırımları yeniden uygulama imkanı veren “geri tepme” mekanizmasına da atıfta bulundu.
“Meşru müdafaa hakkımızı kullandık”
İran’ın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Amir Said İravani ise saldırıyla ilgili olarak ülkesinin “doğal meşru müdafaa hakkını” kullandığını ve harekete geçmekten başka “seçeneği olmadığını” söyledi. İravani İslam cumhuriyetinin “gerginlik ya da savaş istemediğini” ancak her türlü “tehdit ya da saldırganlığa” karşılık vereceğini vurguladı.
BM Güvenlik Konseyinin “uluslararası barışı ve güvenliği koruma görevinde başarısız olduğunu” belirten İravani “Güvenlik Konseyi’nin sorumluluğunu üstlenmesinin ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik gerçek tehdidi ele almasının zamanı geldi” diye konuştu. İravani Konsey’in “bu rejimi (İsrail) Gazze halkına yönelik soykırımı durdurmaya zorlamak için acil ve cezalandırıcı tedbirler almak zorunda olduğunu” ifade etti.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Güvenlik Konseyi’ne Ortadoğu’da gerginliği azaltma çağrısı yaptı. “Ne bölge ne de dünya daha fazla savaşı kaldırabilir” diyen Guterres “Ortadoğu uçurumun eşiğinde” uyarısında bulundu. Guterres “Bölge halkı gerçek bir yıkıcı, tam ölçekli çatışma tehlikesiyle karşı karşıya. Şimdi yatıştırma ve gerilimi düşürme zamanıdır” diye konuştu.
Öte yandan Guterres, Gazze’deki insani krizin büyüdüğünü ve bölgede acil bir ateşkesin gerekliliğini vurgulayarak hem rehinelerin serbest bırakılması hem de bölgeye insani yardımların ulaştırılması için herkesin üzerine sorumluluk düştüğüne işaret etti.
ABD ve Rusya
ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood, İran’a yönelik yeni yaptırım kararları için BM Güvenlik Konseyi’ne karar tasarısı sunma hazırlığında olduklarının sinyalini verdi.
Büyükelçi Wood, ABD’nin önümüzdeki günlerde diğer üye ülkelerle istişare ettiği İran’a yönelik yeni yaptırım tedbirlerini araştırdığını belirterek, “İran’ı burada, BM Güvenlik Konseyi’nde sorumlu tutmak için ek tedbirler araştırıyoruz. Daha acil olarak Güvenlik Konseyi, İran’ın saldırgan eylemlerini kesin bir şekilde kınamalı ve İran ve ortaklarına çağrıda bulunmalı. İran, İsrail’e 100’den fazla balistik füze, karadan atılan füzeler ve İHA’larla 300’den fazla saldırı eylemi gerçekleştirdi. İran’ın bu pervasız eylemleri yalnızca İsrail’deki halklara değil, aynı zamanda diğer BM güçlerine de tehdit oluşturdu. İran veya vekilleri ABD’ye karşı eylemde bulunursa veya İsrail’e karşı daha fazla eylemde bulunursa, İran sorumlu tutulacaktır’’ dedi.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, İsrail’in İran’ın Şam’da konsolosluk binasına yönelik saldırısının yeterince tepki görmediğini, bu saldırının İran’ın temsilciliği yerine bir Batı ülkesinin temsilciliğine düzenlenmesi halinde ortalığın ayağa kaldırılacağını savundu.
Nebenzia, Batı ülkelerinin ‘’iki yüzlü’’ davranışının sürdüğünü belirterek, “Eğer bir batı temsilciliği vurulsaydı, hemen misilleme yapardınız. Çünkü Batılı vatandaşların temsilleriyle ilgili olan her şey sizin için kutsaldır, korunması gerekir. Ancak konu diğer ülkelere gelince, meşru müdafaa hakkı da dahil olmak üzere kendi vatandaşlarına ilişkin hakları söylediğiniz gibi farklı bir konu olur. Bu üst düzey çatışmanın ve kan dökülmesinin durdurulması gerekiyor. Tüm uluslararası toplumun bu durumu hafifletmek için gerekli tüm çabaları göstermesinin acil olduğunu düşünüyoruz. Aksi takdirde bölge karşılıklı saldırı ve şiddet kısır döngüsüne sürüklenebilir’’ diye konuştu.
G7 liderleri İran’ı kınadı
ABD’nin çağrısıyla İran’ın saldırılarının ardından toplanan G7 liderleri, yaptıkları ortak açıklamada saldırıyı kınadıklarını belirtti. G7’den yapılan ortak açıklamada, şu ifadeler yer aldı:
“G7 Liderleri olarak İran’ın İsrail’e yönelik doğrudan ve benzeri görülmemiş saldırısını en güçlü ifadelerle kınıyoruz. İran İsrail’e doğru yüzlerce insansız hava aracı ve füze ateşlemiştir. İsrail, ortaklarının da yardımıyla bu saldırıyı püskürtmüştür. İsrail ve halkına tam dayanışma ve desteğimizi ifade ediyor ve güvenliğine yönelik taahhüdümüzü bir kez daha teyit ediyoruz.
İran, eylemleriyle bölgenin istikrarsızlaştırılması yönünde daha fazla adım atmış ve kontrol edilemeyen bir bölgesel tırmanışa yol açma riskini almıştır. Bundan kaçınılmalıdır. Durumu istikrara kavuşturmak ve gerilimin daha da tırmanmasını önlemek için çalışmaya devam edeceğiz. Bu ruhla, İran ve vekillerinden saldırılarına son vermelerini talep ediyor ve istikrarı bozucu girişimlere karşı şimdi ve daha sonra ilave tedbirler almaya hazır olduğumuzu ifade ediyoruz.
Ayrıca, acil ve sürdürülebilir bir ateşkes ve Hamas’ın rehineleri serbest bırakması için çalışmaya devam etmek ve ihtiyaç sahibi Filistinlilere daha fazla insani yardım ulaştırmak da dâhil olmak üzere Gazze’deki krizi sona erdirmek için işbirliğimizi güçlendireceğiz.”
1 Nisan tarihinde Suriye’nin başkenti Şam’daki İran konsolosluğuna bir hava saldırısı düzenlenmiş ve saldırıda İran Devrim Muhafızlarına üye, aralarında iki üst düzey generalin de bulunduğu yedi kişi hayatını kaybetmişti. Tahran, İsrail’in sorumlu tutulduğu bu saldırıya yanıt olarak Cumartesi günü geç saatlerde 300’den fazla füze ve insansız hava aracı (İHA) ateşlemiş ve ilk kez İsrail’e doğrudan saldırıda bulunmuştu. Füze ve İHA’ların hemen hemen hepsi İsrail, ABD, İngiltere ve Ürdün tarafından havadayken imha edilmişti.
