CPJ: Gazeteci Cinayetlerinde ‘Cezasızlık’ Devam Ediyor

Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) İcra Kurulu Başkanı Jodie Ginsberg, “Gazeteci katillerinin sorumlu tutulmaması ile gazeteci cinayetlerinin devam ettiği ortam arasında açık bir bağlantı var” dedi.

Ginsberg, “Bir gazetecinin öldürülmesi sadece o gazeteciyi etkilemiyor. Aynı zamanda bu bir dalga etkisi de yaratıyor” ifadelerini kullandı. Ginsberg, gazetecilerin hapse atılmasının yanısıra gazetecilere yönelik sanal taciz ve fiziksel saldırıların da yüksek seviyelerde olduğunu belirtti.

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) Perşembe günü yayınlanan yeni raporuna göre, 2023 yılında dünya genelinde öldürülen gazetecilerin yüzde 70’inden fazlası İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında hayatını kaybeden Filistinli gazetecilerdi.

Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından geçen yıl tespit edilen 99 gazeteci ve medya çalışanı cinayetinden 77’si İsrail-Hamas savaşında işlendi. Gazetecileri Koruma Komitesi’nin yıllık raporuna göre İsrail saldırılarında öldürülenlerden 72’si Filistinli haberci, 3’ü Lübnanlı ve 2’si İsrailli gazeteciydi.

CPJ İcra Kurulu Başkanı Jodie Ginsberg yaptığı açıklamada, “Bu eşi benzeri görülmemiş bir durum. Tamamen bize Gazze’den haber ve bilgi getirmek için sadece savaşı haberleştiren değil, aynı zamanda savaşı yaşayan Filistinli gazetecilere bağımlıyız” dedi.

İsrail-Hamas savaşında gazeteci cinayetleri 2024 yılında da devam etti. CPJ’ye göre 14 Şubat itibariyle 2024’te savaşta 11 Filistinli gazeteci daha öldürüldü.

Geçtiğimiz yıl, 2015’ten bu yana dünya genelinde öldürülen en yüksek gazeteci sayısına tanıklık edildi. 2023’teki gazeteci cinayetleri 2022’ye göre yaklaşık yüzde 44 arttı. Ginsberg, “Gazetecilerin öldürülmesinin bir nedeni var. Bunun nedeni de yaptığımız işin önemli olması” dedi.

Sorunun büyük bir kısmı “cezasızlık”. CPJ araştırması, 1992’den bu yana basın özgürlüğü grubu tarafından belgelenen yaklaşık 1000 gazeteci cinayetinin yaklaşık yüzde 80’inin tamamen takipsiz kaldığını gösteriyor.

Ginsberg, “Gazeteci katillerinin sorumlu tutulmaması ile gazeteci cinayetlerinin devam ettiği ortam arasında açık bir bağlantı var” dedi.

Geçen yılın en korkunç gazeteci cinayetlerinden biri olan Kamerun’daki Martinez Zogo cinayetinin failleri hala cezasız. CPJ, Zogo’nun cesedinin Ocak 2023’te başkent Yaounde’nin dış mahallelerinde çıplak ve ciddi şekilde parçalanmış olarak bulunduğunu söyledi.

Ginsberg’e göre bu vahşi cinayet ülkedeki bazı muhabirlerin güvenlik için sürgüne kaçmasına yol açtı. Ginsberg, “Bir gazetecinin öldürülmesi sadece o gazeteciyi etkilemiyor. Aynı zamanda bu bir dalga etkisi de yaratıyor” diye ekledi.

Ginsberg’e göre İsrail de “cezasızlık” sorununun bir parçası. CPJ’nin Mayıs 2023 raporuna göre İsrail askerleri son 22 yılda 18’i Filistinli olmak üzere en az 20 gazeteciyi öldürdü. Bu cinayetlerden hiç kimse sorumlu tutulmadı. İsrail Dışişleri Bakanlığı yorum talebine yanıt vermedi.

Gazze’de öldürülen gazeteci sayısının şoke edici olmasına rağmen, dünyanın diğer bölgelerinde gazeteci cinayetleri azaldı ve geçen yıl 18 ülkede toplam 22 gazeteci öldürüldü. Buna karşılık CPJ 2022 yılında dünya genelinde 69 gazetecinin öldürüldüğünü belgeledi.

Meksika’da 2022 yılında 13 gazeteci öldürülürken, 2023 yılında iki gazeteci öldürüldü. Aynı şekilde Ukrayna’da da 2022’de 13 gazeteci öldürülürken, 2023’te iki gazeteci öldürüldü. Ginsberg yine de basın özgürlüğünün küresel ölçekte hala tehdit altında olduğunu belirtiyor.

“Başka yerlerde cinayetler azalmış olsa da, gazeteci güvenliği kesinlikle iyileşmedi” diyen Ginsberg, gazetecilerin hapse atılmasının yanısıra gazetecilere yönelik sanal taciz ve fiziksel saldırıların da yüksek seviyelerde olduğunu belirtti.

VOA Türkçe’nin aktardığına göre; Raporda öldürülenler arasında Türk gazeteci bulunmuyor ancak İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanını takip eden Anadolu Ajansı’nın yerel kameramanı Muntasır es-Savvaf hayatını kaybeden Filistinli gazeteciler arasında yer alıyor.

Paylaşın

CPJ Açıkladı: Hapisteki Gazetecilerin Sayısı Rekora Koşuyor

2022 yılında dünya genelinde hapsedilen gazetecilerin sayısı rekor kırdı. 363 gazetecinin özgürlüğünden mahrum bırakıldığı açıklandı: İran’da en az 62, Çin’de 43, Myanmar’da 42, Türkiye’de 40 ve Belarus’ta 26. 

Merkezi ABD New York’ta bulunan ifade özgürlüğü kuruluşu Gazetecileri Koruma Komitesi (Committee to Protect Journalists / CPJ) bugün yıllık bir rapor yayımladı.

Rapora göre dünya çapında hapsedilen gazetecilerin sayısı 2022’de rekor kırdı. CPJ, 1 Aralık 2022 itibarıyla 363 gazetecinin özgürlüğünden mahrum bırakıldığını tespit etti. Bu geçen yıla oranla yüzde 20’lik artış ve küresel bir rekor demek.

CPJ raporda veri için “Kötüleşen medya manzarasında bir başka korkunç kilometre taşına işaret ediyor” yorumunu yaptı.

Bu yıl en çok gazeteci hapseden beş ülke sırasıyla İran, Çin, Myanmar, Türkiye ve Belarus oldu.

Türkiye’de 40 gazeteci hapis

Verilere göre İran’da en az 62, Çin’de 43, Myanmar’da 42, Türkiye’de 40 ve Belarus’ta 26 gazeteci 1 Aralık itibariyle mahpus durumda. Bu sayı Türkiye için geçen sene 18 olarak verilmişti. CPJ Türkiye’yle ilgili raporda şu değerlendirmeyi yaptı:

“Yılın ikinci yarısında 25 Kürt gazetecinin tutuklanmasının ardından Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısı 2021’de 18 iken 2022’de 40’a yükseldi. Gazeteciler PKK ile ilişkilendirilerek bir susturma çabasının sonucu olarak terör şüphesiyle hapse atıldı.

“Bu yılki sayı artışı, 2016’daki başarısız darbe girişiminin ardından olduğundan daha az gazeteciyi hapiste bırakmış olsa da Türkiye’nin bağımsız medyası, kapatmalar, devralmalar ve çok sayıda gazetecinin sürgüne veya meslekten atılmaya zorlanması nedeniyle büyük kayıp yaşıyor.

“Özellikle dezenformasyon yaydığı düşünülen kişiler için hapis cezalarını zorunlu kılan tartışmalı bir medya yasasını Türkiye parlamentosunun Ekim’de onaylaması göz önüne alındığında pek çok kişi son tutuklamaların gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde basın özgürlüğüne yönelik yeni bir saldırıya işaret edebileceğinden korkuyor.”

İran’da Amini protestoları sonrası rekor tutuklama

CPJ, Raporun İran’la ilgili bölümünde ülkede 62 gazetecinin hapis olduğunu belirtti. Mahsa Amini protestolarına da değinen CPJ, düzinelerce gazetecinin protestolara yönelik baskılar sırasında tutuklanan tahmini 14 bin İranlı arasında yer aldığına raporda yer verdi. Protestoların başlamasından bu yana tutuklanan 49 kişiden 22’sinin kadın olduğunu belirtti.

“Gösterilerin başlamasından sonra gözaltına alınan 21 gazeteci sayım tarihinden önce kefaletle serbest bırakılmasaydı bu sayı daha da yüksek olacaktı” dedi.

CPJ’nin İran’la ilgili verileri başka bir temayı da vurguladı: Azınlıklara yönelik devam eden baskı. İran’da Kürtler, hükümete yönelik protestolarda karşı misillemesinin yükünü çekti ve hapistekiler arasında en az dokuz Kürt gazeteci var.

Rapora göre İran’da hapis gazeteci sayısı en son tartışmalı 2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerini takip eden yıllarda rekor kırmış ve 2012’de rekor 47 gazeteciyle zirve yapmıştı.

Paylaşın

Hapisteki Gazeteci Sayısı 2021’de Zirve Yaptı

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) yayımladığı son rapora göre 2021 yılında hapiste bulunan gazetecilerin sayısı, bugüne dek kaydedilen en yüksek rakama ulaştı. Söz konusu rapora göre, dünya çapında 1 Aralık itibarıyla 293 gazeteci cezaevlerinde tutuklu bulunuyor.

CPJ’nın basın özgürlüğü ve medyaya saldırılar konusundaki yıllık anketine göre, son bir senede en az 24 gazeteci yaptığı haber nedeniyle öldürüldü. Ayrıca öldürülen 18 gazetecinin ise yaptığı haber nedeniyle mi öldürüldüğü netleştirilemedi.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli sivil toplum kuruluşu CPJ, gazetecileri hapsetme nedenlerinin ülkelere göre değiştiğini ancak bu yıl ulaşılan rakamın yüksekliğinin dünyadaki siyasi çalkantıları ve bağımsız haberciliğe yönelik toleransın azaldığını yansıttığını belirtti.

Listede Türkiye de var

CPJ Genel Müdürü Joel Simon, “Bu, dünya çapında hapiste bulunan gazetecilerle ilgili olarak, CPJ’nin altı yıldır üst üste kaydettiği en yüksek rakam. Bu rakam iki içinden çıkılmaz zorluk olduğuna işaret ediyor. Hükümetler bilgiyi kontrol etmek ve yönetmek için kararlı ve bunları yapmak için gösterdikleri çabalar konusunda da oldukça arsızlar” dedi.

Rapora göre en fazla cezaevlerinde gazeteci olan ülke Çin. Bu ülkede 50 gazetecinin demir parmaklıklar ardında olduğu belirtilirken, Çin’i 26 gazeteci ile Myanmar, 25 gazeteci ile Mısır, 23 gazeteci ile Vietnam ve 19 gazeteci ile Belarus’un izlediği belirtildi. Raporda Belarus’u Türkiye , Eritre, Suudi Arabistan, Rusya ve İran’ın takip ettiği kaydedildi.

(Kaynak: DW Türkçe)

Paylaşın