Erkeklerin Beyni Kadınların Beyninden Daha Hızlı Küçülüyor

Norveç’teki Oslo Üniversitesi’nden bilim insanları, erkeklerin beyinlerinin yaşlandıkça kadınlarınkine göre daha hızlı küçüldüğünü keşfetti. Ancak buna rağmen, Alzheimer hastalığı kadınlarda daha yaygın görülüyor.

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan araştırma, 17 ile 95 yaş arasındaki yaklaşık 5 bin sağlıklı kişiden alınan 12 binden fazla beyin taramasını analiz etti.

Katılımcıların her biri, zaman içinde en az iki kez MRI (beyin görüntüleme) taramasına girdi. Böylece bilim insanları, yaş ilerledikçe beynin nasıl değiştiğini gözlemleyebildi.

Araştırma ekibinden Anne Ravndal, çalışmanın amacının Alzheimer oranlarının cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini anlamak olduğunu söyledi.

Ravndal, Fox News Digital’a yaptığı açıklamada, “Kadınlarda Alzheimer hastalığı daha sık teşhis ediliyor. Yaşlanma da en önemli risk faktörü olduğuna göre, erkek ve kadın beyinlerinin yaşla birlikte farklı şekilde değişip değişmediğini test etmek istedik,” dedi.

Araştırmada erkeklerin beyninde daha fazla bölgede daha hızlı küçülme tespit edildi. Özellikle hafıza, duygular ve duyusal işlemeyle ilgili alanlar -örneğin hipokampus ve parahipokampal bölgeler- erkeklerde daha fazla etkileniyor.

Kadınların beyinleri ise genel olarak daha fazla bölgede hacmini korudu. Ancak kadınlarda beyin sıvısının dolduğu boşluklar (ventriküller) hafif bir genişleme gösterdi.

Ravndal, “Bulgularımız, erkeklerin beyninde daha fazla yapısal küçülme olduğunu gösteriyor. Bu da, normal beyin yaşlanmasının Alzheimer’daki cinsiyet farkını açıklamadığını ortaya koyuyor,” dedi.

Kadınların hastalığa neredeyse iki kat daha fazla yakalanmasına rağmen, araştırmacılar bu farkın sadece beyin boyutundaki değişimlerle açıklanamayacağı sonucuna vardı.

Ravndal, “Sonuçlar, yaşam süresi, tanı farklılıkları veya biyolojik faktörler gibi başka olası nedenlere işaret ediyor,” diye ekledi.

Uzmanlara göre, kadınların erkeklerden daha uzun yaşaması Alzheimer ihtimalini artırıyor. Ayrıca menopoz döneminde östrojen seviyelerindeki değişiklikler, beyin hücrelerinin yaşlanma sürecini etkileyebiliyor. Bazı bilim insanları ise kadınların hafıza sorunları yaşadıklarında doktora başvurma olasılıklarının daha yüksek olması nedeniyle daha sık teşhis konduğunu belirtiyor.

Ravndal, araştırmanın yalnızca sağlıklı bireyler üzerinde yapıldığını, demans belirtileri gösteren kişilerin dahil edilmediğini vurguladı.

Katılımcıların genel olarak iyi eğitimli olduğu ve farklı araştırma merkezlerinden geldiği de belirtildi.

Son olarak Ravndal, bulguların kişisel sağlık tavsiyeleri üretmek için değil, bilimsel anlayışı derinleştirmek amacıyla değerlendirileceğini söyledi:

“Bu çalışma bireylere doğrudan öneriler sunmuyor; yalnızca normal beyin yaşlanmasının, kadınlarda Alzheimer’ın daha sık görülmesini açıklamadığını gösteriyor. Bundan sonraki çalışmalar, bu farkın arkasındaki mekanizmaları ortaya çıkarmalı.”

(Kaynak: Euronews Türkçe)

Paylaşın

Türkiye’de Her Yüz Kadından 13’ü Fiziksel Şiddet Gördü

TÜİK’in Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, Türkiye’de yaşayan kadınların yüzde 13’ünün hayatlarının bir döneminde, bir erkeğin fiziksel şiddetine uğradığını ortaya koydu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması 2024 verilerini açıkladı.

Araştırma, Türkiye’deki kadınların yüzde 12,8’inin hayatlarının bir döneminde bir erkeğin fiziksel şiddetine uğradığını ortaya koydu. Yaşamının herhangi bir döneminde kadınların yüzde 28,2’si psikolojik, yüzde 18,3’ü de ekonomik şiddete uğradıklarını belirtti.

Yaşamının herhangi bir döneminde maruz kalınan şiddet değerlendirildiğinde, boşanan kadınların yüzde 62,1’i psikolojik, yüzde 42,5’i ekonomik, yüzde 41,5’i ise fiziksel şiddete uğradı. Evli kadınların ise yüzde 26,4’ü psikolojik, yüzde 19,9’u ekonomik, yüzde 11,6’sı ise fiziksel şiddete maruz kaldı. Hiç evlenmeyen kadınların yüzde 25,7’si psikolojik şiddete, yüzde 14,2’si dijital şiddete, yüzde 13,4’ü ise ısrarlı takibe maruz kaldığı tespit edildi.

Araştırmada kadınların kim tarafından dijital şiddete maruz kaldığı da incelendi. Buna göre, dijital şiddette yabancı biri yüzde 62,3 ile ilk sıradayken; eş, eski eş veya birlikte olduğu kişi yüzde 15,7 ile ikinci sırada yer aldı. Israrlı takipte ise ilk sırayı yüzde 39,6 ile yabancı biri alırken, ikinci sırayı yüzde 32,1 ile eş, eski eş veya birlikte olduğu kişi aldı.

Yaşamının herhangi bir döneminde ekonomik şiddete maruz kalan kadınlar eğitim durumuna göre incelendiğinde yüksek öğretimini tamamlayan kadınların daha az şiddete uğradığı ortaya çıktı. Buna göre, bir okul bitirmeyen kadınların yüzde 31,8’i ekonomik şiddete maruz kalırken, yükseköğretimi tamamlayan kadınlarda bu oran yüzde 8,9 oldu.

Çalışma kapsamında yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kalan kadınların oranları bölgelere göre de incelendi. Fiziksel şiddetin en çok görüldüğü bölge yüzde 25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi oldu. Kuzeydoğu Anadolu yüzde 30 ile ekonomik şiddet ve yüzde 19 ile ısrarlı takibin de en fazla olduğu bölge olarak dikkat çekti. Bu bölgede Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illeri yer alıyor.

Fiziksel şiddetin en az görüldüğü belirtilen bölge yüzde 8,8 ile Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Bitlis, Hakkari, Muş illerinden oluşan Ortadoğu Anadolu oldu. Psikolojik şiddet yüzde 44,8 ile en fazla Batı Karadeniz’de görüldü. İstanbul ise yüzde 9,3 ile cinsel şiddetin en çok görüldüğü il oldu.

Son 12 ayda kadınların yüzde 11,6’sı psikolojik şiddete, yüzde 3,7’si dijital şiddete, yüzde 3,2’si ekonomik şiddete, yüzde 3,1’i ısrarlı takibe, yüzde 2,6’sı fiziksel şiddete, yaklaşık yüzde 1’i ise cinsel şiddete maruz kaldıklarını bildirdi.

Çalışmanın yapıldığı tarihten önceki son 12 ayda, yoğun kent bölgelerinde psikolojik ve dijital şiddet ile ısrarlı takip ilk 3 sırada yer alırken; kırsalda psikolojik şiddeti ekonomik ve fiziksel şiddet eylemleri izledi.

Geçen bir yılda şiddete en fazla maruz kalan kadınlar ise 15-24 yaş grubundakiler oldu.

Maddi sıkıntı şiddet nedenleri arasında

Son 12 ayda fiziksel şiddete maruz kalan kadınların oranı sırasıyla yüzde 5,2 ile boşananlar; yüzde 3,1 ile hiç evlenmeyenler; yüzde 2,1 ile evliler oldu.

Eşi veya birlikte olduğu kişinin fiziksel veya cinsel şiddetine maruz kalan kadınların belirttiği şiddet nedenleri incelendiğinde, erkeğin öfke kontrolü yüzde 21,7 ile ilk sırada yer alırken, erkeğin yetiştirilme tarzı yüzde 13,3 ile ikinci, maddi sıkıntı ise yüzde 13 ile üçüncü sırada yer aldı.

Eşi veya birlikte olduğu kişinin şiddetine maruz kalan kadınlar bu durumu; ilk sırada yüzde 31,8 ile kendi ailesinden bir kadınla, ikinci sırada yüzde 10,2 ile kadın bir arkadaşları ile, üçüncü sırada ise yüzde 4,4 ile eşinin ailesinden bir kadınla paylaştı. Kadınların yüzde 47,7’si ise eşi veya birlikte olduğu kişinin kendisine uyguladığı en son şiddet davranışını kimseye anlatmadı.

Araştırma kapsamında katılımcılara, kadın ve erkek rollerine ilişkin bazı önermelere katılıp katılmadıkları da soruldu.

Buna göre kadınların yüzde 90’ı, çocukların bakımı ve yetiştirilmesinden kadın ve erkeğin eşit derecede sorumlu olduğunu düşündüklerini belirtti. “Yemek, bulaşık, çamaşır, ütü gibi ev işlerini erkekler de yapmalıdır” diyen kadınların oranı da yüzde 86 oldu.

Paylaşın

Kadınların Kilo Verememelerinin Az Bilinen Nedeni

Kilo verme çabaları sırasında birçok kadın, motivasyon kaybı, hormonal dengesizlikler veya yanlış beslenme gibi bilinen nedenlerden bahsederler. Ancak az bilinen bir etken, bağırsak hareketlerindeki düzensizlikler, özellikle kabızlık, olabilir.

Haber Merkezi / Bu durum, kilo verme sürecini doğrudan engelleyen bir kısır döngü yaratır ve tartıdaki ilerlemeyi görünmez kılmaktadır. Araştırmalara göre, kilo vermeye çalışan kişilerin yaklaşık yüzde 40’ında kabızlık sorunu yaşanır, ancak bu utanç verici bir konu olarak sıkça göz ardı edilmektedir.

Neden Bağırsak Hareketleri Kilo Vermeyi Zorlaştırır?

Bağırsak hareketleri (peristaltizm), yiyeceklerin sindirimi ve atıkların vücuttan atılmasını sağlar. Düzenli olmayan bağırsaklar, kilo verme hedeflerini şu yollarla baltalayabilir:

Şişkinlik ve Su Tutma: Kabızlık, bağırsaklarda atık birikimine yol açar. Bu, karın bölgesinde şişkinlik yaratır ve vücudun su tutmasına neden olur. Sonuç? Tartıda 1-2 kg ekstra “görünür” kilo – halbuki bu gerçek yağ kaybı değil, sadece geçici bir birikimdir. Birçok kadın, bu şişkinliği “kilo veremiyorum” diye yorumlar ve motivasyonunu kaybeder.

Yavaş Metabolizma ve Sindirim: Düzensiz bağırsak hareketleri, sindirimi yavaşlatır. Bu da kalori yakımını azaltır ve besinlerin emilimini bozar. Örneğin, lifli gıdalar (meyve, sebze) kilo vermeye yardımcı olurken, düşük lifli diyetler kabızlığı tetikler ve kilo kaybını geciktirir. Yüksek proteinli veya düşük karbonhidratlı diyetler de, eğer lif dengesizse, bu sorunu artırır.

Hormonal ve Psikolojik Etkiler: Kadınlarda östrojen dalgalanmaları (adet dönemi, menopoz) bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir. Ayrıca, kilo verme stresini artıran kabızlık, kortizol (stres hormonu) seviyelerini yükseltir ve yağ depolanmasını teşvik eder. Bir vaka çalışmasında, genç bir kadının kilo alma isteğine rağmen kabızlıktan kaynaklı yeme bozukluğu yaşadığı görülmüştür.

Döngüsel Engel: Kabızlık, egzersiz yapmayı zorlaştırır (karın ağrısı, yorgunluk) ve su tüketimini azaltır, ki su, hem kilo verme hem de düzenli bağırsak için şarttır. Bu da kilo verme planını tamamen tıkar.

Normalde, sağlıklı bir bağırsak hareketi haftada 3 ila 7 kez arasında olmalıdır. Daha azı kabızlık belirtisidir ve kilo verme diyetlerinde yaygınlaşır, çünkü kalori kısıtlaması veya besin değişikliği sindirimi etkiler.

Kadınlarda Neden Daha Yaygın?

Kadınlar, erkeklere göre daha fazla kabızlık yaşar (Yüzde 25’e karşı yüzde 15). Nedenleri:

Hormonal Faktörler: Progesteron hormonu bağırsak kaslarını gevşetir, hareketleri yavaşlatır.
Pelvik Taban Zayıflığı: Gebelik veya obezite, pelvik kasları zayıflatır ve bağırsak fonksiyonunu bozar.

Diyet ve Yaşam Tarzı: Kilo verme diyetlerinde lif eksikliği veya yetersiz su alımı, kadınların bel çevresi yağlanmasını artıran metabolik sendromla birleşince sorunu büyütür.

Paylaşın

Türkiye’de Kadınlar, Erkeklere Göre Yüzde 10 Daha Az Kazanıyor

Türkiye’de 2023 yılı itibarıyla tam zamanlı çalışan kadınlar, erkek meslektaşlarına göre yüzde 10 daha az kazanıyor. Kadın ve erkek meslektaşlar arasındaki çift haneli fark dikkat çekiyor.

Kadınlar, OECD ülkelerinde hala erkek meslektaşlarına kıyasla daha düşük ücret alıyor. OECD’nin 2025’te yayımladığı “Gender Dashboard” raporuna göre, 2023 yılı itibarıyla kadınların ortalama kazancı, erkeklerin medyan gelirinin yalnızca yüzde 88,9’una denk geliyor. Bu da kadınların her 1 dolar karşılığında 89 sent kazandığı anlamına geliyor.

Cinsiyetler arası ücret farkı, 2010 yılındaki yüzde 14 seviyesinden yüzde 11,5’e inse de, ilerleme yavaş seyrediyor. OECD, bu farkın sadece ücret politikalarından değil; yarı zamanlı istihdam, iş kalitesi ve kariyer ilerleme olanaklarındaki eşitsizliklerden de kaynaklandığını vurguluyor. Bu durum, kadınların emeklilikte yoksulluk riskiyle daha fazla karşı karşıya kalmasına yol açıyor.

Ücret eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülke, yüzde 29,3 ile Kore oldu. Estonya (Yüzde 24,7), Japonya (Yüzde 22) ve İsrail (Yüzde 20,8) de listenin üst sıralarında yer aldı. ABD’de fark yüzde 16,4, Birleşik Krallık’ta yüzde 13,4 seviyesinde ölçülürken, Almanya ve Meksika gibi ülkelerde bu oran yüzde 14’ü geçti.

Karar’dan Berfu Kargı’nın haberine göre; Türkiye’de ise 2023 yılı itibarıyla tam zamanlı çalışan kadınlar, erkek meslektaşlarına göre yüzde 10 daha az kazanıyor. Bu oran, OECD ortalamasına kıyasla daha iyi görünse de, hâlâ çift haneli düzeydeki fark dikkat çekiyor.

Lüksemburg, kadınların erkeklerden daha fazla kazandığı tek ülke olarak istatistiklere geçti. Bu ülkede cinsiyet ücret farkı – yüzde 7,8 olarak hesaplandı. Belçika, Kolombiya ve Kosta Rika da ücret eşitliğine en yakın ülkeler arasında yer aldı.

Raporda sadece ücret farkı değil, siyasi temsil eşitsizlikleri de ele alındı. 2023 yılı itibarıyla OECD ülkelerindeki parlamentolarda kadın milletvekillerinin oranı ortalama yüzde 33,8 oldu. Bakanlık görevlerindeki kadın oranı ise daha da düşük seviyelerde.

Paylaşın

Türkiye, Kadın İstihdamında Avrupa’nın En Alt Sıralarında

Avrupa Birliği ve Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü ülkelerinde kadınların işgücüne katılımı yüzde 45 – 60 arasında değişirken, Türkiye, alanda en alt sıralarda yer alıyor.

Türkiye nüfusunun neredeyse yarısını oluşturan kadınlar, sosyal ve çalışma hayatında giderek daha az yer alıyor.

TÜİK verilerine göre, 2024 yılı sonunda 85 milyonu aşan nüfusun yüzde 49,9’unu kadınlar oluştururken, bu büyük potansiyel ekonomiye ve üretime yeterince katılamıyor. Özellikle genç kadınlar, işgücü piyasasından hızla uzaklaşıyor.

TÜİK’in istihdam ve işsizlik verileri, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor. 15-34 yaş grubundaki okumayan ve çalışmayan kadın sayısı 4 milyon 684 bine, oranı ise yüzde 39,5’e yükseldi. Bu, en verimli çağdaki her 10 kadından yaklaşık 4’ünün üretim ve toplumsal refaha katkı sağlamadığı anlamına geliyor.

Genç kadın işsizliği de alarm veriyor. 15-24 yaş arası genç kadın işsizliği yüzde 30,6 iken, üniversite mezunu genç kadınlarda bu oran yüzde 28 olarak kaydedildi. 15-29 yaş aralığındaki genç nüfusun 4 milyon 55 bininin ne eğitimde ne de istihdamda olduğu belirtilirken, bu grubun yüzde 77’sini (3 milyon 116 bin kişi) kadınlar oluşturuyor.

Uluslararası verilerle karşılaştırıldığında, Türkiye’nin bu alandaki gerilemesi daha belirgin hale geliyor. Avrupa Birliği ve OECD ülkelerinde kadınların işgücüne katılımı yüzde 45-60 arasında değişirken, Türkiye en alt sıralarda yer alıyor.

Çalışma çağındaki kadınların sadece üçte biri işgücünde bulunuyor. Eğitimde ve istihdamda olmayan kadınların oranı ise AB ortalamasının neredeyse dört katı seviyesinde. Bu durum, toplumsal refahın artmasını engellerken, atıl işgücünün büyümesine zemin hazırlıyor.

Veriler, kadınların kayıtlı istihdamda erkeklerin çok gerisinde kaldığını gösteriyor. Kayıt dışı çalışmaya daha fazla maruz kalan kadınlar, sosyal güvenlik sisteminin dışında kalıyor. Bu durum, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde yoksulluğun kadınlar üzerinde yoğunlaşmasına neden oluyor.

Çalışma çağındaki her 4 kadından neredeyse 3’ü toplumsal ve ekonomik yaşamın dışında kalarak ekonomik bağımsızlıklarını yitirmiş durumda.

(Kaynak: ANKA)

Paylaşın

Endüstriyel Tarım Nedir? Sorunları

Endüstriyel tarım, yüksek verim ve düşük maliyetle gıda üretimi sağlamak için modern teknoloji, makineleşme, kimyasal gübreler, pestisitler, genetik olarak modifiye edilmiş organizmalar (GDO) ve monokültür (tek ürün) yetiştiriciliği gibi yöntemleri yoğun bir şekilde kullanan bir tarım modelidir.

Haber Merkezi / Büyük ölçekli, mekanize ve genellikle ticari amaçlı olan bu sistem, küresel gıda talebini karşılamak için tasarlanmıştır.

Endüstriyel Tarımın Özellikleri:

Monokültür: Aynı arazide tek bir ürün (ör. mısır, soya, buğday) yetiştirilir, bu da verimliliği artırır ancak biyoçeşitliliği azaltır.
Kimyasal Kullanımı: Verimi artırmak için sentetik gübreler, pestisitler ve herbisitler kullanılır.
Makineleşme: Traktörler, biçerdöverler ve otomatik sulama sistemleri gibi makineler, iş gücünü azaltır ve üretimi hızlandırır.
GDO ve Hibrit Tohumlar: Hastalıklara dirençli veya yüksek verimli tohumlar, üretimi artırır ancak çiftçileri tohum şirketlerine bağımlı hale getirir.
Büyük Ölçekli Hayvancılık: Fabrika çiftliklerinde (ör. tavuk, sığır) hayvanlar yoğun koşullarda yetiştirilir, sıklıkla antibiyotik ve hormon kullanımıyla.
Küresel Tedarik Zinciri: Üretilen ürünler, genellikle uzun mesafeli taşımayla dünya çapında dağıtılır.

Endüstriyel Tarımın Amaçları:

Gıda üretimini maksimize etmek.
Maliyetleri düşürerek karlılığı artırmak.
Küresel nüfusun artan gıda talebini karşılamak.

Endüstriyel Tarımın Avantajları:

Yüksek verim: Daha az alanda daha fazla ürün.
Düşük gıda fiyatları: Ölçek ekonomisi sayesinde maliyet düşer.
Teknolojik yenilik: Otomasyon ve GDO gibi yenilikler üretimi artırır.

Endüstriyel Tarımın Dezavantajları:

Çevresel: Toprak erozyonu, su kirliliği, biyoçeşitlilik kaybı ve sera gazı emisyonları.
Sosyal: Küçük çiftçilerin geçim kaynaklarının yok olması, işçi hakları ihlalleri.
Sağlık: Kimyasal kalıntılar ve antibiyotik direnci gibi riskler.
Ekonomik: Çiftçilerin tohum ve kimyasal şirketlerine bağımlılığı.

Endüstriyel Tarımın Sorunları:

Endüstriyel tarım, yüksek verim ve düşük maliyet hedefiyle modern teknoloji ve kimyasalları yoğun bir şekilde kullanan bir tarım modelidir. Ancak bu sistem, çevresel, sosyal ve ekonomik sorunlara yol açar.

Çevresel Sorunlar:

Toprak Erozyonu ve Verimlilik Kaybı: Yoğun makine kullanımı, monokültür (tek ürün) tarımı ve kimyasal gübreler, toprağın yapısını bozar ve organik madde kaybına neden olur. FAO’ya göre, dünya genelinde tarım arazilerinin yüzde 33’ü erozyon ve bozulma nedeniyle verimliliğini kaybetmiştir.
Su Kirliliği: Pestisitler, herbisitler ve azotlu gübreler, yeraltı ve yüzey sularını kirletir. Örneğin, nitrat sızıntısı, su kaynaklarında ötrofikasyona ve “ölü bölgeler” oluşumuna yol açar (ör. Meksika Körfezi’nde 15.000 km²’lik ölü bölge).
Biyoçeşitlilik Kaybı: Monokültür tarımı ve kimyasal kullanımı, yerel flora ve faunayı yok eder. WWF, tarım alanlarındaki habitat kaybının küresel biyoçeşitliliğin yüzde 70’ini tehdit ettiğini belirtir. Arılar gibi tozlayıcı türlerin azalması, gıda üretimini riske atar.
İklim Değişikliği: Endüstriyel tarım, küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 25-30’undan sorumludur (metan ve azot oksit emisyonları). Ormansızlaşma, tarım arazisi açmak için karbon yutaklarını yok eder.
Su Tüketimi: Yoğun sulama, su kaynaklarını tüketir. Dünya su kaynaklarının yüzde 70’i tarımda kullanılır; örneğin, bir kilo sığır eti üretimi için 15.000 litre su gerekir.

Sosyal Sorunlar:

Küçük Çiftçilerin Marjinalliği: Endüstriyel tarım, büyük şirketlerin ve monokültüre dayalı üretimin hakimiyetini artırır. Küçük ölçekli çiftçiler, yüksek maliyetler ve düşük fiyatlar nedeniyle rekabet edemez. Örneğin, Hindistan’da 1995-2015 arasında 300.000’den fazla çiftçi ekonomik baskılar nedeniyle intihar etti.
Gıda Güvenliği ve Adaletsizlik: Endüstriyel tarım, kalori açısından zengin ancak besin değeri düşük gıdalar üretir. Küresel açlık devam ederken (2023’te 828 milyon insan aç), obezite oranları da artar (2 milyardan fazla insan aşırı kilolu).
İşçi Hakları İhlalleri: Endüstriyel tarımda çalışan mevsimsel işçiler, düşük ücretler, güvencesiz koşullar ve kimyasallara maruziyet gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Örneğin, ABD’de tarım işçilerinin %80’i yetersiz sosyal güvenceye sahip.

Ekonomik Sorunlar:

Bağımlılık: Çiftçiler, tohum, gübre ve pestisit için büyük şirketlere (ör. Monsanto, Syngenta) bağımlıdır. GDO’lu tohumlar, çiftçilerin kendi tohumlarını saklamasını engeller ve maliyetleri artırır.
Gıda Fiyat Volatilitesi: Monokültüre dayalı üretim, hastalık veya iklim olaylarına karşı kırılgandır. Örneğin, 2007-2008 gıda krizi, endüstriyel tarımın küresel tedarik zincirindeki zayıflığını gösterdi.
Yüksek Maliyetler: Makine, kimyasal ve enerji yoğun üretim, başlangıçta yüksek yatırım gerektirir ve uzun vadede ekonomik sürdürülebilirliği tehdit eder.

Sağlık Sorunları:

Kimyasal Maruziyet: Pestisit kalıntıları, gıdalar yoluyla insan sağlığını tehdit eder. WHO, pestisitlerin kanser, hormonal bozukluklar ve nörolojik hastalıklarla bağlantılı olduğunu belirtiyor.
Antibiyotik Direnci: Hayvancılıkta aşırı antibiyotik kullanımı, küresel ölçekte antibiyotik direncini artırır. WHO’ya göre, 2050’ye kadar bu sorun yılda 10 milyon ölüme yol açabilir.
Besin Değeri Düşüşü: Endüstriyel yöntemlerle üretilen gıdalar, vitamin ve mineral açısından daha fakirdir. Örneğin, modern buğday çeşitleri, eski çeşitlere göre daha az mikro besin içerir.

Kültürel ve Etik Sorunlar:

Geleneksel Tarımın Kaybı: Endüstriyel tarım, yerel tarım bilgisini ve çeşitliliğini yok eder. Yerli tohumlar ve geleneksel yöntemler, standardize edilmiş sistemler lehine kaybolur.
Hayvan Refahı: Fabrika çiftliklerinde hayvanlar, dar alanlarda ve kötü koşullarda tutulur. Örneğin, tavuk üretiminde hayvanların %90’ı hareket edemeyecek kadar sıkışık kafeslerde yaşar.

Paylaşın

Machiavelli’nin Beş Cazibe Kuralı: Kadınlar Arayacak

Düşünceleri ve tavsiyeleri üzerinden yüzyıllar geçse de değerini kaybetmeyenler vardır, Niccolo Machiavelli de bunlardan biri. Machiavelli’nin insan psikolojisi hakkındaki gözlemleri romantik ilişkilerde de işe yarıyor.

Haber Merkezi / Bir kadının kalbini fethetmek isteyen biri için, Machiavelli’nin bazı kuralları güçlü bir silaha dönüşebilir.

Değerinizi Artırın: Kadınlar genellikle kendilerini değerli hissettiren erkeklere ilgi duyarlar. Machiavelli gibi düşünün; kendinizi herkesin kolayca ulaşabileceği bir şey haline getirmeyin. Biraz gizem ve özgüven, değerinizi artıracaktır.

Etki ve Kontrol Sahibi Olun: Hem iletişimde hem de ilişkilerde yön belirleyebilmek, çekiciliğin güçlü bir yönüdür. Machiavelli’nin vurguladığı gibi, kontrol sizin elinizdeyse, senaryoyu bir oyuna dönüştürebilirsiniz.

Duyguları Uyandırın: Kadınlar duygularıyla yaşar. Bu nedenle, her zaman duygusal renkler ekleyin; sürprizler, ilginç sözler, beklenmedik eylemler. Machiavelli ayrıca şunu da biliyordu: İnsanlar duygulardan kolayca etkilenir.

Kendini Nadiren Göster: Sürekli göz önünde olmak çekiciliği azaltır. Bazen ortadan kaybolun, kendinize zaman ayırın. Bu, bir kadının sizi aramasını ve özlemesini sağlayacaktır. Machiavelli’nin dediği gibi, bazen yokluk varlıktan daha değerlidir.

Kendini Yükselten Bir Kişi Ol: Kadınlar, kendi hayatı, hedefleri ve değerleri olan erkeklerle ilgilenirler. Eğer bir yönünüz, hayaliniz ve güçlü bir karakteriniz varsa, sizi kendileri arayacaklardır. Machiavelli de buna inanıyordu: İnsanlar içgüdüsel olarak güçlü kişiliklerden hoşlanır.

Paylaşın

Kadınlar, Erkeklerden Neden Daha Fazla Uyurlar?

Uzmanlara göre; sağlıklı yetişkinlerin günde 7 – 9 saat uykuya ihtiyacı vardır. Ancak araştırmalar, kadınların genellikle erkeklerden biraz daha fazla uyuduğunu göstermektedir.

Haber Merkezi / Kadınlar sadece istedikleri veya alışkanlıkları nedeniyle daha fazla uyumazlar. Uykudaki fark, fizyolojik özelliklerden ve yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanmaktadır.

Kadınların erkeklerden daha fazla uyumasının birkaç nedeni vardır:

Hormonal etki: Kadınların durumu, uyku ihtiyacını belirleyen hormonlardan etkilenir. Bu hormonlar, vücudun sirkadiyen ritmini, yani “biyolojik saati”ni etkileyerek uyku süresini belirlerler.

Sağlık sorunları: Kadınlarda uykusuzluk, huzursuz bacak sendromu ve kalitesiz uyku görülme olasılığı erkeklere göre daha yüksektir ve bu da kronik yorgunluğa yol açar. Bunun olası nedenleri arasında cinsiyetler arasındaki ruh sağlığı farklılıkları yer almaktadır.

Kadınlar ayrıca depresyon, anksiyete ve çeşitli ruhsal hastalıklara daha yatkındır ve bu da soruna katkıda bulunabilir.

Aşırı iş yükü: 2021 tarihli bir araştırma, ücretsiz işlerin yüzde 75’inin kadınlar tarafından yapıldığını ortaya koydu. Bu, ev işlerine, aileye ve sevdiklerinin tıbbi ihtiyaçlarına bakmayı içerir. Bu tür iş yükü genellikle strese ve kronik uyku eksikliğine yol açarak dinlenme ihtiyacını artırır.

Yeterli uyku almak neden önemlidir?

Uyku, sağlığın ve vücudun düzgün işleyişinin korunması için olmazsa olmazdır. Dikkat ve hafızayı geliştirir, stresi yönetmeye yardımcı olur, sağlıklı vücut ağırlığını korur ve bağışıklık sistemini güçlendirir.

Kişi uyuduğunda kalp daha az aktif çalışır, bu da kan basıncını ve kalp atış hızını düşürür. Uyku eksikliği hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, felç ve obezite riskini artırır.

Ayrıca uyku, hormon üretimini düzenler. Bu hormonlar insan büyümesini, cinsel olgunlaşmayı ve metabolizmayı etkiler. Çok kısa veya hafif uyku, iştahı ve ruh halini etkileyen maddelerin dengesini bozabilir.

Paylaşın

40 Yaş Üstü Kadınlar İçin Kas Güçlendirme Egzersizleri

40 yaş üstü kadınlar için kas güçlendirme egzersizleri, kemik sağlığını desteklemek, metabolizmayı hızlandırmak ve günlük yaşamda hareket kabiliyetini artırmak için önemlidir.

Haber Merkezi / Başlamadan önce bir doktora danışmanız önerilir, özellikle herhangi bir sağlık sorununuz varsa.

Egzersiz Programı (Haftada 3-4 Gün, 30-45 Dakika)

Isınma (5-10 Dakika)Hafif tempolu yürüyüş veya yerinde diz çekme.
Omuz çevirme, kol sallama ve hafif esneme hareketleri (örneğin, yan esneme veya baldır germe).

Kuvvet Egzersizleri

Squat (Çömelme): Alt Vücut (Bacaklar ve Kalça)

Nasıl Yapılır?: Ayaklar omuz genişliğinde açık, sırt düz. Kalçanızı yavaşça geri iterek dizlerinizi bükün, sanki bir sandalyeye oturuyormuş gibi. Dizler ayak parmaklarını geçmesin. Başlangıç için 10-12 tekrar, 2-3 set.
Faydası: Bacak ve kalça kaslarını güçlendirir, dengeyi artırır.

Duvar Şınavı (Wall Push-Up): Üst Vücut (Göğüs, Omuz, Kol)

Nasıl Yapılır?: Duvara omuz hizasında ellerinizi yerleştirin, ayaklar biraz geride. Vücudunuz düz bir çizgi oluşturacak şekilde yavaşça göğsünüzü duvara yaklaştırın ve geri itin. 10-12 tekrar, 2-3 set.
Faydası: Kol ve göğüs kaslarını güçlendirir, omuz sağlığını destekler.

Plank – Core (Karın ve Bel):

Nasıl Yapılır?: Yüzüstü yere uzanın, dirsekleriniz omuzlarınızın altında olsun. Ayak parmaklarınız üzerinde vücudunuzu düz tutarak 15-30 saniye bekleyin. 2-3 set.
Faydası: Karın, sırt ve omurga kaslarını güçlendirir, duruşu iyileştirir.

Dumbbell Row (Sırt Çekişi): Sırt ve Kollar

Nasıl Yapılır? Hafif bir dumbbell (veya su şişesi) kullanın. Bir el ve dizinizi bir sandalyeye dayayın, diğer elinizle ağırlığı yavaşça göğsünüze çekin ve indirin. Her kol için 10-12 tekrar, 2-3 set.
Faydası: Sırt kaslarını güçlendirir, kambur duruşu önler.

Deadlift (Hafif Ağırlıkla): Tüm Vücut

Nasıl Yapılır?: Ayaklar omuz genişliğinde, hafif bir dumbbell veya su şişesi elinizde. Sırt düz, kalça geriye doğru itilerek eğilin, ardından yavaşça doğrulun. 10-12 tekrar, 2-3 set.
Faydası: Kalça, sırt ve bacak kaslarını çalıştırır, günlük hareketleri kolaylaştırır.

Esneme ve Soğuma (5-10 Dakika)

Hamstring esnetme (bacak arkası), kuadriseps esnetme (bacak önü), göğüs açma ve omuz esneme hareketleri.
Derin nefes alarak rahatlayın.

Önemli İpuçları

Ağırlık Seçimi: Yeni başlayanlar 1-3 kg dumbbell veya su şişesi kullanabilir. Kaslar geliştikçe ağırlığı artırabilirsiniz.
Teknik: Hareketleri yavaş ve kontrollü yapın, doğru form sakatlanmayı önler.
Dinlenme: Setler arasında 30-60 saniye dinlenin.
Beslenme: Kas gelişimi için yeterli protein (örneğin, yumurta, yoğurt, tavuk, baklagiller) tüketin.
İlerleme: Haftalar geçtikçe tekrar sayısını veya ağırlığı artırabilirsiniz.
Ek Aktiviteler: Yürüyüş, yüzme veya yoga gibi düşük etkili kardiyo egzersizleri eklemek genel sağlığı destekler.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Eklem ağrısı veya rahatsızlık hissederseniz egzersizi durdurun.
Osteoporoz veya başka kronik rahatsızlıklarınız varsa, doktorunuza uygun egzersizleri sorun.
Egzersizleri düzenli yapmak önemlidir, ancak aşırıya kaçmayın.

Bu program, genel bir rehberdir. Daha kişiselleştirilmiş bir plan için bir fizyoterapist veya kişisel antrenörle çalışabilirsiniz.

Paylaşın

Erkeklerde En Sık Görülen Kanser Türleri

Kanser, dünya genelinde önde gelen ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Birçok farklı kanser türü bulunmakla birlikte, bazıları erkeklerde daha fazla yaygındır.

Haber Merkezi / Hangi tiplerin en yaygın olduğunu, belirtilerini ve risk faktörlerini bilmek, erken teşhis ve daha iyi sonuçlar elde etmeye yardımcı olabilir.

Prostat kanseri, birçok ülkede erkekler arasında en sık görülen kanser türüdür. Prostat, erkek üreme sisteminde bulunan ve menideki sıvının bir kısmını üreten küçük bir bezdir. Prostat kanseri genellikle yavaş büyür ve hemen belirti vermeyebilir.

Bazı erkekler idrar yaparken zorluk çekebilir veya bel veya kalçalarında ağrı hissedebilir. Doktorlar genellikle PSA testi adı verilen bir kan testi ve fizik muayene kullanarak prostat kanserini kontrol ederler. Araştırmalar, 50 yaş üstü erkeklerin ve özellikle ailesinde bu hastalık öyküsü olanların daha yüksek risk altında olduğunu göstermektedir.

Akciğer kanseri, erkeklerde kanserin önde gelen nedenlerinden biridir. Genellikle sigarayla ilişkilendirilir, ancak sigara içmeyenler bile akciğer kanserine yakalanabilir. Belirtiler arasında sürekli öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya kanlı öksürük yer alabilir.

Akciğer kanseri erkeklerde diğer tüm kanser türlerinden daha fazla ölüme neden olmaktadır. 55 yaş üstü uzun süredir sigara içenler gibi bazı yüksek riskli bireyler için önerilen düşük doz BT taramaları sayesinde tarama yoluyla erken teşhis artık mümkün.

Kolon ve rektum kanserini de içeren kolorektal kanser, erkeklerde de oldukça yaygındır. Genellikle kalın bağırsakta polip adı verilen küçük büyümelerle başlar. Bu polipler çıkarılmazsa zamanla kansere dönüşebilir.

Kolorektal kanser belirtileri arasında bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler, dışkıda kan veya mide ağrısı yer alabilir. Araştırmalar, 45 yaşından itibaren yapılan kolonoskopi gibi düzenli taramaların polipleri erken tespit edip çıkararak kanserin gelişmesini önleyebileceğini göstermektedir.

Mesane kanseri, kadınlardan çok erkekleri etkileyen bir diğer kanser türüdür. Genellikle mesanenin iç yüzeyinde başlar ve idrarda kan, sık idrara çıkma veya idrar yaparken ağrı gibi belirtilere neden olabilir.

Sigara içmek önemli bir risk faktörüdür ve işyerinde belirli kimyasallara maruz kalmak da riski artırabilir. Araştırmalar, erken teşhisin hayatta kalma oranlarını artırdığını ve mesane kanserinin genellikle erken evrelerde tedavi edilebildiğini göstermiştir.

Cilt kanseri, özellikle melanom, erkekler için giderek artan bir endişe kaynağıdır. Melanom, en tehlikeli cilt kanseri türüdür ve erken teşhis edilmezse hızla yayılabilir. Erkeklerde, özellikle sırt veya omuzlarda melanom gelişme olasılığı kadınlardan daha yüksektir.

Güneşe veya solaryuma çok fazla maruz kalmak riski artırır. Araştırmalar, güneş kremi kullanmanın, koruyucu giysiler giymenin ve cildi düzenli olarak yeni veya değişen benler açısından kontrol etmenin cilt kanserini önlemeye veya erken teşhis etmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Bu beş kanser türü (prostat, akciğer, kolorektal, mesane ve cilt) erkeklerde en sık görülen kanser türleri arasındadır. Neyse ki, erken teşhis edilirse çoğu başarıyla tedavi edilebilir.

Paylaşın