Tremor, vücudun bir veya daha fazla yerinde titreme hareketlerine yol açan istemsiz, ritmik bir kas kasılmasıdır. Çoğunlukla elleri etkileyen, ancak kollar, kafa, ses telleri, gövde ve bacaklarda da görülebilen yaygın bir hareket bozukluğudur. Titreme aralıklı (ayrı zamanlarda, molalarla birlikte) veya sabit olabilir. Sporadik olarak (kendi başına) ortaya çıkabilir veya başka bir bozukluğun sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Tremor, her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen en çok orta yaşlı ve yaşlı yetişkinler arasında görülür. Bozukluk genellikle erkekleri ve kadınları eşit şekilde etkiler. Titreme yaşamı tehdit etmez. Bununla birlikte, utanç verici ve hatta engelleyici olabilir, iş ve günlük yaşam görevlerini yerine getirmeyi zorlaştırabilir, hatta imkansız hale getirebilir.

Sebepleri;

Titreme genellikle beynin derin kısımlarındaki hareketleri kontrol eden bir sorundan kaynaklanır. Ailelerde kalıtsal görünen ve akan bazı formlar olmasına rağmen, çoğu titreme türünün bilinen bir nedeni yoktur. Tremor kendi başına ortaya çıkabilir veya aşağıdakiler dahil bir dizi nörolojik bozuklukla ilişkili bir semptom olabilir:

• Multipl skleroz
• İnme
• Travmatik beyin hasarı
• Beynin bölümlerini etkileyen nörodejeneratif hastalıklar

Bilinen diğer bazı nedenler şunları içerebilir;

• Belirli ilaçların kullanımı (özellikle astım ilaçları, amfetaminler, kafein, kortikosteroidler ve belirli psikiyatrik ve nörolojik bozukluklar için kullanılan ilaçlar)
• Alkol kullanımı
• Civa zehirlenmesi
• Aşırı aktif tiroid
• Karaciğer veya böbrek yetmezliği
• Kaygı veya panik

Belirtileri;

Titreme belirtileri şunları içerebilir:

• Eller, kollar, kafa, bacaklar veya gövdede ritmik bir titreme
• Titrek ses
• Yazma veya çizme zorluğu
• Kaşık gibi eşyaları tutma ve kontrol etme sorunları

Bazı titreme, stres veya güçlü duygu zamanlarında, bir kişi fiziksel olarak tükendiğinde veya bir kişi belirli duruşlarda olduğunda veya belirli hareketler yaptığında tetiklenebilir veya daha kötü hale gelebilir.

Titreme nasıl teşhis edilir?

Tremor, fiziksel ve nörolojik muayeneye ve bir kişinin tıbbi geçmişine göre teşhis edilir. Fiziksel değerlendirme sırasında, doktor titremeyi aşağıdakilere göre değerlendirecektir:

• Titreme kaslar dinlendiğinde mi yoksa hareket halindeyken mi meydana geliyor?
• Titremenin vücuttaki yeri (ve vücudun bir veya iki tarafında meydana gelirse)
• Titremenin görünümü (titreme frekansı ve genliği)

Doktor ayrıca bozulmuş denge, konuşma anormallikleri veya artan kas sertliği gibi diğer nörolojik bulguları da kontrol edecektir. Kan veya idrar testleri, tiroid bozukluğu gibi metabolik nedenleri ve titremeye neden olabilecek bazı ilaçları ekarte edebilir. Bu testler ayrıca ilaç etkileşimleri, kronik alkolizm veya diğer koşullar veya hastalıklar gibi katkıda bulunan nedenleri belirlemeye yardımcı olabilir. Tanısal görüntüleme, titremenin beyindeki hasarın bir sonucu olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

El yazısıyla ilgili zorluk veya çatal veya bardak tutabilme gibi işlevsel sınırlamaları belirlemek için ek testler uygulanabilir. Kişilerden burun ucuna parmak yerleştirmek veya spiral çizmek gibi bir dizi görev veya egzersiz yapmaları istenebilir. Doktor, kas veya sinir problemlerini teşhis etmek için bir elektromiyogram sipariş edebilir. Bu test, istemsiz kas aktivitesini ve sinir stimülasyonuna kas tepkisini ölçer.

Titreme nasıl tedavi edilir?

Çoğu titreme şekli için tedavi olmamasına rağmen, semptomları yönetmeye yardımcı olacak tedavi seçenekleri mevcuttur. Bazı durumlarda, bir kişinin semptomları, tedavi gerektirmeyecek kadar hafif olabilir.

Uygun bir tedavi bulmak, sebebin doğru teşhisine bağlıdır. Altta yatan sağlık sorunlarının neden olduğu titreme bazen tedavi ile iyileştirilebilir veya tamamen ortadan kaldırılabilir. Örneğin, tiroid hiperaktivitesine bağlı titreme, tiroid bozukluğunun tedavisi ile iyileşecek veya hatta çözülecektir (normal duruma dönecektir). Ayrıca titreme ilaçtan kaynaklanıyorsa titremeye neden olan ilacın kesilmesi bu titremeyi azaltabilir veya ortadan kaldırabilir.

Değiştirilebilecek titreme için altta yatan bir neden yoksa, mevcut tedavi seçenekleri şunları içerir:

İlaç tedavisi;

Propranolol gibi beta bloke edici ilaçlar normalde yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılır, ancak aynı zamanda esansiyel tremorun tedavisine de yardımcı olurlar. Propranolol, bazı insanlarda başka tipte hareket titremesi olanlarda da kullanılabilir. Kullanılabilecek diğer beta blokerleri arasında atenolol, metoprolol, nadolol ve sotalol bulunur.

Primidon gibi anti-nöbet ilaçları, beta blokerlere yanıt vermeyen esansiyel titreme olan kişilerde etkili olabilir. Reçete edilebilecek diğer ilaçlar arasında gabapentin ve topiramat bulunur. Bununla birlikte, bazı nöbet önleyici ilaçların titremeye neden olabileceğine dikkat etmek önemlidir.

Trankilizanları (aynı zamanda benzodiazepin olarak da bilinir) böyle alprazolam ve klonazepam geçici olarak tremor ile bazı insanlar yardımcı olabilir. Bununla birlikte, uykululuk, zayıf konsantrasyon ve zayıf koordinasyon gibi istenmeyen yan etkiler nedeniyle kullanımları sınırlıdır. Bu, insanların sürüş, okul ve iş gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirme becerilerini etkileyebilir. Ayrıca, düzenli olarak alındığında sakinleştiriciler fiziksel bağımlılığa neden olabilir ve aniden durdurulduğunda birkaç yoksunluk belirtisine neden olabilir.

Parkinson hastalığı ilaçları (levodopa, karbidopa), Parkinson hastalığına bağlı titreme tedavisinde kullanılır.

Botulinum toksin enjeksiyonları neredeyse tüm titreme türlerini tedavi edebilir. Genellikle ilaçlara cevap vermeyen kafa titremesinde özellikle faydalıdır. Botulinum toksini, distonik tremoru kontrol etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Botulinum toksin enjeksiyonları, bir seferde yaklaşık üç ay titremeyi iyileştirebilmesine rağmen, kas zayıflığına da neden olabilir. Bu tedavi etkili ve genellikle kafa titremesi için iyi tolere edilirken, ellerde botulinum toksini tedavisi parmaklarda güçsüzlüğe neden olabilir. Ses titremesini tedavi etmek için kullanıldığında ses kısıklığına ve yutma güçlüğüne neden olabilir.

Odaklanmış ultrason;

Esansiyel tremor için yeni bir tedavi, titremeye neden olduğu düşünülen beynin talamusunun küçük alanlarında bir lezyon oluşturmak için odaklanmış ultrason sağlamak için manyetik rezonans görüntüleri kullanır. Tedavi yalnızca, antikonvülsan veya beta bloke edici ilaçlara iyi yanıt vermeyen esansiyel tremorlu kişiler için onaylanmıştır.

Ameliyat;

İnsanlar ilaç tedavilerine yanıt vermediğinde veya günlük yaşamlarını önemli ölçüde etkileyen şiddetli bir titreme yaşadıklarında, bir doktor derin beyin stimülasyonu (DBS) veya çok nadiren talamotomi gibi cerrahi müdahaleler önerebilir. DBS genellikle iyi tolere edilirken, titreme cerrahisinin en yaygın yan etkileri arasında dizartri (konuşma sorunu) ve denge sorunları bulunur.

Derin beyin stimülasyonu (DBS), titremenin en yaygın cerrahi tedavi şeklidir. Bu yöntem etkili olması, riskinin düşük olması ve talamotomiye göre daha geniş bir semptom yelpazesini tedavi etmesi nedeniyle tercih edilmektedir. Tedavi, beynin bazı istemsiz hareketleri koordine eden ve kontrol eden derin yapısı olan talamusa yüksek frekanslı elektrik sinyalleri göndermek için cerrahi olarak yerleştirilmiş elektrotları kullanır.

Üst göğüste deri altına yerleştirilen küçük bir nabız üreten cihaz (kalp piline benzer) beyne elektriksel uyarılar gönderir ve titremeyi geçici olarak devre dışı bırakır. DBS şu anda parkinson titremesi, esansiyel tremor ve distoniyi tedavi etmek için kullanılmaktadır.

Talamotomi, talamustaki küçük bir bölgenin hassas ve kalıcı olarak tahrip edilmesini içeren cerrahi bir işlemdir. Günümüzde, derin beyin cerrahisinin kontrendike olduğu durumlarda şiddetli titremeyi tedavi etmek için cerrahinin yerini radyofrekans ablasyonu almıştır – yani bir tedavi seçeneği olarak akıllıca değildir veya istenmeyen yan etkileri vardır.

Radyofrekans ablasyonu, bir siniri ısıtan ve sinyal verme yeteneğini tipik olarak altı veya daha fazla ay boyunca bozan bir elektrik akımı üretmek için bir radyo dalgası kullanır. Vücudun diğer tarafındaki titremeyi iyileştirmek için genellikle beynin sadece bir tarafında yapılır. Konuşma ile ilgili sorunlara neden olabileceğinden her iki tarafta ameliyat önerilmez.

Yaşam tarzı değişiklikleri;

Fiziksel, konuşma dili ve mesleki terapi , titremeyi kontrol etmeye ve titremenin neden olduğu günlük zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olabilir. Fiziksel bir terapist, koordinasyon, denge ve diğer egzersizler yoluyla insanların kas kontrollerini, işleyişlerini ve güçlerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Bazı terapistler, ağırlıklar, ateller, diğer uyarlanabilir ekipman ve yemek için özel tabak ve mutfak eşyaları kullanılmasını önerir. Konuşma dili patologları konuşma, dil, iletişim ve yutma bozukluklarını değerlendirebilir ve tedavi edebilir. Okkupsiyonel terapistler, bireylere titremeden etkilenebilecek günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmenin yeni yollarını öğretebilir.

Kafein ve diğer ilaçlar (uyarıcılar gibi) gibi titremeye neden olan maddeleri ortadan kaldırmak veya azaltmak, titremeyi iyileştirmeye yardımcı olabilir. Az miktarda alkol bazı insanlar için titremeyi iyileştirebilse de, alkolün etkileri geçtikten sonra titreme daha da kötüleşebilir.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.