Şırnak: Abdaliye Medresesi

Abdaliye Medresesi; Şırnak’ın Cizre İlçesi, Dağkapı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Medrese 840/1437 yılında Emir Abdal (Abdullah) ibn Abdillah Seyfettin Bohti tarafından yaptırılmıştır. Yapıdan günümüze mescit, türbe, bir medrese hücresi, avluya geçişi sağlayan giriş ünitesi ve bir eyvan gelebilmiştir. Medresenin doğu ve batı kanadındaki hücrelerin sadece temel kalıntıları günümüze ulaşabilmiştir.

Kuzey kanadında hücre olup, olmadığı belli değildir. Günümüzde bu tarafa sonradan namazgâh, cami ve şadırvan eklenmiştir. Bu hücrelerin altında girişi avludan sağlanan Mem-u Zin Türbesi bulunmaktadır. Türbeye avludan dokuz basamakla türbeye inilmektedir.

Türbe, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı olup, üzeri aynı doğrultuda uzanan sivri beşik tonozlu örtülüdür. İçerisi kuzeyinde yer alan bir pencere açıklığı ile aydınlatılmıştır. Türbenin içinde üç tane mezar vardır. Bunlar Mem (Memo), Zin (Zinet) ve Bekir (Beko)’ya aittir.

Mezar taşlarının birinin üzerinde “ölümü 854’te Allah onu ve tüm müslümanlara rahmet etsin” ibaresi bulunmaktadır. İnanç turizmi açısından önemli olan yapı restore edilmiştir. Özellikle Mem-u Zin Türbesi yörede önemli bir aşk efsanesini canlı tutmaktadır.

Paylaşın

Şırnak: Hamidiye Kışla Binası

Hamidiye Kışla Binası; Şırnak’ın Cizre İlçesi yerleşim sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Hamidiye Kışla Binası, iç kalenin güney tarafındaki askeri bölge içinde kalmaktadır.

Osmanlı son döneminde, Sultan II. Abdülhamit tarafından paşa olarak tayin edilen Cizre Miran Aşiretleri reisi Mustafa Paşa (Mısto-i Miri) tarafından Cizre ve Midyat’lı taş ustalarına yaptırılmıştır.

4. Hudut Tabur Komutanlığı’nın komuta merkezi olarak kullanılmaktadır. Askeri alan içerisinde olduğu için sağlam ve yapılış amacına uygun biçimde günümüze kadar gelebilmiştir.

Paylaşın

Şırnak: Yafes Köprüsü

Yafes Köprüsü; Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde bulunmakla birlikte Dicle Nehrin’in yatağı değiştiğinden bugün Suriye sınırlan içinde kalmaktadır.

Cizre’nin doğusunda yer alan köprü, kaynaklarda İbn Ömer Köprüsü veya yakınındaki Yafes Köyü’nden dolayı Yafes Köprüsü adlarıyla, halk arasında ise Bafid Köprüsü olarak anılmaktadır.

Bugün yalnız büyük kemeriyle bazı ayaklan sağlam kalmış bir harabe durumunda bulunan Yafes Köprüsü’nün XII. yüzyılda yapıldığı bilinmekte, Selçuklu döneminde Musul Atabeğleri tarafından yaptırılmıştır.

Mükemmel bir taş işçiliği gösteren köprünün yapımında dolgu malzemesi olarak kireç harçlı moloz, kaplama malzemesi olarak da iri bazalt kesme taşlar kullanılmıştır. Ortadaki büyük, yanlardakiler daha küçük olmak üzere beş sivri kemerlidir.

Paylaşın

Şırnak: Nuh Peygamber Camii

Nuh Peygamber Camii; Şırnak’ın Cizre İlçesi, Dağkapı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Tufan olayından bu yana insanlığın ikinci babası olan Nuh Peygamber (A.S) kendi adıyla anılan camide yatmaktadır. Nuh Peygamberin mezarı alt bodrum katındadır.

Eski kullanılan mihrab hala durmaktadır. Caminin ikinci kat kısımları zamanla yıkıldığından halkça onarımlar yapılmış, düz beton atılmış,aslından saptırılmıştır.

Şırnak İli Ve İlçelerini Geliştirmi Vakfı’nın (ŞIRGEV) maddi desteği ile Nuh Nebig Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğince türbe ve cami restore edilmiştir.

Paylaşın

Şırnak: Cizre, Ulu Camii

Ulu Camii; Şırnak’ın Cizre İlçesi, Dağkapı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Yapı, değişik zamanlarda yapılan ilave ve onarımlarla günümüze gelebilmiştir. Cami dört yönden yol ile sınırlandırılmıştır. İlk yapısı hakkında kesin bilgi yoktur.

Ancak üzerindeki 8 adet kitabeye göre, Musul Atabekleri döneminde (Miladi 1155-1160) yıllarında yapıldığı, 1203 ve 1284 yıllarında ise tamir edildiği belirlenmektedir. En son onarım 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce yapılmıştır.

Bugün İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesinde bulunan metal kapısı üzerindeki ejder figürlü kapı tokmakları yapının ününü arttıran önemli unsurların başında gelmektedir. Halen ibadete açık olan Cizre Ulu Cami bölgenin en önemli karakteristik yapılarından biridir.

Paylaşın

Şırnak: Zümrüt Dağı Kaplıcası

Zümrüt Dağı Kaplıcası; Şırnak’ın Beytüşşebap İlçesi, Ilıca Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Ilıca Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Beytüşşebap Çayının batı tarafında kayalık içinde çıkan suyun hemen güneyinde son dönemlerde iki havuz yapılmıştır. Kaplıca suyu 39 ˚C sıcaklıkta kükürt bilişemlidir.

Kaplıcada banyo yapılabilir. Ancak tortul yapısına sahip olduğu için içilmez. Bir çok hastalığa iyi geldiği söylenmektedir. Cilt hastalıkları, kas ve kemik hastalıkları… vb.

Tesislerin bulunduğu kesime derenin üzerine yapılmış bir asma köprüyle geçilmektedir. Buraya yerel halk ve çevre illerden birçok kişi gelmektedir. Termal turizmi açısından önemli bir yerdir.

Paylaşın

Şırnak: Mor Dodo Kilisesi

Mor Dodo Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım sağlanmaktadır.

Oldukça muhkem yüksek duvarlı büyük bir avlunun kuzeydoğusunda yer alan kilise, doğu bazı doğrultusunda dikdörtgen planlı iki bölümlüdür. Güneyindeki birinci bölüm narteks olup, boşdan boya uzanan bir mekandır.

Üzeri beşik tonoz örtülü olup yüzeyleri sıvanıp boyanmıştır. Buradan üç kapı ile neos bölümüne geçilmektedir. Bunun doğusunda mezbah ve içerisinde mihrap yer almaktadır. Burası yapının en süslü bölümüdür. Naos doğu batı yönünde dikdörtgen planlı aynı yönde beşik tonoz örtülüdür.

Duvarına karşılıklı kemer dizisi yerleştirilmiştir. Yapı tamamen taş malzeme ile inşa edilmiştir. Süryani kilisesi olan yapı oldukça sağlam durumda olup ibadete açıktır.

Paylaşın

Şırnak: Cizre Kalesi

Cizre Kalesi; Şırnak’ın Cizre İlçesi yerleşim sınırları içerisinde Dicle Nehri kenarında yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Cizre Kalesi’nin tarihi, M.Ö. 4000 yıllarına kadar dayanmaktadır. Guti İmparatorluğu tarafından inşa ettirilen Cizre Kalesi ve Cizre Surları, ilçenin en önemli tarihi değerlerindendir. Cizre Kalesi, tarih boyunca Babil, Med ve Asurlular tarafından onarım görmüş ve Abbasiler döneminde yıkılması nedeniyle aynı yere tekrar inşa edilmiştir.

Kürtçe adı Bırca Belek olan kale içerisinde mescid, medrese, zindan, divan ve askeri kısımlar gözetilerek inşa edilmiştir. Kale içerisinde Hamidiye Kışlası ise 1897 yılında Sultan Abdulhamit döneminde Mustafa Paşa tarafından inşa ettirilmiştir.

1800’lü yıllarda Osmanlı İmparatorluğu ile Botan Beyliği arasında bölgede yaşanan savaşla birlikte, Cizre Kalesi’nin yönetimini devlet almıştır. O tarihten itibaren hem Osmanlı’da hem de Türkiye Cumhuriyeti’nde bir askeri üs olarak kullanılan kale, 2010 yılında askeriye tarafından boşaltılmıştır. Şırnak 1. Hudut Taburu tarafından boşaltılan Cizre Kalesi’nde kaymakamlık tarafından restorasyon çalışmaları yapılmıştır.

Cizre Kalesi’yle ilgili olarak yöre halkı arasında çeşitli rivayetler de bulunmaktadır. Bu rivayetlerden en yaygın olanı, kaleyi inşa eden Gudiler’in Cudi Dağı’nda karaya oturan Nuh’un gemisinin şeklinin surlara vermesidir. Surların kuzey tarafının gemi ucu şeklinde dar olması ve güney kısmının da geniş bir biçimde yapılmasından dolayı bu efsane yaygındır.

Paylaşın

Şırnak: Finik Kalesi

Finik Kalesi; Şırnak’ın Güçlükonak İlçesi, Damlarca Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden günün belirli saatlerinde Damlarca Köyü’ne toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Dicle Nehri kıyısında bulunan bu surların ne zaman yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber Gudiler döneminde yaptırıldığı ve daha sonraki dönemlerde de kullanıldığı sanılmaktadır.

Surlar doğal kalker taşlardan yapılmıştır. Günümüze harap durumda gelebilen surların içerisindeki kalıntılardan kale, zindan, sarnıçlar ve konutların olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca kaleden gizli dehlizlerle su almak amacıyla nehre uzanan merdivenler yapılmıştır. Surların içerisinde Asur ve Gudi dönemlerine ait çeşitli kabartmalar bulunmaktadır.

Bunlar arasında kabartma bir kadın heykeli günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir. Kaynaklardan öğrenildiğine göre kale içerisindeki medresede Fakı Teyran isimli bir şair ders vermiştir.

Paylaşın

Şırnak: Belkısana (Hısta) Kaplıcası

Belkısana (Hısta) Kaplıcası; Şırnak’ın Güçlükonak İlçesi, Düğünyurdu Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

İlçe Merkezi’nden günün belirli saatlerinde Düğünyurdu Köyü’ne toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Dicle ırmağı kıyısındadır. Bölgenin en yüksek ısılı sıcak su kaynağı olup, sıcaklığı 67 C’dir. Kaplıca suyu kalsiyum ve sülfit ihtiva etmektedir.

Debisi 7 lt/sn, PH : 7. 15 olarak belirlenmiştir. Mevcut debinin arttırılabileceğini gösteren hidrojeolojik şartlar mevcuttur.

Kaplıcanın romatizmal hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir. Bunun yanında cilt ve kalp-damar hastalıklarına iyi geldiği söylenmektedir.

Ayrıca, kaplıcanın suyu kadın hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Kaplıcaya yerli ve yabancı turistlerin ilgisi büyüktür.

Paylaşın