Şırnak: Mort Meryem Kilisesi

Mort Meryem Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli (Basibrin) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kilise köyün güney karşı yamacında yer almaktadır. Kayalık bir zemine doğuya doğru eğimli bir araziye yapılmıştır.

Dıştan doğu batı istikametinde dikdörtgen bir yapıdır. Taş duvarlı ve tek neflidir. Kuzey cepheden basit bir kapıyla girilmektedir.

Dıştan doğu batı istikametinde dikdörtgen bir yapıdır. Taş duvarlı ve tek neflidir. Kuzey cepheden basit bir kapıyla girilmektedir.

İçten iki bölüm halinde düzenlenmiş olan yapının doğusunda mezbah kısmı bulunmaktadır. Her iki bölümün üzeri doğu-batı yönünde beşik tonozla örtülüdür. Sağlam ve kullanılmaktadır.

Paylaşın

Şırnak: Mort İsminu Kilisesi

Mort İsminu Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli (Basibrin) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.

İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kilise köyün güney tarafında yolun altındaki mezarlığın kuzeyinde yer almaktadır. Dıştan doğu batı istikametinde dikdörtgen bir yapıdır.

Dıştan doğu batı istikametinde dikdörtgen bir yapıdır. Taş duvarlı ve tek neflidir. Güney cepheden basit bir kapıyla girilmektedir. İçten iki bölüm halinde düzenlenmiş olan yapının doğusunda mezbah kısmı bulunmaktadır.

Her iki bölümün üzeri doğu-batı yönünde beşik tonozla örtülüdür. Sağlam ve kullanılmaktadır. Mezarlık içerisinde de sanduka şeklinde süslemeli Süryani mezar yapıları bulunmaktadır.

Paylaşın

Şırnak: Mor Tuğma Kilisesi

Mor Tuğma Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Süryani kilisesi olan yapı, dıştan 5.70 x 11.00 m ölçülerinde ve doğu batı yönünde dikdörtgen planlıdır. İç mekan tek nefli naos ile bunun doğusundaki mezbah (sunak) bölümünden oluşmaktadır. Naosla mezbah bir bütün olup yukarıya kadar çıkmayan ince bir duvarla ayrılmıştır.

Kilisenin güney tarafında bir avlu yapılmıştır. Avludan dışa taşıntı kemerli bir girinti içindeki bir kapıdan kiliseye girilmektedir. Naos, doğu batı yönünde dikdörtgen planlı ve 3.35 x 7.80 ölçülerinde yapılmıştır. Üzeri aynı yönde beşik tonoz örtülüdür. Bunun güney duvarına eşit ölçülerde üç adet kemerli girinti yapılmıştır.

Ortadakinde kapı yandakinde mazgal pencere delikleri vardır. Mezbah bölümüne ince perde duvarın ortasına açılmış kapıdan girilmektedir. Burası enine dikdörtgen planlı ve 1.96 x 3.15 m ölçülerinde yapılmıştır. Ortasında taştan bir sunak masası duvarlarına muhtelif nişler ve güney doğu köşesine pencere açılmıştır. Sağlam olan kilise kullanılmamaktadır. Yapıda tümüyle taş malzeme kullanılmıştır.

Paylaşın

Şırnak: Mor Şalito Kilisesi

Mor Şalito Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kuzeyden güneye doğuya doğru eğimli bir araziye yapılmıştır. Dıştan doğu batı istikametinde dikdörtgen bir yapıdır. Kuzeyinde bir avlu mevcuttur. Avludan kuzey cephenin batısında dışa taşıntılı, eyvan şeklinde girintili bir kapıdan kiliseye girilmektedir. Kapı taşıntısı aynı zamanda üst dama çıkış sağlayan merdiven olarak düzenlenmiştir. Taş duvarlı ve tek neflidir.

Kilise, doğ batı yönünde dikdörtgen planlı, 6.15 x 15.55 m ölçülerinde olup tek neflidir. Doğusunda mezbah (sunak) batısında ise naos bölümü bulunmaktadır. Kuzeyinde taş duvarla çevrelenmiş bir avlu bulunmaktadır. Avludan kiliseye kuzey cephesinin batı köşesine açılmış dışa taşıntılı bir kapı ile girilmektedir.

Girişteki tek bölüm halindeki naos, doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlı ve 4.40 x 8.90 m ölçülerinde yapılmıştır. Üzeri aynı yönde beşik tonoz ile örtülüdür. Naostan geniş bir açıklıkla mezbah bölümüne geçilmektedir. Burası naostan birkaç basamak yüksek ve 4.10 x 4.40 m ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Üzeri doğu-batı doğrultusunda beşik tonoz örtülüdür.

Mezbahın ortasında bir kduşkudşin (mihrap) bırakılmıştır. Kesme taş malzeme ile yapılmış ve dikdörtgen görünüşlü kduşkudşinin batıya bakan yüzeyi cephe özelliği taşımaktadır. Dıştan iki bordürle sınırlandırılmış yüzeyin üst ortasına bir niş yerleştirilmiştir. Bunun alt ortasındaki düz yüzeye Süryanice bir kitabe bırakılmıştır. Yapıda iç mekan yer yer kesme taş dış cephede ise moloz taş kullanılmıştır.

Paylaşın

Şırnak: Mor Melke Kilisesi

Mor Melke Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Sare Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Sare Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kilise köyün güney tarafındaki yamaca kurulmuştur. Kuzeyden güneye eğimli arazide yer alan kiliseye batısındaki avludan geçilmektedir.

Doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlı, enine iki nefli naos ile yine enine düzenlenmiş mezbah bölümünden oluşmaktadır. Naosu oluşturan iki nef, ortada bağımsız iki ayağa oturan üç kemerle birbirinden ayrılmıştır.

Üzerleri kuzey güney istikametinde beşik tonoz örtülüdür. Dıştan düz dam şeklinde günümüzde betonla kaplanmıştır. Dış beden duvarları kaba yonu taş örgülüdür. Sağlam olan kilise tescilsizdir. Fotografla belgelenmiş ve rölöve planı çıkarılmıştır.

Paylaşın

Şırnak: Mor Kavmi Kilisesi

Mor Kavmi Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Kareye yakın dikdörtgen planlı olan kilise iki bölümlü olup girişte naos bölümü ile bunun doğusundaki mezbahtan oluşmaktadır. Kilise, dıştan 8.50 x 9.80 m ölçülerinde kareye yakın dikdörtgen planlıdır. Kilisenin dış batı taragında bir avlu bulunmaktadır.

Üzeri dıştan kuzey güney yönünde kırma çatıyla örtülmüştür. İç mekan iki bölümlü olup girişte naos bölümü ile bunun doğusundaki mezbahtan oluşmaktadır. Avluya açılan batı cephe ortasındaki düz atkı taşlı bir kapı ile kiliseye girilmektedir.

Naos, 4.10 x 6.60 m ölçülerinde, kuzey-güney doğrultusunda enine dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Mezbahta bulunan doğusunda aynı şekilde enine dikdörtgen ve 2.05 x 6.60 m ölçülerindedir. Her iki bölümün üzeri kuzey-güney doğrultusunda beşik tonoz ile örtülüdür.

Naostan üçlü bir açıklıkla mezbaha giriş sağlanmaktadır. Sıvalı olan duvarlarına kırmızı ağırlıklı kök boya ile çizikleme figür ve süslemeler yapılmıştır. Yapının dış cephesinde oldukça iri blok taşlar kullanılmıştır. Tescilsiz olup kültür varlığı olarak kayıt altına alınmalıdır. Ziyaret amacı dışında kullanılmamaktadır.

Paylaşın

Şırnak: Mor Eseyo Kilisesi

Mor Eseyo Kilisesi; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Mor Dodo Kilisesinin güneyinde avlunun kuzey doğusundadır. Kilisenin rölöve planı çıkartılmıştır. Avluya bakan batı cephesine derin bir apsis açılmıştır. Bunun kuzeyindeki kapıdan kiliseye girilmektedir. Kilise tek nefli naos bölümü ile doğusundaki mezbah bölümünden oluşmaktadır.

Batı cepheden doğrudan naos bölümüne girilmektedir. Burası doğu batı yönünde dikdörtgen planlı ve aynı yönde beşik tonoz örtülüdür. Mezbah kısmına doğu duvarın ortasındaki bir kapı ile girilmektedir. Bunun üzeri beşik tonoz örtülü olup, yanlarına üçer niş açılmıştır.

Doğusundaki apsis yarım daire planlı ve yarım kubbe ile örtülüdür. Kilise tamamıyla taştan inşa edilmiştir. Dıştan düz dam örtülü olarak yapılmıştır. İçerisinde yer yer sıva izleri mevcuttur. Günümüzde kullanılmamaktadır. Cephesindeki avluya açılan dış apsis önemlidir.

Paylaşın

Şırnak: Mor Barsavmo Manastırı

Mor Barsavmo Manastırı; Şırnak’ın İdil İlçesi, Haberli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Haberli Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçlarıyla ulaşım mümkündür.

Manastır, Haberli Köyünün güney doğusunda meskun mahal dışında yer almaktadır. Badem ağaçları arasında yüksek bir yere kurulmuştur. Köyden patika bir yol ile gidilmektedir.

Kuzey batı köşeden bir kapı ile avluya girilmektedir. Dıştan taş duvar ile çevrelenmiş avlu içerisinde kilise, anıt mezar, çan kulesi, manastır odaları ve su kuyusu bulunmaktadır. Avlunun doğusundaki kilise dikdörtgen bir alana oturmaktadır. Üç nefli ibadet mekânı ile doğusundaki mezbah bölümünden oluşmaktadır.

Üzerleri doğu batı doğrultusunda beşik tonoz örtülüdür. Üstü dıştan düz dam şeklindedir. Kilisenin kuzeyinde çan kulesi, kuzey doğusunda ise anıt mezar yer almaktadır. Manastırın genel konumu ile kilise kısmı ölçülendirilmiştir. Ayrıca yapılar fotoğrafla belgelenmiş ve incelenmiştir.

Paylaşın

Şırnak: Havindi Kaya Yerleşimleri

Havindi Kaya Yerleşimleri; Şırnak’ın İdil İlçesi, Oyalı Köyü, Havindi Mevkii’nde yer almaktadır. İlçe Merkezi’nden Oyalı Köyü’ne günün belirli saatlerinde toplu ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.

Havindi Kaya Yerleşimleri, İdil İlçe Merkezinin 29 km. güneyindedir. Mağaraların bulunduğu alan İdil-Midyat karayolunun 20.km’sinde yer alan Oyalı Köyü yol ayrımının 9 km güneyindedir.

Söz konusu kaya yerleşmeleri Oyalı Köy yolunun 9 km.sinde yolun sağında ve solunda kayalık alanların oyulması sureti ile yapılmıştır. Yolun sağ tarafında, 28’i yerleşim, 4’ü su sarnıcı ve 1 tanesi de camii olarak kullanıldığı anlaşılan 33 adet kaya yerleşmesi tespit edilmiştir. Yolun solunda ise 4 kaya yerleşmesi yer almaktadır.

Havindi Kaya Yerleşimleri, günümüzde kullanılmamakta olup atıl bir durumdadır. Özellikle Hasankeyf’te bulunan kaya yerleşmeleri ile benzeşmektedir. 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olan Havindi Kaya Yerleşimleri, İdil ve çevresi için turizm açısından potansiyel oluşturmaktadır.

Paylaşın

Şırnak: Dirhe

Dirhe; Şırnak’ın Güçlükonak İlçesi, Dağkapı Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bu yapılara halk arasında “Dev Evi” nitelemesi de yapılmaktadır.

Dirhe yapıları Gabar Dağı’nda örnekleri çokça rastlanan daha çok Erken Demir Çağı’nda yapıldığı kabul edilen gözetleme amaçlı taş yapılardır.

Güçlükonak girişinde çevresine hakim bir arazi üzerinde yer alan dirhe, dıştan düzgün bir dikdörtgen bir yapıya sahiptir. Aşağıdan yukarıya doğru daralah duvarlar harçsız olarak iri blok taşlarla örülmüştür.

Yapının doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen bir yapısı vardır. İçerisi tek bir mekandan oluşmaktadır. Günümüzde duvarlardan yıkılan taşlarla dolmuştur.

Çevresinde sırsız küçük seramik parçalarından yapının bölgede bulunan diğer dirhe yapıları gibi Erken Demir Çağı’ndan olabileceği tahmin edilmektedir. Ayrıca yakınında kayaya oyulmuş bir dibek bulunmaktadır. Kültür varlığı olarak korunması gerekmektedir.

Paylaşın