Batı’nın Ukrayna’ya temin etme sözü verdiği F-16 savaş uçaklarıyla ilgili bir soruyu yanıtlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Şu an tankları, zırhlı araçları ve çoklu roketatar dâhil diğer ekipmanları imha ettiğimiz gibi, bu uçakları da imha edeceğiz” dedi.

Vladimir Putin ayrıca, ABD’nin savunma harcamalarının Rusya’dan daha fazla olduğuna dikkat çekerek, Rusya’nın NATO ile savaşmayı planladığı iddialarının saçma olduğunu söyledi: “2022’de ABD (askeriyeye) 811 milyar dolar harcadı. Rusya Federasyonu ise 72 milyar dolar. Bu oranda NATO ile savaşa mı gireceğiz? Bu tamamen saçmalık.”

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tver bölgesinde Rusya Savunma Bakanlığı’nın ordu havacılık eğitim merkezini ziyaret etti. Burada, Rus hava kuvvetlerinde görev yapan pilotlara hitaben konuşan Putin, ABD öncülüğündeki bu ittifakın Sovyetler Birliği’nin 1991’de dağılmasından bu yana Rusya’ya doğru genişlediğini, ancak Moskova’nın herhangi bir NATO ülkesine saldırma planı bulunmadığını belirtti.

“Bu devletlere yönelik saldırgan niyetlerimiz yok” ifadesini kullanan ve Rusya’nın hiçbir NATO ülkesinde gözü olmadığını söyleyen Putin, “Polonya ve Baltık ülkeleri gibi başka bazı ülkelere de saldıracağımız düşüncesi, ki Çekler de korkutuluyor, tamamen saçmalık” dedi.

Batı’nın Ukrayna’ya temin etme sözü verdiği F-16 savaş uçaklarıyla ilgili bir soruyu yanıtlayan Rusya lideri, böylesi bir adımın Ukrayna’daki durumu değiştirmeye yetmeyeceğini savundu.

Putin, “F-16 savaş uçakları sağlarlarsa, ki öyle konuşuyorlar ve görünüşe göre pilotları da eğitiyorlar, bu savaş alanındaki durumu değiştirmeyecektir” açıklamasında bulundu. Rus lider “Ve şu an tankları, zırhlı araçları ve çoklu roketatar dâhil diğer ekipmanları imha ettiğimiz gibi, bu uçakları da imha edeceğiz” diye ekledi.

“Üçüncü ülkelerdeki hava sahalarında kullanılacaklarsa, elbette nerede tespit edilirse edilsin bizim için meşru hedef hâline geleceklerdir” diyen Putin, F-16’ların nükleer silah da taşıyabildiğini belirtti.

Putin, ABD’nin savunma harcamalarının Rusya’dan daha fazla olduğuna dikkat çekerek, Rusya’nın NATO ile savaşmayı planladığı iddialarının saçma olduğunu söyledi: “2022’de ABD (askeriyeye) 811 milyar dolar harcadı. Rusya Federasyonu ise 72 milyar dolar. Bu oranda NATO ile savaşa mı gireceğiz? Bu tamamen saçmalık.”

Moskova yakınlarında düzenlenen terör saldırısına ilişkin konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırının sorumlusunun, “Radikal İslamcılar” olduğunu dile getirdi.

DW Türkçe’nin aktardığına göre; Televizyonda yayınlanan konuşmasında Vladimir Putin, “Bu suçun, İslam Dünyası’nın da ideolojisiyle asırlardır çatıştığı radikal İslamcılar tarafından işlendiğini biliyoruz” ifadelerini kullandı.

“Rusya’ya ve onun halkına karşı bu suçu işleyen ellerin kime ait olduğunu artık biliyoruz, şimdi bunun emrini verenin kim olduğunu bilmek istiyoruz” diyen Putin, böylece daha önce doğrudan Ukrayna’yı suçladığı söyleminden uzaklaşmış oldu. Bununla birlikte saldırganların, olayın ardından Ukrayna’ya kaçmaya çalıştıklarını öne süren Putin, bunun neden böyle olduğu sorunun gündeme geldiğini belirterek, “Onları orada kim bekliyordu” dedi.

Vladimir Putin, hafta sonunda yaptığı açıklamada, şüphelilerin Ukrayna sınırı yakınlarında ele geçirildiğini duyurmuş ve söz konusu zanlıların Ukrayna’ya geçişi için bir zaman diliminin belirlendiğini dile getirmişti. Ukrayna ise Moskova’dan gelen bu yöndeki tüm suçlamaları reddediyor.

Vladimir Putin, konuşmasının devamında, “Kendilerini inançlı birer Müslüman olarak gören radikal İslamcılar, nasıl tüm Müslümanlar için kutsal olan Ramazan ayında böyle vahşice bir suç işleyebiliyor?” sorusunu dile getirdi. Putin ayrıca, “Radikal ve terörist İslamcı örgütlerin, çatışmaların patladığı Ortadoğu’da adil bir çözümden yana tavır alan Rusya ile gerçekten çatışmaya girmek isteyip istemediğini bekleyip göreceklerini” ifade etti.

Moskova’nın kuzeybatısında yer alan Krasnogorsk’taki Crocus City Hall adlı konser salonuna giren eli silahlı saldırganlar, Rus makamlarının bildirdiğine göre en az 137 kişiyi öldürdü. Olaydan kısa süre sonra IŞİD saldırının sorumluluğunu üstlendiğini duyurdu. Saldırıda yaralanan 180’den fazla kişiden 50’sinin evlerinde tedavi edilmek üzere hastanelerden taburcu edildiği belirtiliyor.

IŞİD-H nasıl kuruldu, kimlerden oluşuyor?

Peki saldırıyı üstlenen IŞİD’in Afganistan merkezli Horasan kolu kim, hakkında neler biliniyor? Horasan, IŞİD’in en kanlı kolu olarak görülüyor. Horasan, Antik Çağ’da İran, Türkmenistan ve Afganistan’ın bazı bölgelerini de içeren bölgeye verilen addı. Faaliyetleri bu bölge dışına da yayılan IŞİD-H, 2015’ten bu yana Afganistan ve Pakistan’da binlerce kişinin ölümüne yol açtı.

2014 yılında Taliban ve El Kaide üyeleri tarafından Pakistan ve Afganistan’da kurulan örgüt, 2015 yılında kendini resmi olarak IŞİD’in Horasan kolu ilan etti. IŞİD gibi IŞİD-H da sınırlar ötesi bir halifelik kurma hedefi güdüyor.

Analistler, IŞİD-H üyeleriyle diğer radikal İslamcı örgütler arasında yakın temas bulunduğunu ve El Kaide, Taliban gibi örgütlerin savaşçılarından sık sık IŞİD-H’ya geçişler olduğunu belirtiyor. Taliban’ın Afganistan’da iktidarı 2021 yılı Ağustos ayında yeniden ele geçirmesi öncesinde ülkede bulunan ABD askerleri ve Afgan hükümet güçleri, IŞİD-H’nın çok sayıda üst ve orta düzeyde yetkilisine operasyon düzenleyerek öldürmüştü.

ABD askerlerinin ülkeden çekilmesiyle güvenlik alanında oluşan boşluğun örgüte yeni bir ivme kazandırdığı düşünülüyor. Örgüt Afganistan’da yeni eğitim kampları açarken uluslararası ağlarla bağlarını da geliştirdi.

Afganistan’da iktidardaki Taliban, IŞİD-H’nın ülkedeki faaliyetlerini engellemeye çalıştığını belirtiyor ve iktidara gelişinden bu yana örgütün binlerce üyesini yakalayıp hapse attığını iddia ediyor. Ancak örgütün ülkedeki etnik ve dini azınlıklara yönelik saldırılarındaki artış, Taliban’ın imkanlarının, örgütü zayıflatmak için yeterli ve etkili olmadığını gösteriyor.

Birleşmiş Milletler de El Kaide ve IŞİD-H gibi örgütlerin, Taliban üyeleriyle olan bağlantıları yoluyla ülkede kalan gelişmiş NATO silahlarına erişebilecekleri endişesini defalarca dile getirmişti.

IŞİD-H, 3 Ocak 2024’te İran’ın Kirman kentinde 95 kişinin öldüğü bombalı saldırıyı üstlenmişti. İran’ın Devrim Muhafızları ordusunun eski komutanı General Kasım Süleymani’nin 2020’de bir Amerikan operasyonuyla öldürülmesinin yıldönümünde, kabrinde toplanan kalabalığın yakınlarında iki bomba patlamıştı.

Haber ajanslarına yansıyan bilgilere göre ABD istihbaratı, Tahran yönetimini saldırı planları konusunda uyarmıştı. ABD’nin Moskova Büyükelçiliği, 7 Mart’taki duyurusunda, aşırılıkçıların Moskova’da saldırı hazırlığı içinde bulunduğu uyarısı yaparak ABD vatandaşlarına kalabalık gruplardan uzak durmaları çağrısında bulunmuştu.

Rusya iç istihbarat teşkilatı FSB de 7 Mart’ta Moskova yakınlarındaki Kaluga bölgesinde bir sinagoga silahlı saldırı planlarını engellediğini duyurmuştu.

4 yılı başbakan olmak üzere, 24 yıldır Rusya’yı yöneten Vladimir Putin, beşinci kez aday olduğu devlet başkanlığı seçimini resmi olmayan sonuçlara göre kazandı. Putin, “Ukrayna’da ön cephede savaşanlar” başta olmak üzere Rusya halkına teşekkür etti.

Haber Merkezi / Rusya Merkez Seçim Komisyonu’na dayandırılan haberlere göre, kullanılan oyların yüzde 50’sinin sayılmasının ardından Putin’in oy oranı yüzde 87.34 olarak kaydedildi. Bu sonuca göre 71 yaşındaki Vladimir Putin, yüzde 76,7 oy aldığı 2018 seçimlerine kıyasla bu seçimi yaklaşık on puan artışla kazanmış oldu.

Rusya Merkez Seçim Komisyonu, üç gün süren seçime katılım oranının ise rekor düzey olan yüzde 74’ü aştığını bildirdi. Rusya’nın toplam seçmen sayısı 114 milyon.

Yine sandık çıkış anketlerine göre, pusulada yer alan diğer üç adaydan komünist Nikolai Kharitonov’un yaklaşık yüzde 4,6, Rusya’da parlamentonun alt kanadı olan Duma’nın Başkan Yardımcısı Vladislav Davankov’un yüzde 3,6, milliyetçi Leonid Slutsky’nin de yüzde 2,5 oy aldığı tahmin ediliyor.

Vladimir Putin, devlet başkanlığı görevi 2030’a kadar sürdürecek. Yapılan anayasa değişiklikleri sonucu Putin, altıncı dönem de devlet başkanlığına aday olabilecek.

Putin yaptığı konuşmada Rusya’da demokrasinin Batılı birçok ülkeden daha şeffaf olduğunu söyledi ve ülkede elektronik oy vermeye dikkat çekerek Rusya’da seçim kampanyasının ABD’den daha gelişmiş olduğunu belirtti.

Ukrayna’dan tepki

Rusya saldırılarına karşı uzun süredir direnen Ukrayna ise Putin’in seçim meşruiyetini tanımadığını açıkladı. Uluslararası hukuka aykırı olarak düzenlenen oylamanın yasadışı ve geçersiz olduğunu savunan Ukrayna Dışişleri Bakanlığı uluslararası topluma sonuçları tanımama çağrısında bulundu.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Putin’in “hiç bir meşruiyeti” olmadığını savundu. Zelenskiy akşam saatlerinde yayınlanan video konuşmasında “Bu seçim sahtekarlığının hiçbir meşruiyeti yoktur ve olamaz” dedi. Ukranya lideri, “Bu şahıs (Putin) Lahey’de sanık sandalyesine oturmalıdır, dünyada yaşama ve dürüstlüğe değer veren herkes bunu görmelidir” diye konuştu.

Ukrayna’da savaş suçu işlediği iddiasıyla Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından Putin hakkında tutuklama emri çıkarılmıştı.

Liderlerden tebrik ve tepkiler

Seçim sürecinin meşruiyetine ilişkin yoğun suçlamalara rağmen, Kremlin lideri Putin yurt dışından ilk tebrikleri de kabul ediyor. Rusya devlet haber ajansı Tass’ın Pazartesi sabahı bildirdiğine göre Nikaragua, Tacikistan ve Venezuela devlet başkanları tebrik mesajları iletti.

Venezeella Devlet Başkanı Nicolás Maduro, “Putin (oyların) yüzde 87’sinden fazlasını alarak kolektif Batı imparatorluğuna karşı savaşı tamamen kazandı” ifadelerini kullandı.

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega da Putin’in seçimi yeniden kazanmasını, “istikrara ve insanlık için daha iyi bir geleceğe katkıda bulunacak bir zafer” olarak tanımladı. Ortega seçimlerin örnek teşkil ettiğini ve sakin geçtiğini söyledi.

Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman ise Putin’in kazanmasını “ikna edici bir zafer” olarak niteledi.

Vladimir Putin’in Rusya’da yeniden devlet başkanı seçilmesine Batılı ülkelerden tepki geldi.

Almanya Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Cerstin Gammelin, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in Putin’i kutlamayacağını söyledi. Tagesspiegel gazetesine yaptığı açıklamada Gammelin, “Putin’e kutlama mesajı gönderilmeyecek” dedi.

2018 yılında Rusya’da yapılan bir önceki başkanlık seçiminde Cumhurbaşkanı Steinmeier, Vladimir Putin’i tebrik etmişti.

Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada da “Rusya’daki sözde seçimler ne özgür ne de adildir, sonuçlar kimseyi şaşırtmıyor” denildi.

Polonya hükümeti de seçimleri “yasal olmadığı” gerekçesiyle eleştirdi. Açıklamada seçimlerin “ağır baskı altında” ve Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinde uluslararası hukukun ihlal edilerek gerçekleştirildiği savunulundu.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron da seçimin özgür ve adil bir ortamda düzenlenmediğini bildirdi. Oylamanın Ukrayna’nın işgal altındaki topraklarında yasadışı bir şekilde yapıldığının altını çizen Cameron, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’ndan (AGİT) uluslararası gözlemcilerin seçimi izlememesini ise eleştirdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü, Putin’in siyasi rakiplerini cezaevine attırdığını ve diğerlerinin de kendisine karşı seçimde yarışmasını engellediğini söyleyerek seçimlerin özgür ve adil olmadığını belirtti.