Rotator manşet, üst kol kemiğinizi omuza bağlayan kas ve tendonların bir kombinasyonudur. Rotator manşetin dört kası supraspinatus, infraspinatus, teres minor ve subscapularis’tir. Her kas, bir tendon ile kol kemiğine bağlanır. Bu kas grubu genç hastalarda şiddetli bir düşme veya travma sonrasına, yaşlı hastalarda ise aşınma/yıpranmaya bağlı olarak yırtılabilir.

Genellikle yetişkinlerde görülen rotator manşet (kılıf) yırtığı omuzda güçsüzlük yarattığı için tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Tedavi edilmemesi halinde günlük yaşamda sorunlara sebep olabilir.

Rotator manşet yırtığının nedenleri;

Omuzda rotator manşet yırtığının oluşmasına neden olan bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar;

• Tekrarlayıcı baş üzeri hareketler. (Fırlatma sporları, tavan boyama gibi)
• Sert bir şekilde düşme
• Yaşlanmaya bağlı dejenerasyon
• Rotator maşetin bulunduğu aralıkta daralma
• Rotator manşetin akromion denilen çıkıntının altındaki yüzey tarafından zedelenmesi

Rotator manşet yırtığının belirtileri;

Rotator manşet yırtığının belirtileri arasında; hassas ve zayıf bir omuz, kol ve omuzlardaki ağrı, omuzu hareket kısıtlılığı, arkaya ulaşmakta zorluk yer alır. İlk olarak omuzdan kola yayılan bir ağrı yaşanır.

Kolun başın üzerine kaldırıldığı hareketlerde de ağrı meydana gelebilir. Buna göre rotator manşet yırtığının belirgin belirtileri şöyledir;

• Sürekli ve tekrarlayıcı nitelikte ağrı
• Güçsüzlük
• Omuz hareketlerinde kısıtlılık

Rotator manşet yırtığının tanısı;

Omuz yırtığı çeşitli şikayetler ile doktora başvuran hastalarda öncelikle fizik muayene gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte röntgen ve MR gibi görüntüleme sistemleri ile değerlendirme yapılabilmektedir.

Tanı sürecinde tümör olup olmadığı, enfeksiyon oluşumunun var olup olmadığı, başka bölgelere (kalp, göğüs kafesi, kol, sırt, kol ve boyun) yansıyan ağrı hissinin bulunup bulunmadığı gibi cevapların yanı sıra hastada romatizmal hastalıkların var olup olmadığı da değerlendirme sürecine dahil edilmektedir.

Omuz yırtığı tanı sürecinde travma yaşanıp yaşanmadığı, hastanın mesleği, omuzda istemli çıkık olup olmadığı gibi bulgularla birlikte yaralanma nedenleri ve hastanın genel sağlık öyküsü de değerlendirilmektedir.

Rotator manşet yırtığının tedavisi;

65 yaşın üzerindeki hastalarda, kısmi kas yırtığı olan hastalarda, kas gücü ve omuz hareket açıklığı iyi ise ilk tedavi çoğunlukla cerrahi değildir. Anti-inflamatuar ilaçlar, uygun egzersizler ve fizik tedavi yöntemleri ile tedaviye başlanır. Doktorunuzun gerek gördüğü durumlarda omuza yapılacak tek doz kortizon enjeksiyonları ağrı rahatlatılabilir.

İlaç, kortizon enjeksiyonu ve fizik tedaviye rağmen ağrısı devam eden hastalarda cerrahi tedavi yapılır. İlaç tedavisine cevap vermeyen kısmi kas yırtıklarında artroskopik tedavi altın standarttır. Yırtığın tipine göre sadece saçaklanmış bölgenin temizlenmesi ve sıkışmaya yol açan kemik çıkıntıların tıraşlanması işlemi yapılabileceği gibi, yırtık tam kat haline getirilip tamir de uygulanabilir.

Kolda kuvvet kaybı olan hastalarda, genç ve kolunu aktif olarak kullanan bireylerde ve tam kat kas yırtığı olan hastalarda cerrahi tedavi gereklidir. Özellikle 1.5 cm’den büyük tam kat yırtıklar, cerrahi olarak onarılmazsa ilerleme riski çok yüksektir. Cerrahi tedavi yırtığın yerleşimine, boyutuna ve onarılabilir olmasına göre artroskopik veya açık yöntemlerle yapılabilir. Onarılması mümkün olmayan yırtıklarda, genç hastalarda başka bir bölgeden alınan kas nakilleri (Tendon transferi) yapılabilir. İleri yaşta ve omuz ekleminde ileri derecede kireçlenme (artroz) olan hastalarda omuz protezi ameliyatları gündeme gelir.

Rotator manşet yırtığı tedavisi sonrası;

Tüm omuz hastalıklarında olduğu gibi rotator manşet yaralanmaları ardından normal fonksiyonlara dönüş biraz zaman alabilir. Cerrahi tedaviler sonrası bu zaman 3-6 ay olabilir. Temel prensip eklem hareketlerini arttırıcı ve kas gücünü geliştirici egzersizlerin düzenli ve uzman kişiler gözleminde yapılmasıdır.

Hekimin önereceği egzersiz programına uymak en az operasyon kadar önemlidir. Zira cerrahi tedavi sonrası erken rehabilitasyon, kalıcı sertlik veya hareket kaybı olasılığını azaltır. Uzman bir cerrah tarafından uygulanan tedavi ve sonrasında alınan fizyoterapi ile çok yüksek oranlarda başarı elde edilmektedir.

Rotator manşet onarıldıktan sonra tekrar yırtılabilir mi?

Tamir edilen kasın doku kalitesinin yetersiz olması, hasta yaşının ileri olması, uygun olmayan rehabilitasyon, yeniden travma geçirilmesi, kasta yağlı dejenerasyonun fazla olması, sigara kullanımı ve yırtık boyutunun ilk tamir anında çok büyük olması gibi risk faktörlerine bağlı olarak hastaların bir kısmında kas tekrar yırtılabilir. Bu yeniden oluşan yırtık, çoğu zaman ilk yırtıktan küçüktür ve hastaların yarısında ciddi bulgu vermez. Tekrar ağrı ve kuvvet kaybına sebep olmadığı sürece tekrar bir cerrahi tedaviye gerek yoktur.

Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.