Otomobil Fiyatları Beş Yılda Yüzde 900 Arttı

2019 yılında 100 bin lira olan bir otomobilin ortalama fiyatı 2024 yılında 1 milyon lirayı aştı. Böylece otomobil fiyatları 5 yılda yüzde 900 seviyesinde artış gösterdi.

Bu dönem aralığında asgari ücret sadece yüzde 500 seviyesinde arttı. 5 yılda gram altınla aynı seviyede değer kazanan sıfır otomobiller bu yüzden yatırım aracına döndü.

Türkiye’de otomobil pazarı yüksek vergi sistemi ve kur ile tüketici nezdinde zor günler yaşıyor. İlk çeyrekte pazar beklentilerin üzerinde seyretse de sektör temsilcileri nisan sonrasında ilk 3 aydaki iştahın olmayacağını kaydediyor.

Özellikle matrah dilimlerinin güncellenmemesi yüzde 45-50-60-70 özel tüketim vergisi (ÖTV) oranlarının anlamsız kalmasına neden oldu. Sıfır araçta başlangıç fiyatları neredeyse birkaç model dışında artık 1 milyon lira seviyesinde.

Karar’dan Ali Yıldırım‘ın haberine göre, düşük vergi dilimindeki modellerin satış payı arttı. Örneğin; 1.5 milyon liralık Fiat Egea’yı alan da 3 milyon liralık Mercedes C Serisi’ni alan da aynı vergiyi yani yüzde 80’i ödüyor. Sektör temsilcileri de aradaki bu uçurum için bir an evvel önlem alınması gerektiğini ifade ediyor. Gelinen noktada artık tüketiciler de otomobil alırken vergisi düşük segmentleri tercih etmeye başlıyor.

Bu yılın ilk çeyreğindeki canlılığa rağmen pazarın (233 bin 389 otomobil) yüzde 88,6’sını A, B ve C segmenti araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 133 bin 712 adetle en büyük pastayı (yüzde 57,3) aldı. B segmenti ise 71 bin 917 adetle yüzde 30,8 paya sahip oldu. Pazarın yüzde 11,4’lük kısmını da vergi dilimleri daha yüksek olan D, E ve F segmentinden ortaya çıktı.

Çok değil pandemiden önce 2019 yılında yine yılın ilk çeyreğinde vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentindeki araçlar yüzde 84,9 pay almıştı. Segmentlerdeki daralma da dikkat çekti. Segmentlere göre değerlendirildiğinde, en yüksek satış adetine yüzde 61,4 pay alan C (42 bin 243 adet) segmenti ve ardından yüzde 23,3 pay ile B (16 bin 43 adet) segmenti ulaştı.

Milyonluk pazara ulaşılan 2016 yılında da yine pazarın en büyük kısmını yüzde 81,5 ile A, B ve C segmenti alıyordu. Segmentlere göre değerlendirildiğinde, en yüksek satış adetine yüzde 49,39 pay alan C (63 bin 175 adet) segmenti ve ardından yüzde 31,73 pay ile B (40 bin 586 adet) segmenti gördü. Bu süreçte vergiyle birlikte artan fiyatlar ve kredi çıkmazı bu segmentlere olan ilgiyi mecburi olarak arttırdı. Fiyatlar arttıkça vergi oranları düşük modeller daha çok tercih edildi.

Otomobil fiyatları son 5 yılda müthiş bir patlama yaşadı. Pandemi öncesinde sakin seyreden fiyatlar bulunurluk sorunları, artan kur ve vergi matrah dilimlerinin daralmasıyla birlikte deyim yerindeyse uçuşa geçti. Yani otomobil 5 yılda uçtu gitti. 2019 yılında yaklaşık 100 bin lira olan bir otomobilin fiyatı aradan geçen 5 yılda 1 milyon liraya yaklaştı. Yüzde 900’lük fiyat artışı görüldü.

Fiyatlar bu hızla yükselince C’ye binenler B’ye B’ye binenler de A’ya binmeye başladı. 2019 yılında C sınıfı bir otomobili tercih edenlerin oranı yüzde 61,4 seviyesindeyken, 2024’ün ilk çeyreğinde (aynı dönem) artan model sayısına rağmen yüzde 57,3’e kadar düştü. 2019’da yüzde 23,3 olan B segmenti payı da 2024’te yüzde 30,8’e çıktı. Yüzde 0,2 olan A segmetinin payı da 5 yıl sonra yüzde 0,5’e çıktı.

Gelinen 8-9 yıllık süreçte artık otomobil tercihleri de değişti. 2016 yılında en çok tercih edilen araç tipinin başında sedan otomobiller geliyordu. 2019’da da bu değişmedi. Fakat birkaç yıl önce sedan gövde tipinin yerini SUV’ler aldı. 2016 yılı Mart sonu otomobil pazarı kasa tiplerine göre değerlendirildiğinde, en çok tercih edilen gövde tipi yine sedan otomobiller (yüzde 48,78 pay, 62 bin 398 adet) oldu. Sedan otomobilleri, yüzde 29,50 pay ve 37 bin 731 adet satış ile HB ve yüzde 16,01 pay ve 20 bin 481 adet satış ile SUV otomobiller takip etti.

2019 Mart ayı sonunda otomobil pazarı kasa tiplerine göre değerlendirildiğinde, en çok tercih edilen gövde tipi yine sedan otomobillerdi. Yüzde 51,7 pay alarak 35 bin 554 adede ulaşan sedanları yüzde 23,0 pay ve 15 bin 830 adet satış ile SUV ve yüzde 21,0 pay ve 14 bin 423 adet satış ile HB otomobiller takip etti. 5 yıl önce SUV satışları HB otomobilleri geçti. 2024’e geldiğimizde de birkaç yıl önce değişen karoser kültürümüz SUV’a iyice yerleşti. SUV otomobiller yılın ilk çeyreğinde yüzde 51,7 pay alarak 120 bin 699 adede ulaştı. Onları yüzde 28,5 payla sedan yüzde 18,1 payla HB otomobiller izledi.

Fiyatlar 5 yılda fırladı

Pandemiden önce 2019 yılında da sıfır araç fiyatları oldukça sabit seyrediyordu. Fakat gelinen 5 yılda sıfır araç fiyatları adeta patlama yaşadı. Kurdaki artış fiyatları etkiledi. Fiyatlar vergi çarpanıyla büyüdü. Yokluğu fırsat bilen birçok bayi bu süreçte fiyatları şişirdi. Markalar da onlardan aşağı kalmadı. 2019’da 100 bin lira olan bir otomobilin ortalama fiyatı 2024’te 1 milyon lirayı aştı. Böylece fiyatlar 5 yılda yüzde 900 seviyesinde artış gösterdi. Bu dönem aralığında asgari ücret sadece yüzde 500 seviyesinde arttı.

5 yılda gram altınla aynı seviyede değer kazanan sıfır otomobiller bu yüzden yatırım aracına döndü. Bugün bakıldığında A segmenti bir otomobilin ortalama fiyatı hemen hemen 900 bin TL – 1 milyon lira seviyesinde. B segmentine bakacak olursak ortalama fiyatlar 1.5 milyon liraya kadar çıkıyor. C segmentinde ise skala oldukça geniş. Yaklaşık 2 milyon liraya beklentileri karşılaya bilen bir C segmenti otomobil alınıyor.

Türkiye’de yılların yakıt desteği olarak kabul edilen LPG’li araç satışları bile önceki yıllara göre gerileme kaydetti. 2019 yılının ilk çeyreğinde LPG’nin toplam payı yüzde 3,3 iken 2024’te bu pay yüzde 0,9’a kadar geriledi. Elektrikli araçların payı da aynı dönem aralığında yüzde 0,6’dan yüzde 7,1’e kadar çıktı. Artık dizel motorun da devri yavaş yavaş sona erdi. Özellikle otomobillerde hızlı bir değişime uğrayan dizel otomobil payında pastadaki pay 5 yılda yüzde 54,3’ten yüzde 10,8’e kadar düştü. Benzinli otomobilin yüzde 39 seviyesindeki payı da bu çeyrekte 5 yıl öncesine göre yüzde 67’ye dayandı.

Paylaşın

Satılan Her 100 Araçtan 7’si Kiralama Sektörüne Gitti

2023 yılının üçüncü çeyreğinde satılan her 100 araçtan 7’sinin kiralama sektörüne gitti. 2022’nin son çeyreğinde bu oran yüzde 9 seviyesine yükselmişti. Salgın yılı olan 2020 sonrası dönemlere bakıldığında bu oranın ortalama olarak bu seviyelerde seyrettiği görülüyordu.

Operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz ayında 52 milyar 400 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 51 bin 600 adet aracı filosuna kattı. Yılın üçüncü çeyreği sonu itibarıyla sektörün aktif büyüklüğü 136 milyar 650 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde, sektörün toplam araç sayısı 2022 yılı sonuna göre yüzde 2,8 artarak 252 bine ulaştı.

BloomberHT’nin aktardığına göre; Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) ve bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ işbirliği ile hazırladığı verilere göre 2023’ün üçüncü çeyreğinde sektör 19 bin 800 aracı filosuna kattı.

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği verilerine göre aynı dönemde toplam otomotiv satışları 300 bin 206 adet olarak kaydedildi. Bu iki veri oranlandığında yılın üçüncü çeyreğinde satılan her 100 araçtan 7’sinin kiralama sektörüne gittiği görüldü.

2022’nin son çeyreğinde bu oran yüzde 9 seviyesine yükselmişti. Salgın yılı olan 2020 sonrası dönemlere bakıldığında bu oranın ortalama olarak bu seviyelerde seyrettiği görülüyordu. Fakat 2023 yılında ılımlı da olsa bu oranda düşüş yaşandı.

“TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”na göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın ilk dokuz ayında 52 milyar 400 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 51 bin 600 adet aracı filosuna kattı.

Yılın üçüncü çeyreği sonu itibarıyla sektörün aktif büyüklüğü 136 milyar 650 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde, sektörün toplam araç sayısı 2022 yılı sonuna göre yüzde 2,8 artarak 252 bine ulaştı.

Rapora göre, Renault yüzde 17,5 pay ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdü.

Renault’yu yüzde 16,5’le Fiat, yüzde 10,8 ile Toyota, yüzde 10,7 ile Volkswagen ve yüzde 10,0’la Ford takip etti. Bu dönemde, sektörün araç parkının yüzde 47,8’i kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük sınıf araçlar yüzde 28,6 ve üst-orta sınıf araçlar yüzde 12,2 pay aldı.

2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki hafif ticari araçların yüzde 2,9 olan payı ise 2023 yılının üçüncü çeyreği sonunda yüzde 7,0’ye yükseldi. Diğer yandan, sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının artmaya devam etmesi de dikkat çekti.

Buna göre, sektörün araç parkının yüzde 44,2’lik bölümünü dizel yakıtlı araçlar oluşturmayı sürdürürken, benzinli araçların payı yüzde 46,2’ye, hibrit ve elektrikli araçların payı ise yüzde 9,4’e yükseldi.

Paylaşın

ÖTV, Dolar Bazında Tüm Zamanların Rekoruna Koşuyor!

Hükümetin tahsil ettiği toplam vergi gelirleri içinde motorlu taşıtlardan alınan Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) payı 2023’te tüm zamanların en yüksek seviyesinde. Temmuz itibarıyla hükümetin topladığı 100 lira verginin 10 lirası motorlu taşıtlar ÖTV’sinden geldi.

2000 yılından bu yana bir yılda tahsil edilen en yüksek vergi miktarı 2022’de 10,1 milyar dolar olmuştu. 2023’ün ilk yedi ayında tahsil edilen vergi 9,8 milyar doları bulacak. 2000 yılından itibaren bu oran 2020’ye kadar yüzde 5’i görmedi. İlk yıllar bu oran yüzde 2-3 civarında seyrederken 2015 yılında yüzde 4,2’ye çıktı. 2019’da ise yüzde 2 oldu.

Motorlu taşıtlar Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) geliri rekora doğru ilerliyor. 2000 yılından bu yana bir yılda tahsil edilen en yüksek vergi miktarı 2022’de 10,1 milyar dolar olmuştu. 2023’ün ilk yedi ayında tahsil edilen vergi 9,8 milyar doları bulacak.

Hükümetin tahsil ettiği toplam vergi gelirleri içinde motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’nin payı da 2023’te tüm zamanların en yüksek seviyesinde. Temmuz itibarıyla hükümetin topladığı 100 lira verginin 10 lirası motorlu taşıtlar ÖTV’sinden geldi. Bu miktar 2019 yılında 2 liraydı.

Toplam vergi gelirleri içinde motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’nin oranı kaç?

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre temmuz ayı itibariyle motorlu taşıtlar ÖTV geliri 209,8 milyar TL oldu. 2022’nin tamamında bu miktar 167,1 milyar liraydı.

Yüksek enflasyon ve seçimlerden sonra hızla yükselen döviz kurlarından dolayı TL yerine Amerikan doları bazında verilere bakmak daha anlamlı sonuçlar gösteriyor. Merkez Bankası’nın yıllık dolar kuru ortalaması üzerinden yapılan hesaplamaya göre yılın ilk yedi ayında hükümet motorlu taşıtlardan 9,8 milyar dolar vergi tahsil etti.

Bu miktar 2022’nin tamamında 10,1 milyar dolar olmuştu. 2000 yılından itibaren bu miktar dolar bazında en yüksek değer olmuştu. Ağustos ayı sonunda dolar bazında vergi geliri 2022’nin tamamını geçmiş olacak. Geri kalan dört ayda ise tüm zamanların rekorunun hangi noktaya kadar varacağı anlaşılacak.

Motorlu taşıtlar ÖTV geliri 2000’li yılların başında 2 milyar dolar altında seyretti. 2015’te 6 milyar dolarını aşan tahsilat 2019’da 2,4 milyar dolara kadar geriledi. Ancak sonra hızla yükselmeye başladı.

2000 yılından itibaren bu oran 2020’ye kadar yüzde 5’i görmedi. İlk yıllar bu oran yüzde 2-3 civarında seyrederken 2015 yılında yüzde 4,2’ye çıktı. 2019’da ise yüzde 2 oldu. Hükümetin 2019 yılında topladığı 100 liralık verginin 2 lirası motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’den geldi.

2023’te ise temmuz itibariyle yüzde 10,2’ye kadar yükseldi. Bu sene hükümetin şu ana kadar tahsil ettiği 100 lira verginin 10 lira 20 kuruşu motorlu taşıtlar özel tüketim vergisinden geldi.

Öte yandan TÜİK ve AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre euro bazında Avrupa’da araç fiyatlarının en pahalı olduğu ülke Türkiye. 2022 yılında 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi genelinde 100 euro karşılığı satın alınan bir aracın Türkiye fiyatı 144 euro oldu.

Bu hesaplama; ülkelerdeki ortalama maaş, asgari ücret veya kişi başına düşen milli gelir gibi değerleri dikkate almıyor. Türkiye’de 144 euroya satın alınan bir araç Almanya’da 99 euroya alınıyor. Ancak Almanya’daki bir kişinin aylık kazancı veya bu ülkedeki kişi başına düşen milli gelir Türkiye’ye oranla daha yüksek durumda.

(Kaynak: Euronews Türkçe)

Paylaşın

2023 Yılında Otomobil Üretimi Yüzde 13 Arttı

Otomobil üretimi, Ocak – Haziran döneminde yüzde 13, otomobil üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21 arttı. Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 8 oranında, otomobil ihracatı ise yüzde 20 oranında arttı.

Haber Merkezi / 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı Dolar bazında yüzde 15, Euro bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 arttı.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) yılın ilk yarısına ait verileri paylaştı.

Buna göre; 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde toplam üretim yüzde 13, otomobil üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21 arttı. Bu dönemde, toplam üretim 735 bin 231 adet, otomobil üretimi ise 462 bin 401 adet düzeyinde gerçekleşti.

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 artarak 581 bin 109 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 55 oranında arttı ve 429 bin 870 adet olarak gerçekleşti.

Ticari araç grubunda, 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde üretim yüzde 2, ağır ticari araç grubunda yüzde 23 artarken, hafif ticari araç grubunda geçen yılın aynı dönemine paralel gerçekleşti. 2022 yılı Ocak-Haziran dönemine göre ticari araç pazarı yüzde 55, ağır ticari araç pazarı yüzde 43 ve hafif ticari araç pazarı yüzde 58 arttı.

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 8 oranında, otomobil ihracatı ise yüzde 20 oranında arttı. Bu dönemde, toplam ihracat 505 bin 926 adet, otomobil ihracatı ise 325 bin 475 adet düzeyinde gerçekleşti.

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı Dolar bazında yüzde 15, Euro bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 arttı.

Bu dönemde toplam otomotiv ihracatı 17,7 Milyar $ olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı yüzde 20 artarak 5,4 Milyar $ seviyesinde gerçekleşti. Euro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 16 artarak 4,9 Milyar € seviyesinde gerçekleşti.

Paylaşın

Hangi Araç Ne Kadar “Motorlu Taşıtlar Vergisi” Ödeyecek?

Yeni “Motorlu Taşıtlar Vergisi’ teklifi TBMM’den geçtiği taktirde, araç sahipleri bu sene 1-3 yaşındaki otomobilleri için en az 4 bin 240 TL MTV ödemiş olacak. Motor silindir hacmi 4 litrenin üzerinde ve araç değeri 1 milyon 357 bin 700 lirayı aşan 1-3 yaşında bir otomobil sahibinin cebinden ise en yüksek MTV tutarı olan 202 bin 304 TL çıkacak.

Yeni otomobil satışlarının yüzde 85’inin 1.6 litreyi aşmayan motor silindir hacminde olduğu göz önüne alındığında, 1-3 yaşındaki otomobil sahiplerinin büyük bölümü 2023 yılı toplamında 4 bin 240 TL ila 8 bin 870 TL arasında değişen MTV ödemiş olacak.

Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin (MTV) 2023 yılında bir defaya mahsus 2 katı ödenmesini de içeren torba yasa teklifi geçen hafta TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklifin, bu hafta içerisinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi ve Resmi Gazete’de yayınlanması bekleniyor.

Hürriyet’in haberine göre, her yıl olduğu gibi senelik MTV ödemelerini temmuz ayında tamamlayacak olan araç sahiplerinin ise Ağustos ve Kasım aylarında iki taksit halinde ilave MTV ödemesi planlanıyor.

En yüksek MTV tutarı: 202 bin 304

Teklif geçtiği takdirde, araç sahipleri bu sene 1-3 yaşındaki otomobilleri için en az 4 bin 240 TL MTV ödemiş olacak. Motor silindir hacmi 4 litrenin üzerinde ve araç değeri 1 milyon 357 bin 700 lirayı aşan 1-3 yaşında bir otomobil sahibinin cebinden ise en yüksek MTV tutarı olan 202 bin 304 TL çıkacak.

Yeni otomobil satışlarının yüzde 85’inin 1.6 litreyi aşmayan motor silindir hacminde olduğu göz önüne alındığında, 1-3 yaşındaki otomobil sahiplerinin büyük bölümü 2023 yılı toplamında 4 bin 240 TL ila 8 bin 870 TL arasında değişen MTV ödemiş olacak.

Buna göre, 1-3 yaş aralığında motor silindir hacmi 1300’ü aşmayan araçlarda; taşıt değeri 114 bin TL’yi aşmayanlar için 4 bin 240 TL, 114 bin TL’yi aşıp 199 bin 700 TL’yi aşmayanlar için 4 bin 660 TL ve taşıt değeri 199 bin 700 TL’yi aşan araçlar için 5 bin 90 TL yıllık MTV ödenecek.

Motor silindir hacmi 1301-1600’e kadar olan araçlarda; taşıt 114 bin TL’yi aşmayanlar için 7 bin 388 TL, 114 bin TL’yi aşıp 199 bin 700 TL’yi aşmayanlar için 8 bin130 TL ve taşıt değeri 199 bin 700 TL’yi aşan araçlar için toplamda 8 bin 870 TL MTV ödenecek.

Motosiklet sahipleri ne kadar ödeyecek?

Örneğin, 1-3 yaş aralığındaki motosiklet sahipleri 2023 yılında en az 791 TL MTV ödeyecek. Buna göre, 100-250 motor silindir hacmindeki motosikletler için 791 TL, 251-650 silindir hacmindeki motosikletler için 1634 TL, 651-1200 silindir hacmindeki motosiklet için 4 bin 218 TL, 1201 ve üzerindeki motosiklet için ise 10 bin 232 TL MTV ödemesi sürücülerin cebinden çıkmış olacak.

Her yıl yeniden değerleme oranına göre artan MTV artış oranı 2023 yılı için yüzde 122.9 olarak belirlenmiş ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan yetkisini kullanarak artış oranını yüzde 61.5’e indirmişti. Torba yasaya giren teklif geçtiği takdirde, araç sahipleri 2022 yılına göre yeniden yüzde 122.9 zamlı tarife üzerinden MTV ödemiş olacak.

Paylaşın

Tüm Otomobillere Ortalama 17 Bin Lira Zam!

Otomobil sektöründe KDV, yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseldi. Böylece yüzde 80 ÖTV’li otomobillerdeki vergi, yüzde 112’den yüzde 116’ya çıktı. Buna göre, ortalama bir aracın fiyatı yaklaşık 17 bin TL zamlanmış oldu.

Fiyatların her geçen gün yükseldiği otomobilinde sektöründe tüm modellere Katma Değer Vergisi (KDV) oranına gelen artış nedeniyle bir zam daha geldi. KDV oranının yüzde 18’den 20’ye çıkarılmasıyla otomobillere ortalama 17 bin lira zam gelmiş oldu.

Depremlerin yol açtığı ekonomik kayıpların telafisi için Kurumlar Vergisi’nin yüzde 25’e çıkarılması sonrasında vergi artırmak için ikinci önlem paketi açıklandı.

Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile KDV oranları yeniden belirlenmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararlara göre; KDV, yüzde 18 olan ürünlerde yüzde 20’ye, yüzde 8 olan ürünlerde ise yüzde 10’a çıkarıldı.

Buna göre Otomobil sektöründe KDV, yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseldi. Böylece yüzde 80 ÖTV’li otomobillerdeki vergi, yüzde 112’den yüzde 116’ya çıktı, ortalama bir aracın fiyatı yaklaşık 17 bin TL zamlanmış oldu. 1 milyon liralık aracın fiyatı 1 milyon 16 bin 950 TL’ye yükseldi.

Paylaşın

Türkiye, Avrupa’da Araç Fiyatlarının En Pahalı Olduğu Ülke

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi Eurostat’ın açıkladığı fiyat düzeyi endeksine göre Avrupa’da araç fiyatlarının en pahalı olduğu ülke Türkiye.

2003 – 2022 arasındaki son 20 yılda Türkiye’de araç fiyatları 2009 yılı haricinde hep Avrupa Birliği (AB) genelinden pahalı oldu. 2022 yılında 27 AB ülkesi genelinde 100 euro karşılığı satın alınan bir aracın Türkiye fiyatı 144 euro oldu.

Euronews’in haberine göre kişisel ulaşım araçları fiyat düzey endeksine göre 2022’de en pahalı ülke 144 puan ile Türkiye oldu. Ardından 132 ile Danimarka, 120 ile İzlanda ve 114 puan ile Hollanda geliyor.
Avrupa’da en ucuz araçlar hangi ülkelerde?

27 AB ülkesinin ortalaması 100 olduğunda en ucuz araç fiyatı 87 puan ile Polonya’da. Slovakya ve Kuzey Makedonya’da bu değer 89 oldu. Kişisel ulaşım araçları fiyat düzey endeksi diğer bazı ülkelerde şöyle: Norveç 110, Fransa 102, İtalya 100, Almanya 99, İspanya 98 ve Yunanistan 93.

Maaşlar ve milli gelir hesaplamaya dahil değil

Öte yandan bu hesaplama ülkelerdeki ortalama maaş, asgari ücret veya kişi başına düşen milli gelir gibi değerleri yansıtmıyor. Türkiye’de 144 euroya satın alınan bir araç Almanya’da 99 euroya alınıyor. Ancak Almanya’daki bir kişinin aylık kazancı veya bu ülkedeki kişi başına düşen milli gelir Türkiye’ye oranla daha yüksek.

Son 20 yılda sadece bir kez AB’den ucuz oldu

2003-2022 arasındaki son 20 yılda Türkiye’de araç fiyatları 2009 yılı haricinde hep AB genelinden pahalı oldu. 2009’da AB’de bir aracın fiyatı 100 euro iken Türkiye fiyatı 97 euro olmuştu.

Türkiye 2022’de zirveye çıktı

Son 20 yılda Avrupa ülkelerindeki araç fiyatları incelendiğinde Türkiye 2022’de ilk kez zirveye çıktı. 2000’li yılların başında Türkiye üst sıralarda yer almasına rağmen sonradan daha aşağılara gerilemişti.

Son bir yılda yüzde 43 artış

Öte yandan 2022’deki rekor artış dikkat çekiyor. 2021’de AB genelinde 100 euro olan aracın fiyatı Türkiye’de 100,6 euro iken 2022’de 143,9 euro oldu. Bu da son bir yılda yüzde 43 artış demek.

ÖTV geliri rekor kırıyor, yıl bitmeden hedef aşılacak

2023’ün ilk beş ayı itibarıyla motorlu taşıt araçları ÖTV geliri 125,1 milyar TL oldu. Bu tahsil edilen miktar. Tahakkuk eden ise 128,7 milyar. Hükümetin bütçe planına göre yıl sonundaki hedef 203,6 milyar TL gelir. Mayıs ayı itibarıyla bütçe hedefinin yüzde 61,5’i gerçekleşti. Gelirlerin böyle devam etmesi durumunda yaz ayları bitmeden bütçe hedefi gerçekleşecek.

Dolar bazında ÖTV geliri

Son yıllardaki rekor enflasyon sebebiyle yıllar arasında TL bazında kıyas çok gerçekçi değil. Dolar bazında araçlardan toplanan ÖTV gelirine bakıldığında 2023 rekora gebe gibi görünüyor.

Hükümet motorlu taşıtlardan 2022 yılında 10,1 milyar dolar ÖTV geliri elde etmişti. Bu sene ilk beş ayda 6,3 milyar dolar toplandı. 2023 şimdiden son 10 yıldaki birçok yılın toplamını geçmiş durumda.

TÜİK’e göre Ocak-Mayıs 2023 döneminde 224 bin aracın trafiğe kaydı yapıldı.

Paylaşın

Sıfır Kilometre Otomobillerde Döviz Depremi: İkinci, Üçüncü Zam Kapıda

Döviz kurlarının ‘kısmen’ serbest bırakılması sonrası hem dolar hem de avro rekor kırmıştı. Sıfır km otomobillerde zamların süreceğini belirten Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, haziranda ikinci kez zam yapmak zorunda kalacak firmaların üçüncü zammı yapmasının da beklenebileceğini söyledi.

Hüsamettin Yalçın, “Faiz, kur ve enflasyon dengesi kuruluncaya kadar 1990’lardakine benzer bir piyasanın yaşanacağına, ayda üç kez zam yapılacak bir döneme girdik” dedi.

Yalçın, “Haziranın ilk haftasında ilan sitelerinde fiyat artışları yüzde 11 düzeyine ulaşsa da gerçekleşen fiyatlardaki artışın yüzde 6 oldu. 0 km otomobillerdeki fiyat artışı beklentisi nedeniyle ikinci el satıcılarının beklemeye geçtiğini, arzın azaldığını ve ikinci el pazarında satışlar çok yavaşladı. İlan sitelerinde araç ilanları bir önceki aya göre yüzde 3.5 oranında azalması da bunu destekleyen bir veri” diye konuştu.

Sıfır kilometre otomobillere ardı ardına zam gelirken ikinci el piyasasında satışlar durdu. Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Faiz, kur ve enflasyon dengesi kuruluncaya kadar 1990’lardakine benzer bir piyasanın yaşanacağına, ayda üç kez zam yapılacak bir döneme girdik” dedi.

Cumhuriyet’ten Halit Bolkan’ın haberine göre 2 Haziran haftası 15 kadar otomobil markası aylık zamlarını yaparken C, D ve E segmentlerindeki ortalama fiyat artışı yüzde 4’ü aştı. Bazı modellerde zamlar yüzde 10’un üzerine çıktı.

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, 0 km otomobillerde zamların süreceğini, haziranda ikinci kez zam yapmak zorunda kalacak firmaların üçüncü zammı yapmasının da beklenebileceğini söyledi.

Yalçın, “Faiz, kur ve enflasyon dengesi kuruluncaya kadar 1990’lardakine benzer bir piyasanın yaşanacağına, ayda üç kez zam yapılacak bir döneme girdik” dedi.

Yalçın, “Haziranın ilk haftasında ilan sitelerinde fiyat artışları yüzde 11 düzeyine ulaşsa da gerçekleşen fiyatlardaki artışın yüzde 6 oldu. 0 km otomobillerdeki fiyat artışı beklentisi nedeniyle ikinci el satıcılarının beklemeye geçtiğini, arzın azaldığını ve ikinci el pazarında satışlar çok yavaşladı. İlan sitelerinde araç ilanları bir önceki aya göre yüzde 3.5 oranında azalması da bunu destekleyen bir veri” diye konuştu.

Paylaşın

Dolar Rekor Kırdı; Otomobil Fiyatlarına “Kur Farkı” Zammı

Otomotiv markaları kurdaki artışa paralel bugün ve cuma günü fiyatlarını güncellemesi bekleniyor. Cardata’nın CEO’su Yalçın, hem sıfır araç bayilerinin hem de ikinci el araç satışı yapan galerilerin kurdaki hareket nedeniyle pozisyon almakta zorlandığını söyledi.

Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Gülan, özellikle aracını önceden sipariş etmiş ve teslimat süresi yaklaşan alıcıların fiyatlar daha da artmadan satış sürecini tamamlama telaşına düştüğünü kaydetti.

VavaCars Perakende Grup Başkanı Gözelekli, “ Sıfır kilometre araçlara yapılan zamların kısa sürede ikinci elde de fiyatları yukarı çekmesi bekleniyor” dedi.

Bazı uzmanlar ikinci elde fiyatların bu ay minimum yüzde 8 artacağını öngörüyor. İkinci el araç fiyatları son bir yılda ortalama yüzde 80’e yakın artmıştı.

Seçimlerin ardından ekonomi politikalarında yeni bir döneme geçilirken, bir süredir baskılanan döviz kurunun serbest kalması özellikle telefon, bilgisayar ve otomobil gibi ithal ağırlıklı ürünlere zam olarak yansımaya başladı.

Ekonomi gazetesinden Aysel Yücel / Selenay Yağcı’nın haberine göre Apple yılın üçüncü zammını önceki gün yaparken, dün de diğer bilgisayar ve telefon üreticileri fiyatlarını güncelledi.

Fiyat güncellemesi nedeniyle zaman zaman bazı ürünlerde satışlar durdu. Benzer durum otomobil piyasasında da yaşandı.

Dizüstü bilgisayar ve cep telefonu gibi elektronik ürünlerin fiyatları haziran başında yüzde 15 artmıştı.

ABD’li teknoloji şirketi Apple dolardaki yüzde 8’e yaklaşan artış sonrası, Türkiye fiyatlarına yılın üçüncü zammını önceki akşam yaptı. Son zamla birlikte şirketin en ucuz telefonu iPhone SE modeli 19 bin 499 liraya yükselirken en pahalı modeli 1TB 14 Pro Max’in fiyatı da 67 bin 999 TL’ye çıktı.

Teknoloji ürünlerinde son 6 ayda ortalama yüzde 40’lık bir fiyat artışı yaşandığına dikkat çeken sektör yetkilileri, teknolojide zamların çoğunlukla stoktaki ürüne göre yapıldığını belirtiyor.

Zam beklentisi ertelenen talepleri de harekete geçirdi. İhtiyacını zamsız fiyattan almak isteyen tüketiciler, mağazalara koştu.

incehesap.com’un Kurucu Ortağı Nurettin Erzen, son birkaç gündür küçük ev aletlerinde özellikle kahve makinesi, süpürge, laptop gibi ürünlerin satışlarının hareketlendiğine işaret etti.

Otomobilde ise Ford ve MG gibi bazı markalar, fiyatlarını güncelledi. Cardata’nın verilerine göre Ford ortalama yüzde 7,6 fiyat artışına giderken MG ise fiyatları yüzde 3,2 oranında artırdı.

Diğer otomotiv markalarının da kurdaki artışa paralel bugün ve cuma günü fiyatlarını güncellemesi bekleniyor.

Otomotiv veri ve analiz şirketi Cardata’nın CEO’su Hüsamettin Yalçın, hem sıfır araç bayilerinin hem de ikinci el araç satışı yapan galerilerin kurdaki hareket nedeniyle pozisyon almakta zorlandığını söyledi.

Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, özellikle aracını önceden sipariş etmiş ve teslimat süresi yaklaşan alıcıların fiyatlar daha da artmadan satış sürecini tamamlama telaşına düştüğünü kaydetti.

Kurdaki artış, ikinci otomobil piyasasını da hareketlendirdi. VavaCars Perakende Grup Başkanı Serdıl Gözelekli, “ Sıfır kilometre araçlara yapılan zamların kısa sürede ikinci elde de fiyatları yukarı çekmesi bekleniyor” dedi.

Bazı uzmanlar ikinci elde fiyatların bu ay minimum yüzde 8 artacağını öngörüyor. İkinci el araç fiyatları son bir yılda ortalama yüzde 80’e yakın artmıştı.

Paylaşın

Sektör Temsilcilerinden Otomobil Alacaklara Fiyat Uyarısı

İMAS Başkanı Hayrettin Ertemel, “Şu an dünya genelinde de otomobil fiyatları yükselmektedir. Ülkemizde de özellikle suni fiyat artışlarının temelinde halen devam eden arz sıkıntısı yatmaktadır. Arz sıkıntısının devam etmesine rağmen bu yıl üretim geçmiş yıllara kıyasla daha yüksek gerçekleşecek” dedi ve ekledi:

“Arz sıkıntısının en erken 2025 yılında pandemi öncesi sayılara ulaşacağını öngörmekteyiz. Sorun ortadan kalktığında yol açtığı bir takım piyasa olumsuzlukları da ortadan kalkacaktır. Arz sorununun yarattığı piyasa ortamı beraberinde Kayıt dışı ticaret, araçların stoklanması, fazla ücretler talep edilmesi gibi suni fiyat artışları yaratan başka sorunlara yol açmaktadır.”

Ertemel, açıklamasının devamında, “Bu sorunların en önemlilerinden bir tanesi kayıt dışı ticarettir. Hiçbir vergi ve gider sorumluluğu olmayan kişiler, bu durumun avantajı ile araçları diledikleri rakama diledikleri sürede satışa sunuyorlar. Bir süre sonra istenen bu yüksek rakamlar piyasa oluşturarak suni artışlara sebep oluyor.

Elimizdeki veriler gösteriyor ki, satışların %45’i yani neredeyse her 2 satıştan 1 tanesi kayıt dışı ticaret maksadıyla yapılıyor. Sebep olduğu suni artışların yanı sıra, yarattığı vergi kaybı sebebiyle ekonomimiz açısından da ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor” ifadelerini kullandı.

Birçok vatandaş bayide sıfır otomobil bulamazken bazıları ise ikinci ele yöneldi. Her geçen gün artan araç fiyatları için hangi önlemler alınmalı?

Milliyet’te yer alan habere göre; İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı:

“Tüm dünyayı gerek sosyal gerekse ekonomik açıdan etkileyen ciddi bir pandemi süreci yaşadık. Bu süreç içerisinde her sektör derin şekilde etkilendi.

Otomotiv sektöründe modüler üretim sistemi hakim. Yani çelik üretimi bir yerde, elektronik aksamların üretimi farklı bir yerde gerçekleşiyor. Pandemi süresince üretim ciddi şekilde aksadı. Bununla beraber hammadde ve lojistik problemleri önemli ölçüde etkilendi.

Diğer yandan otomobillerin kablo gibi elektrik tesisatlarının birçoğu Ukrayna’da üretilmekteydi. Rusya-Ukrayna savaşı enerji krizinin yanında üretime de mani olunca bu gibi durumlar otomotiv sektörünü diğer sektörlere nazaran daha fazla etkiledi.

Genel olarak tüm sektörler pandemi sürecinin etkilerini geride bırakmış olmasına rağmen, otomotivde global arz sıkıntısı ciddi sorunlar barındırdığından etkisini sürdürmektedir.

Şu an dünya genelinde de otomobil fiyatları yükselmektedir. Ülkemizde de özellikle suni fiyat artışlarının temelinde halen devam eden arz sıkıntısı yatmaktadır. Arz sıkıntısının devam etmesine rağmen bu yıl üretim geçmiş yıllara kıyasla daha yüksek gerçekleşecek. Arz sıkıntısının en erken 2025 yılında pandemi öncesi sayılara ulaşacağını öngörmekteyiz. Sorun ortadan kalktığında yol açtığı bir takım piyasa olumsuzlukları da ortadan kalkacaktır.

Arz sorununun yarattığı piyasa ortamı beraberinde Kayıt dışı ticaret, araçların stoklanması, fazla ücretler talep edilmesi gibi suni fiyat artışları yaratan başka sorunlara yol açmaktadır.

Bu sorunların en önemlilerinden bir tanesi kayıt dışı ticarettir. Hiçbir vergi ve gider sorumluluğu olmayan kişiler, bu durumun avantajı ile araçları diledikleri rakama diledikleri sürede satışa sunuyorlar. Bir süre sonra istenen bu yüksek rakamlar piyasa oluşturarak suni artışlara sebep oluyor. Elimizdeki veriler gösteriyor ki, satışların %45’i yani neredeyse her 2 satıştan 1 tanesi kayıt dışı ticaret maksadıyla yapılıyor. Sebep olduğu suni artışların yanı sıra, yarattığı vergi kaybı sebebiyle ekonomimiz açısından da ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.

Bu ve diğer sözünü ettiğimiz sorunları asgariye indirme noktasında, gerek İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) olarak, gerekse otomotiv sektörünü temsil ettiğimiz İstanbul Ticaret Odası çatısı altında çalışmalar yürütmekteyiz. Geçtiğimiz yıl 6+6 yönetmeliği gibi bazı uygulamalara gidildi. Geldiğimiz noktada uygulamaların beklenen etkiyi yaratmadığını görmekteyiz.

Bu ve diğer sözünü ettiğimiz sorunları asgariye indirme noktasında, gerek İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) olarak, gerekse otomotiv sektörünü temsil ettiğimiz İstanbul Ticaret Odası çatısı altında çalışmalar yürütmekteyiz. Geçtiğimiz yıl 6+6 yönetmeliği gibi bazı uygulamalara gidildi. Geldiğimiz noktada uygulamaların beklenen etkiyi yaratmadığını görmekteyiz.

Bizim bu konuda beklentimiz, daha rasyonel ve sürdürülebilir adımlar atılması açısından, Bakanlıklarımızın bizlerin saha tecrübelerinden faydalanarak müşterek akıl ile oluşturulan uygulamalar hayata geçirilmesidir.

Şu anda piyasadaki en düşük sıfır araç hangi marka ve modelde?

Ülkemizde bayi satış fiyatı olarak en uygun fiyatlı araç C Segment aile otomobili olan baz model Fiat Egea. Ancak bayide oldukça limitli araç olduğundan, nadir bulunan ürüne her sektörde olacağı gibi spot piyasada kıymetinden daha yüksek fiyatlar talep ediliyor.

Satışlar ne durumda?

Seçim öncesi geçen ocak-mayıs süresinde hem piyasanın sürekli artan grafiği, hem de seçim sonrası fiyatların artacağı yönünde var olan genel kanaat neticesinde talep oldukça yüksekti.

Bir bayinin aksesuar için 100 bin TL talep etmesi tepki çekti. Vatandaşlar böyle bir durumla karşılaştıklarında ne yapmalılar, nereye şikayet etmeliler?

Ticaret Bakanlığımız konu ile alakalı geçtiğimiz haftalarda bir yönetmelik yayımlayarak, bu tür talepte bulunan bayilerin ikinci el araç satışını süreli olarak engelleyeceğini ve maddi cezai müeyyide uygulayacağını tebliğ etti.

Bu sebeple piyasamızın istikrarı ve sektörümüzün sağlam temellerle büyümesi açısından tüm bayi ve ikinci el otomobil satıcısı meslektaşlarımızın yönetmeliklere ve kanunlara uyması oldukça önemlidir. Bu tür taleplerle karşılaşan vatandaşlarımızın resmi kurumlar üzerinden ilerleyerek Ticaret Bakanlığına konuyu aktarmaları doğru olacaktır.”

Paylaşın