Bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere verilen Nobel Ödülleri’nden 2023 Fizik Ödülü bu yıl bilim insanları Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L’Huillier’e gitti.
Haber Merkezi / İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısında, bilim insanlarının “maddedeki elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler” sebebiyle ödüle layık görüldüğü vurgulandı.
Pierre Agostini ABD’deki Ohio State Üniversitesi, Ferenc Krausz Almanya’daki Max Planck Enstitüsü, Anne L’Hullier ise İsveç Lund Üniversitesi’nde görev yapıyor.
Anne L’Huillier: L’Huillier, 16 Ağustos 1958’de Fransa’nın başkenti Paris’te doğru. Fransız Alternatif Enerjiler ve Atom Enerjisi Komisyonu’nda 1986’da kalıcı kadroya dahil olan L’Huillier, 1995’te İsveç’teki Lund Üniversitesi’nde “doçent” ünvanını aldı. L’Huillier, 1997’den bu yana Lund Üniversitesi’nde fizik profesörü olarak çalışmalarına devam ediyor.
Ferenc Krausz: Krausz, 17 Mayıs 1962’de Macaristan’ın Mor kentinde dünyaya geldi. Macaristan’da bulunan Eötvös Lorand Tudomanyegyetem (ELTE) Üniversitesi’nde fizik ve Budapeşte Teknik Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği eğitimi alan Krausz, 2004’te Almanya’nın Münih kentindeki Ludwig Maximilians Üniversitesi’nde deneysel fizik kürsüsü başkanı oldu. Krausz, halihazırda merkezi Almanya’da bulunan Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü’nde çalışıyor.
Pierre Agostini: Agostini, 1968’de Fransa’daki Aix Marseille Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Doktorasının ardından 2002 yılına kadar Fransa’daki CEA Saclay Enstitüsünde çalışan Agostini, 2005’te Ohio Eyalet Üniversitesi’nde fizik profesörü oldu. Agostini, Ohio Eyalet Üniversitesi’nde çalışmaya devam ediyor.
Geçen yıl Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekaniği alanındaki çığır açıcı çalışmaları nedeniyle Fransız bilim insanı Alain Aspect, Amerikalı bilim insanı John Clauser ve Avusturyalı bilim insanı Anton Zeilinger’e verilmişti.
Ödülü kazanan bilim insanları 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak. Kimya, Edebiyat, Barış ve Ekonomi alanındaki Nobel Ödülü kazananları da 9 Ekim’e kadar açıklanacak.
Nobel ödüllerinin açıklanmasının ardından ödüller 10 Aralık’ta düzenlenecek törende İsveç Kralı tarafından sahiplerine takdim edilecek.
Dinamitin mucidi olan iş insanı Alfreed Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilmeye başlanan ödüller bilim, edebiyat ve barış gibi alanlarda ilerlemeye katkı sağlayan kişilere sunuluyor.
2021’de ödülün sahipleri; karmaşık sistemlere, özellikle de Dünya’nın iklimine ilişkin anlayışımızı değiştiren Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, ve Giorgio Parisi olmuştu.
2020’de kara delikleri araştıran Roger Penrose ile galaksimizin merkezindeki bir cisimle ilgili araştırmalarından dolayı Reinhard Genzel ve Andrea Ghez ödülü paylaşmıştı.
2019’da ise Nobel Fizik Ödülü, Büyük Patlama’dan sonra evrenin evrimini açıklayan James Peebles ile bir güneş sistemi dışındaki gezegenin keşfi nedeniyle Michel Mayor ve Didier Queloz’a verilmişti.
Nobel Fizik Ödülü bugüne dek sadece 4 kadına verildi: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) ve Andrea Ghez (2020).
