Fransa’da sandık çıkış anketlerine göre oyların yüzde 58,2’sini alan Cumhuriyet Yürüyüşü’nün (En Marche) adayı Emmanuel Macron aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN) lideri Marine Le Pen karşısında galip gelerek ikinci kez Fransa’nın Cumhurbaşkanı seçildi.

Haber Merkezi / Emmanuel Macron, ilk turda oyların yüzde 27,85’ini, Marine Le Pen ise yüzde 23,15’ini almış ve ikinci tura kalmışlardı.

İçişleri Bakanlığı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna katılım oranının saat 17:00 itibarıyla yüzde 63,2 olduğunu açıkladı. Bu oran bir önceki seçimlere göre düşük. 2017 yılında seçimlerde katılım oranı yüzde 69,4 olmuştu.

Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda aday gösteren çok sayıda siyasi parti, sağ popülist Le Pen’e karşı ikinci turda seçmenlere Macron’u tercih etmesi yönünde çağrıda bulunmuştu. Benzeri bir ortak cephe en son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapıldığı 2017’de de oluşmuştu.

Macron’un, babası da tanınmış bir aşırı sağcı politikacı olan rakibi Marine Le Pen, bu seçimlerde eski yıllara göre görece ırkçı ve aşırı açıklamalardan kaçındıysa da Fransa’da Fransızların yabancılara göre önceliği olmasının anayasaya alınmasını talep etmesiyle dikkat çekti. Le Pen sosyal yardım veya konut gibi alanlarda Fransızlara öncelik tanınmasını savundu.

Fransa’da cumhurbaşkanı beş yıllık bir dönem için seçiliyor. Doğrudan seçilmesi sebebiyle meşruluğu da yüksek olan cumhurbaşkanı ülkede siyasi gidişata en fazla yön veren kişi. Mecliste çoğunluğu elinde tutan gruptan hükümet başkanını atayabildiği gibi, gerekli gördüğü dönemlerde meclisi dağıtma yetkisine sahip.

Fransa’da cumhurbaşkanı, 6 Kasım 1962 tarihinde yapılan anayasa değişikliğinden bu yana halk tarafından doğrudan seçiliyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilere karşı Fransız direnişinin sembolü olan General Charles de Gaulle, 1965 yılında bu sistemle seçilen ilk cumhurbaşkanı olmuştu.

Fransa’da Pazar günü ikinci turu yapılacak seçimler öncesi düzenlenen son anketler, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un rakibi Marine Le Pen’den en az 10 puan fazla oy alacağını ortaya koyuyor.

Fransa’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 10 Nisan’daki ilk turunda liberal Macron yüzde 27,85, aşırı sağcı Le Pen ise yüzde 23,15 oy alarak ikinci tura kalmaya başarmıştı.

Araştırma şirketlerinin yayımladığı son anket sonuçları, ikinci turda Macron’u Le Pen’in 10 ila 14 puan önünde gösteriyor. Perşembe ve Cuma günü yayımlanan bu anketlere göre, Macron’un 24 Nisan’daki seçimde yüzde 55,5 ile yüzde 57,5 arasında oy alması bekleniyor.

Ancak anketlerde sandığa gitme oranının yüzde 72 ila 74 aralığında çıkması, seçim günü yaşanabilecek bir sürpriz ihtimalini de artırıyor.

Anketlerdeki katılım oranının gerçekleşmesi hâlinde, Fransa’da 1969 yılından beri katılımın en düşük olduğu ikinci tur seçimleriyle karşılaşılmış olacak.

Neredeyse her 10 seçmenden üçünün sandığa gitmeyeceğini ya da kararsız olduğunu belirtmesi Brexit ya da Donald Trump’ın kazandığı ABD seçimlerinde olduğu gibi bir sürprize açık kapı bıraksa da Fransa’daki seçimlerin iki turlu olmasının bu ihtimali düşürdüğü yorumları da yapılıyor.

Sol oylar belirleyici olacak

İkinci turda sol görüşlü seçmenin oyu büyük rol oynayacak. İlk turda yaklaşık 7,7 milyon seçmen, solcu lider Jean-Luc Melenchon’a oy verdi. Aldığı destekle yüzde 21,95’lik oy oranına ulaşan Melenchon ikinci turun kapısından dönerken yaklaşık 3,5 milyon seçmen de Yeşiller, Sosyalist Parti ve diğer sol partilerin adaylarına oy verdi.

İkinci turda tüm gözler bu oylarda olacak. Ipsos-Sopra Steria tarafından bu hafta yayımlanan bir ankete göre, Melenchon’un destekçilerinin yaklaşık üçte biri Macron’un kazanmasını istediğini belirtti. Ancak yarıya yakını henüz kararını vermediğini ifade etti.

Tahmin edilenin üzerinde Melenchon destekçisinin sandığa gitmemesi ya da Le Pen’i desteklemesi, Macron için beklenenden daha zorlu bir yarışın yaşanmasına neden olabilir.

Ifop araştırma grubunun başındaki siyasi analist Jerome Fourquet, AFP’ye yaptığı değerlendirmede, “İkinci turun kaderi, sol seçmenin elinde” yorumunda bulundu.

Analistler, sol seçmenin sandığa gitmeme oranının yüzde 25-30’ları bulabileceğini belirtiyor. Macron iş dünyasını gözeten politikaları, özellikle de zenginlerden alınan vergiyi düşürmesi nedeniyle sol kesimin tepkisini çekiyor.

Melenchon da destekçilerinden Le Pen’in önünün kesilmesi için Macron’a oy vermelerini istemek gibi bir yol izlemedi.

Beş yıl önce yapılan seçimlerde oyların yaklaşık üçte ikisini alan Macron, rakibi Le Pen’i büyük farkla geride bırakarak rahat bir zafer elde etmişti. Ulusal Birlik partisinin lideri Le Pen’in 2017’deki yenilgiden sonra radikal bir sistem karşıtı olarak algılanan imajını yavaş yavaş yumuşatması aşırı sağcı siyasetçinin oylarını artırmıştı.

(Kaynak: DW Türkçe)