İsmet İnönü Müzesi; İzmir’in Konak İlçesi, Sarıhafız (Türkyılmaz) Mahallesi, Mekke Yokuşu üzerinde yer alır.
Müze Evi, İsmet İnönü’nün 24 Eylül 1884’de doğduğu evdir. 1999 yılında ziyarete açılan evde İnönü’ye ait eşya ve giysiler sergilenmekte ve ziyaretçilere İnönü belgesel filmi gösterilmektedir.
Tarihi Asansör; İzmir’in Konak İlçesi sınırları içerisinde yer alır. Tarihi Asansöre, Dario Moreno (Asansör Çıkmazı) Sokağı’nın iki yanındaki sakız evlerinin arasından geçilerek ulaşılmaktadır.
En sıcak havalarda bile gece, müzik ve İzmir’in eşsiz körfez manzarası eşliğinde yenilen yemekle tadına doyulmaz bir keyif yaşamanız mümkündür. Mithatpaşa Caddesi ile Halilrıfatpaşa semti arasındaki 50 metre yükselti farkından dolayı, iki semt arasında 155 basamakla çıkılan ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla, 1907 yılında dönemin Bayraklı Mağazası sahibi Musevi işadamı Nesim Levi Bayraktaroğlu Paris ve İtalya’dan getirttiği mühendislere bir Asansör inşa ettirmiştir.
Eski taş ocağının bulunduğu yere inşa edilen Asansör kulesi 3 kattan oluşmaktadır. Birinci Dünya Savaşı sırasında asansörün alt katı kumarhane, orta katı fotoğrafhane ve üst katı da sinema olarak kullanılır. Su gücüyle çalışan ve Karataş Yahudi Hastanesinin başlıca gelir kaynaklarından birini oluşturan Asansör zaman içinde çeşitli kişilere kiraya verilir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında dönemim oldukça popüler Gençlerbirliği Cemiyeti Lokali olarak kullanılan yapının sinema bölümü küçük bir düzenleme ile tiyatro salonu olarak hizmet verir. Asansör, 1942 yılında Şerif Remzi Reyent’e satılır. 1887 yılında doğan Reyent, Türk incirini dünyaya tanıtan kişi olarak bilinen İ.T.O ve Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Başkanlığı yapmış iş adamıdır.
1960’lı yılların ortalarında İzmir Belediyesi ile Şerif Remzi Reyent arasında anlaşmazlık çıkar ve Asansör kapatılarak depo olarak kullanılır. Reyent 11 Şubat 1973 te vefat eder ve bir zaman kaderine terk edilen Asansör 1983 yılında yeğeni Ayla Ökmen tarafından İzmir Belediyesi’ne bağışlanır.
1985 yılında Tansaş tarafından restore edilen Asansör eşine az rastlanır bir yapı olarak 105 yıldan bu yana, dimdik ayakta durmakta ve bugün hem bu işlevini sürdürmekte hem de cafe, bar, restoran olarak eşsiz manzarasıyla görenleri bir kere daha bu güzel kente âşık etmektedir. Bir zamanlar ünlü sanatçı Dairo Moreno ‘nun yaşadığı ve sanatçının adıyla anılan sokak ta bu gün geçmişin anılarını sessizce korumaktadır.
Odunkapulu Cami; İzmir’in Konak İlçesi, Kemeraltı Mevki, 427 Sokak üzerinde yer almaktadır.
Odunkapulu Cami, ahşaptan yapılmış bir camidir.
Kitabesine göre 1757’de yapılmıştır; oysa içindeki çeşmenin kitabesi 1728 tarihini gösteriyor.
Cami herhalde birçok defa yandıktan sonra bugünkü görünüşünü kazanmıştır.
Konak Meydanı’nda Hükümet Konağı’nın önünde, çinileri ve sekizgen planıyla dikkatleri çeken, İzmir’in en zarif camilerindendir.
Yalı (Konak) Camii, Mehmet Paşa’nın kızı Ayşe Hanım 1754 yılında yaptırmıştır. Depremde zarar gören camiyi I. Dünya Savaşı sırasında Rahmi Bey h. 1336 (1920) onarmıştır.
Bu onarımı belirten bir kitabe giriş kapısı üzerinde bulunmaktadır. Cami 1964 yılında bir kez daha onarım geçirmiştir.
Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda yapılmış olan tek kubbeli ve tek minareli şirin bir yapı olan cami sekizgen planlıdır. Pencerelerin etrafını çeviren çinilerle dikkati çekmektedir. Yapımında taş ve tuğla birlikte kullanılmıştır.
İbadet mekânını sekizgen bir kasnak üzerine oturmuş küçük bir kubbe örtmektedir. Caminin içerisi çinilerle bezenmiştir. Kesme taş kaide üzerine tek şerefeli yuvarlak gövdeli minaresi bulunmaktadır.
Şeyh Cami; İzmir’in Konak İlçesi, Altınordu Mahallesi, 961 Sokak üzerinde yer almaktadır.
Adını yanındaki türbede yatan Aziz Mahmud Hüdaî Efendi’nin halifelerinden ve Halvetiye tarikatından Şeyh Mustafa Efendi’den alır. Evliya Çelebi bu camiden bahsetmekte ve o zaman sağ olduğunu söylemektedir.
Bu Cami, herhalde XVII.yüzyıl ortalarında yapılmış olacaktı. Daha Evliya Çelebi zamanında kiremitli olan bu cami, 1809 tarihinde tamir edildi.
Şadırvan Cami; İzmir’in Konak İlçesi, Tarihi Kemeraltı Çarşısı içerisinde Eski İç Liman kıyısında yer almaktadır.
Cami ismini yanında ve altındaki sekiz sütunlu şadırvandan almıştır. Bu nedenle de Şadırvanaltı Camisi de denilmektedir. Cami 1636 yılında yapılmış 1815 yılında da onarılmıştır.
Cami yüksek bir su basman üzerinde olup altında büyük bir çarşı bulunmaktadır. Bu yüzden merdivenlerle kuzeyden ve batıdan iki ayrı girişi bulunmaktadır. Bunlardan kuzey kapısına çıkan merdivenler bakımsız kalmış ve sonradan burası kapatılarak yerine dükkânlar yapılmıştır. Günümüzde son cemaat yerine batı yönündeki 29 basamakla çıkılmaktadır.
Kesme taştan yapılan caminin önündeki son cemaat yeri camekânla çevrilmiştir. İbadet mekânı on sütun tarafından taşınan tromplu bir kubbe ile örtülüdür. Kubbe kasnağında sekiz pencere vardır. Bunun yanı sıra tromplarda üçer tromp arası boşluklarda da ikişer pencere bulunmaktadır. Kubbe kalem işleri ile bezenmiştir. Mihrap oldukça geniş ve yuvarlak bir kemer içerisine alınmıştır. Mihrabın iki yanında iki sütunçe bulunmaktadır. Minber mermerdendir.
Caminin güneyindeki kesme taş minaresi yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Bu minare 1941 yılında onarılmıştır.
Kemeraltı Cami; İzmir’in Konak İlçesi, Anafartalar Caddesi’nde adını içinde bulunduğu Kemeraltı Çarşısı’nda yer alır.
Camiyi Yusuf Çamazade Ahmet Ağa 1671 yılında yaptırmıştır. Cami dükkânlar ve yapılar arasında sıkışmış durumdadır.
Kesme taştan yapılan caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. İbadet mekânı kare planlı olup üzerini merkezi tromplu bir kubbe örtmektedir. Caminin dış kenarları saçak hattından yüksek yuvarlak kemerli dışa taşkın birer pencere ile aydınlatılmıştır. Bunun dışında ibadet mekânı iki sıra halinde pencerelerle aydınlatılmıştır. Bunlardan alt sıradakiler yuvarlak kemerli olup ikinci sıra pencereler daireler halindedir.
Minber ve mihrabı bir özellik taşımamaktadır. Caminin içerisi XVIII. yüzyıla tarihlenen kalem işleri ile bezenmiştir. Bu bezeme XX. yüzyılın ikinci yarısında yapılan onarımlar sırasında eski izlere dayanılarak yenilenmiştir.
Kesme taş kaideli minaresi yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Caminin bitişiğinde XVIII. yüzyılda yapılmış bir sebil bulunmaktadır.
Hahamhane; İzmir’in Konak İlçesi, Kemeraltı Semti, Havra Sokağı civarındadır. Hahamhane binası 1840 yılında Viyanalı Rotşild ailesinin desteği ile kuruldu.
Hahamhane binası, bir zamanlar Hahambaşı Sokağı olarak anılan sokakta, duvarlarla çevrili büyük bir bahçenin ortasında bulunur. Hahamhane, adından da anlaşılacağı gibi, İzmir Hahambaşılığın ofisi olarak işlev görürdü.
İzmir Yahudi cemaatinin “Hamursuz” adı ile anılan bayramlarında ihtiyacını karşılamak üzere, Hahamhane’ye bitişik olarak kurulan bir fırında hamursuz üretilirdi.
1930 yıllarına kadar İzmir Yahudi cemaatinin merkezi kitaplığı ve Yeşivası (dini okul) burada bulunurdu ve cemaatin tüm resmi işleri Hahamhane’de görülürdü.
1997 yılında Hahamhane boşaltılmış ve cemaat işlerini yürütmek için Alsancak’ta bir ofis kiralanmıştır. Bugün binanın çatısının tamamı çökmüş ve duvarlar deformasyona uğramıştır.
Etz Hayim Havrası; İzmir’in Konak İlçesi, Güzelyurt Mahallesi, İnkılap Sokak üzerinde yer almaktadır.
Yahudilerin İzmir’e ilk geldikleri dönem olan Bizans döneminden beri mevcut olduğu düşünülen bu havra İzmir yangınlarında birkaç kez yanmış, tadilatlar görmüş ve en son 1851 yılında Daniel Sidi tarafından restore edilmiştir. Söz konusu havra günümüzde kullanılmamakta ve harap durumdadır. Etz Hayim havrası eski Sefarad havralarından olduğu için tevyasının tavanı dokuz dikdörtgen parçaya bölen dört sütunun altında yer aldığı ve oturma sıralarının bu biçimlenişi çevrelediği merkezi planla inşa edilmiştir.
Günümüzde yapı kilise plan şeması olan lineer plana dönüştürülmüştür. Yapıya bir giriş mekânından girilmektedir. Bu giriş mekânında; küçük bir platformun üzerine konumlanan tevyasıyla, tevyayı saran oturma sıralarıyla sair günler de yapılacak olan ibadetler için az sayıdaki cemaate hizmet verecek bir ön havra bulunmaktadır. Giriş mekânının üst katı mehizah bölümüdür.
Yapının zemin katı yığma taş üst katı ise ahşap karkas olarak inşa edilmiştir. Tavan döşemeleri, bölücü duvarları ahşap olup, yapının çatısı ahşap konstrüksiyondur. Zemin kaplaması mermer olan Etz Hayım Havrası’nın giriş bölümünde yıldız süslemesi bulunmaktadır.
Çift olarak yaptırılan tevya; üç basamakla yükseltilmiş ve Yahudilerin Portekiz’den İzmir’e gelirlerken kullandıkları kadırgaları andıran platformun üzerinde yer almaktadır. Ahşap işçilikleriyle dikkati çeken altı tora dolabı mevcuttur. Mekânı dokuz dikdörtgene bölen ve çatıyı taşıyan dört sütunun arasında kalan tevyanın özgün konumunun tavanı yeşil geometrik formların içinde yer alan çiçek süslemelerle bezenerek diğer tavanlardan farklılaştırılmıştır.
Bikur Holim Sinagogu; İzmir’in Konak İlçesi, İkiçeşmelik Caddesi üzerinde yer alır. İzmir’in en güzel sinagogu olan Bikur Holim o günlerdeki görüntüsünü günümüzde de korumaktadır.
1724 yılında Salamon de Ciaves adında Portekiz kökenli, Hollanda göçmeni, bir İzmirli Yahudi, İkiçeşmelik yolu üzerinde geniş bir bahçesi olan evlerinden birini sinagog olarak kullanılmak üzere bağışlamış ve bitişiğindeki bazı ev ve dükkânları, irat sağlaması için sinagoga vakfetmiştir.
Çaves Havrası olarak da bilinen bu sinagogun bodrum katı, kentte sık sık görülen veba veya kolera salgınlarının birinde hastane olarak kullanıldığından, o tarihten sonra hasta ziyareti anlamına gelen Bikur Holim Sinagogu olarak anılmıştır. 1772’de yanan sinagog 1800 yılında, aynı aileden Manuel de Ciaves tarafından yeniden inşa edilmiştir.
Merkezî Teva’sı,( Dua okuma kürsüsü) çiçek ve meyve resimleri bezenmiş tavanı, yeşil-sarı boyalı ve süslü sütunları ile bu sinagog İzmir’in en güzel ibadethanelerinden biridir.
