image

Gıda Fiyatları Dünyada Yüzde 4; Türkiye’de Yüzde 92 Arttı

0

Gıda fiyatları dünya genelinde yıllık yüzde 4. Avrupa Birliği’nde yüzde 14 olurken, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalaması ise yüzde 15 gerçekleşti. Gıda fiyatları Türkiye’de son 1 yılda yüzde 92 artış gösterdi.

Euronews Türkçe‘nin aktardığına göre, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) açıkladığı Küresel Gıda Fiyat Endeksi ise 6 aydan bu yana düşüyor.

Türkiye’de resmi yıllık enflasyon Eylül 2022’de yüzde 83’ü aşarken ulaştırmadan sonra en çok fiyat artışı gıdada oldu. Gıda fiyatları son 1 yılda yüzde 92 artış gösterdi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) açıkladığı Küresel Gıda Fiyat Endeksi ise 6 aydan bu yana düşüyor.

Küresel gıda fiyatlarında yıllık artış oranı yüzde 4. Ağustos ayı itibariyle Avrupa Birliği’nde yıllık gıda enflasyonu yüzde 14 olurken Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalaması ise yüzde 15 gerçekleşti.

Peki, gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülkeler hangisi? Dünyada ve Avrupa’da gıda enflasyonu ne durumda?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı yıllık tüketici enflasyonu Eylül ayında yüzde 83,45 oldu. Gıda fiyatları aynı dönemde yüzde 92,4 yükseldi. FAO’nun Küresel Gıda Fiyat Endeksi ise aynı dönemde yıllık yüzde 3,8 artış gösterdi.

Dünyada 6 aydır düşüyor, Türkiye’de 2 seneden beri yükseliyor

Küresel gıda fiyatları 6 aydan bu yana aralıksız düşüyor. Türkiye’de ise Eylül 2020’den bu yana 2 seneden beri aralıksız yükseliyor. FAO ve TÜİK’in açıkladığı gıda fiyat endeksleri arasındaki fark Türkiye’nin “yeni ekonomik modele” geçtiği Kasım 2022’den itibaren giderek büyüyen bir makasa dönüştü. TÜİK verileri yeni ekonomik modelden sonra Türkiye’de gıda fiyatlarının nasıl hızla artmaya başladığını ortaya koyuyor.

Endeks yöntemi fiyat değişimi net bir şekilde ortaya koyuyor. TÜİK ve FAO’nun açıkladığı gıda fiyat endekslerini Ocak 2018’de 100’e eşitliyoruz. Bu şu anlama geliyor: Dünyada ve Türkiye’de gıda fiyatları Ocak 2018’de birbirine eşit. Türkiye ve küresel fiyat farkı çoğu zaman yakın seyrediyor.

Ocak 2019 dünya gıda fiyatları 99’a düşerken Türkiye’de 132’ye çıkıyor. Ocak 2020’de ise küresel gıda fiyatları 109 birime çıkarken Türkiye’de 144 birimi görüyor. Ocak 2021’de FAO Küresel Gıda Fiyat Endeksi 119 birim olurken TÜİK’in Gıda Fiyat Endeksi 170’e kadar yükseliyor.

Ocak 2022’ye gelindiğinde ise dünya ile Türkiye arasındaki makas iyice belirginleşiyor. Ocak 2018’de fiyatlar birbirine eşitken Ocak 2022’de dünyada 140 birime; Türkiye’de ise 266 birime yükseliyor. Eylül 2022 itibariyle küresel fiyatlar 140’ta kalırken Türkiye’de 374’e kadar çıkıyor.

Yeni ekonomik model sonrası fark başlıyor

FAO Gıda Fiyat Endeksi ile TÜİK Gıda Fiyat Endeksini Eylül 2021’de 100’e eşitlediğimiz ise fiyat değişimi daha net ortaya çıkıyor. Bu şu demek: Temmuz 2021’de dünya ve Türkiye’de gıda fiyatları eşit ve 100 birim. Ekim ve Kasım aylarında fiyatlar birbirine yakın seyrediyor.

Ancak bu defa Aralık 2021’den sonra fark açılmaya başlıyor. Bir sene önce dünyada ve Türkiye’de gıda fiyatları 100 iken Eylül 2022’de dünyada 103,8 birime; Türkiye’de ise 192,4 birime çıkıyor.

OECD ülkelerinde en fazla artış açık ara Türkiye’de

Öte yandan OECD ülkelerinde gıda fiyatlarının en çok arttığı ülke açık ara Türkiye. Ağustos ayı itibariyle gıda ve alkolsüz içecek fiyat endeksi Türkiye’de yüzde 90,3 artış gösterdi. Aynı dönemde fiyatlar OECD ortalamasında yüzde 15; AB’de ise yüzde 14 yükseldi.

Türkiye’ye en yakın artış yüzde 33 ile Macaristan’da yaşandı. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının en az yükseldiği ülkeler ise yüzde 3 ile İsviçre ve yüzde 4 ile İsrail oldu.

Ağustos 2022 itibariyle yıllık gıda enflasyonu Almanya’da yüzde 16, İsveç’te yüzde 14, ABD’de yüzde 14, İngiltere, Avusturya ve Hollanda’da yüzde 13; Fransa’da ise yüzde 8 gerçekleşti.

Türkiye’de 2019-2021 arasında yıllık gıda enflasyonu yüzde 15-20 civarında seyretti. Ancak 2022 yılından itibaren yüzde 80-90 civarında gerçekleşiyor.

Paylaşın

BM: Gıda Krizi 2023’te Felakete Dönüşebilir

0

Birleşmiş Milletler (BM)Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın şimdiye kadar eşi görülmemiş bir küresel açlık kriziyle karşı karşıya olduğunu belirterek, gelecek yıl durumun bir felakete dönüşebileceği uyarısında bulundu.

Berlin’de gıda güvenliği konulu uluslararası bir konferansa videolu mesaj gönderen Guterres, Ukrayna’daki savaşın, yıllardır ortaya çıkan sorunları daha da karmaşık hale getirdiğini, iklimin değişikliği ve COVID-19 salgınının küresel açlığı ve gıda krizini tetiklediğini ifade etti. BM Genel Sekreteri, ülke liderlerine yaptığı çağrıda, “Şimdi harekete geçmezsek felaketi önleme konusunda çok geç kalmış oluruz” dedi.

Guterres, geçen ay Afrika’nın Sahel bölgesini ziyareti sırasında liderlerin bu konuda kendisini uyardığını belirterek, “Afrika Boynuzu da son yılların en büyük kuraklığını yaşıyor. Dünya Gıda Programı’na göre, son iki yılda, dünya genelinde güvenli gıdaya ulaşamayanların sayısı iki kattan fazla artarak 276 milyon kişiye çıktı. 2023 daha da kötü olabilir” dedi.

“Gelecek yıl durum küresel gıda kıtlığına dönüşebilir”

Çiftçilerin ana maliyetinin gübre ve enerji olduğunu belirten BM Genel Sekreteri, gübre fiyatlarının geçen yıl yarıdan fazla, enerji fiyatlarının ise üçte iki oranından fazla arttığını belirterek, bu artışın Asya, Afrika ve Amerika’da pirinç ve mısır da dahil tüm hasatları etkileyebileceğini söyledi. Guterres, “Bu yıl yaşadığımız gıdaya erişim sorunları, gelecek yılın küresel gıda kıtlığı haline dönüşebilir. Hiçbir ülke böyle bir felaketin sosyal ve ekonomik etkilerinden kurtulamaz” dedi.

“Türkiye, ABD, AB ve diğer ülkelerle sorunu çözmeye çalışıyoruz”

Guterres, gıdaya erişimde yaşanan krizin çözümü için destek sağlandığını ancak bu desteğin sorunun tamamını çözmek için yeterli olmadığını belirterek, “Ukrayna’nın gıda üretiminin yanısıra Rusya’nın ürettiği gıda ve gübreyi savaşa rağmen dünya pazarlarına yeniden sunmadan küresel gıda krizine etkili bir çözüm bulamayız. Bu konuda Ukrayna, Rusya, Türkiye, ABD, AB ve diğer ülkelerle yoğun temas halindeyim. BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri (UNITAD) Rebeca Grynspan ve BM İnsani Yardımdan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, Ukrayna’nın sadece kara yoluyla değil, Karadeniz üzerinden de gıda ihraç etmesini sağlayacak bir paket anlaşmaya varmayı amaçlayan görüşmelere devam ediyor. Rus gıda ve gübresini kısıtlama olmaksızın dünya pazarlarına getirecek bir anlaşma sağlamaya çalışıyoruz. Bu konuda detaylara girmek istemiyorum çünkü kamuoyuna yapılacak açıklamalar şimdiye kadar görüşmelerde sağladığımız başarıya engel olabilir” ifadelerini kullandı.

“Küresel finans krizi yoksulluk sınırında yaşayan kişileri ezdi”

Guterres, gıda krizini çözmek için dünyada yaşanan finans krizinin de çözülmesi gerektiğini, yoksulluk sınırındaki yüz milyonlarca kişinin finansal kriz nedeniyle ezildiğini belirterek, krizin çözümü için gelişmiş ülkelere çağrıda bulundu.

Antonio Guterres, “Gelişmiş ülkeler ve uluslararası finans kuruluşları, hükümetlerin halklarını desteklemesine ve yatırım yapmasına yardımcı olmak için kaynakları kullanılabilir hale getirmeli. Borç temerrüdüyle karşı karşıya kalan gelişmekte olan ülkelerin, ekonomilerini ve insanlarını ayakta tutmasının sağlanması için mutlaka borçları ertelenmelidir. Finans kurumları, kaynakları en çok ihtiyaç duyulan yerlere ulaştırmak için gereken esnekliği sağlamalı. Bugünkü tartışmalar, küresel gıda piyasalarını istikrara kavuşturmak ve emtia fiyatlarındaki oynaklıkla mücadele etmek için somut adımlar atmada bir fırsattır. Birlik içinde ve çok taraflı bir yanıt için siyaset dünyası ve özel sektörün güçlü liderliğine ihtiyacımız var. 21. yüzyılda kitlesel açlığı ve açlığı kabul edemeyiz” dedi.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, önceki gün yaptığı açıklamada, ülkesinin Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra tedarik zinciri kısıtlamaları ve yüksek enflasyon nedeniyle şiddetlenen gıda krizini çözmek için BM’ye 250 milyon Kanada doları (193 milyon dolar) vereceğini söyledi.

Paylaşın

Savaş Nedeniyle Büyük Kıtlık Kapıda

0

Ukrayna savaşı askeri, ekonomik, politik her alanda küresel etkilerini hissettirmeye başladı. Krizin derinleştirdiği gıda krizi için alarm zilleri çalıyor. Krizden en fazla etkilenen bölgelerin başında gelen Afrika’dan yardım çığlıkları gelmeye başladı.

Birgün’de yer alan habere göre; Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı Macky Sall, Ukrayna-Rusya savaşının Afrika’da ciddi etkileri olduğuna dikkati çekerek, “Hububat üretilmezse, Afrika kıtasını istikrarsızlaştırabilecek çok ciddi bir kıtlıkla karşı karşıya kalacağız” dedi.

Acil yardım çağrısı

France 24 kanalı ve RFI radyosuna Fransa’nın başkenti Paris’te özel bir mülakat veren Sall, geçen hafta gerçekleştirdiği Soçi ziyaretinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den yardım istediğini kaydetti. AfB Dönem Başkanı olarak, Afrika’nın Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle yaşadığı tahıl ve gübre sıkıntısını aktarmak için Putin ile görüştüğünü belirten Sall, kendisinden Odessa limanı vasıtasıyla Ukrayna’daki tahılın serbest kalması, Afrika’nın gübre ve tahıla erişimi konusunda yardımcı olmasını talep ettiğini ve savaşı sonlandırma çağrısında bulunduğunu kaydetti.

Dinyaper vuruldu

Savaş ise tüm şiddetiyle devam ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Rus güçlerinin Dinyeper Hava Üssü’nü yüksek hassasiyetli füzelerle vurduğunu ve üsteki hava unsurların imha ettiğini açıkladı. Harkov Bölgesi’nde Ukrayna ordusunun silah ve askeri teçhizatını onaran bir işletmenin üretim tesislerinin imha edildiğini kaydeden Konaşenkov, Donetsk ve Lugansk’ta topçu ve füzelerinin tutulduğu 5 deponun vurulduğunu belirtti.

Macron’dan ağır silah

Fransa da Ukrayna’ya ağır silah tedarik etmeye hazır olduğunu yineledi. Elysee Saray’ından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önceki gün Ukrayna Lideri Vladimir Zelenski ile telefon görüşmesi yaptığı belirtilerek, “Cumhurbaşkanı Fransa’nın ağır silahlar da dahil olmak üzere bu ihtiyaçları karşılamak için seferber olmaya devam ettiğini söyledi” denildi.

Paylaşın

Birleşmiş Milletler’den ‘Küresel Gıda Krizi’ Uyarısı

0

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterresi Rusya’nın Ukrayna’da sürdürdüğü savaşın tarım ürünlerinin fiyatlarının artmasına yol açtığını hatırlattı; savaşın ve fiyatlardaki artışın devam etmesi halinde küresel gıda krizi yaşanabileceğini söyledi.

Guterres, özellikle az gelişmiş ülkelerde ve yoksul halklarda gıda güvenliğinin savaş sebebiyle daha ciddi bir tehlike altına girdiğini belirtti.

Ukrayna’dan yapılan gıda ihracatının savaş öncesi seviyeye dönmemesi halinde dünyanın yıllarca sürecek bir kıtlıkla karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Ukrayna’da üretilen ve dünya genelinde ihtiyacın önemli bir kısmını karşılayan ayçiçek yağı ve bazı tahıl ürünleri, limanların kapalı olması nedeniyle ülkeden ihraç edilemiyor. Bu da arzı düşürürken fiyatları artırıyor.

BM verilerine göre küresel gıda fiyatları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 arttı.

Çarşamba günü New York’ta konuşan Guterres, “Savaş on milyonlarca insanı gıda güvensizliğinin sınırlarına itti, bu da yetersiz beslenme, geniş kitlelerde açlık ve nihayetinde kıtlığa yol açabilir.” dedi:

“Birlikte harekete geçersek dünyada herkese yetecek kadar gıda var. Ancak bu sorunu bugün çözmezsek gelecek aylarda küresel gıda yokluğuyla karşı karşıya kalabiliriz.”

Ukrayna’nın gıda üretimi konusunda bir adım atılmadığı takdirde krize etkili bir çözüm bulunamayacağını belirten Guterres, Rusya ve Belarus’ta üretilen gübrenin de küresel piyasaya ulaştırılması gerektiğini söyledi.

Guterres, bu konuyla ilgili Rusya ve Belarus’la yoğun iletişim halinde olduğunu; ABD ve Avrupa Bilriği (AB) ile de görüşerek ithalatı normal seviyelere çekmeye çalıştığını söyledi.

Guterres’in açıklamaları, Dünya Bankası’nın dünyadaki gıda güvensizliği sorununa çözüm için 12 milyar dolarlık daha fon ayırdığı açıklamasıyla aynı güne denk geldi.

Savaş öncesinde Rusya ve Ukrayna, dünyanın tahıl ihtiyacının yüzde 30’unu karşılıyordu. Ukrayna dünyanın “ekmek sepeti” olarak anılırken limanlarından her ay 4,5 milyon ton tarım ürünü ithal ediliyordu.

Rusya’nın 24 Şubat’ta başlayan askeri harekatından bu yana arz büyük oranda azaldı ve dünya genelinde fiyatlar uçtu. Cumartesi günü bir diğer kritik tahıl üreticisi olan Hindistan’ın da ihracatı durdurduğunu açıklamasının ardından fiyatlar daha da yükseldi.

BM’ye göre şu an bir önceki hasattan elde edilen yaklaşık 20 milyon ton tahıl, Ukrayna’dan çıkarılamıyor. Eğer küresel piyasaya çıkışına izin verilirse dünya genelinde büyük bir rahatlama yaratacak.

(Kaynak: BBC Türkçe)

Paylaşın

Birleşmiş Milletler’den ‘Gıda Krizi’ Uyarısı

0

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Nijerya’da katıldığı bir toplantıda yaptığı değerlendirmede Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan gıda krizi uyarısında bulundu.

Antonio Guterres, küresel gıda güvenliği sorununun, Rusya ve Ukrayna’nın tarım üretimleri konusundaki sorunlar halledilmeden çözülemeyeceğini söyledi.

BM Genel Sekreteri, küresel gıda sorununun çözümü için Rusya ve Ukrayna’nın tarımsal faaliyetlerinin ve Rusya’nın gübre üretiminin son derece önemli olduğuna işaret etti.

BM Genel Sekreteri Guterres, “Analizlerimiz Ukrayna’daki savaşın her şeyi daha kötü hale getirdiğini ve üç boyutlu bir sorun yarattığını ortaya koyuyor. Gelişmekte olan ülkeler açısından savaşın küresel gıda, enerji ve finansman alanlarında yıkıcı etkileri oluyor” dedi.

Antonio Guterres, “Küresel gıda sorununu Ukrayna, Rusya ve Belarus’un yeniden tarım ürünlerini üretmesini sağlamadan ve Rusya’nın dünya piyasasına gübre teminini mümkün kılmadan gerçek anlamda çözmek mümkün değil” diye konuştu.

Geçtiğimiz ay Uluslararası Para Fonu (IMF) da Rusya’nın Ukrayna saldırılarının özellikle Sahra altı Afrika ülkeleri üzerinde büyük olumsuz etki yarattığını belirtmişti. Bu ülkelerin hali hazırda gıda konusunda ciddi sorunlar yaşayan ülkeler oldukları biliniyor.

Artan enerji fiyatlarının da başta Afrika ülkeleri olmak üzere pek çok ülkede insanların gıdaya ulaşmasını daha da zorlaştırdığına da dikkat çekiliyor.

Guterres, “Gereksiz tüm ihracat kısıtlamalarını kaldırarak fazla kaynakları ve rezervleri ihtiyaç sahiplerine yönlendirmeye ihtiyacımız var. Gıda ve enerjide istikrarlı bir ortam yaratmalıyız” ifadelerini kullandı.

Paylaşın

‘Gıda Krizi Yüz Milyonlarca Kişiyi Yoksulluğa İtiyor’ Uyarısı

0

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin neden olduğu gıda krizinin ‘insani bir felakete’ yol açabileceği uyarısında bulunan Dünya Bankası Başkanı David Malpass, gıda krizinin tıpkı pandemi krizi gibi, en fazla dünyanın en yoksul kesimini etkileyeceğini söyledi.

BBC’ye konuşan David Malpass, gıda fiyatlarının rekor düzeyde artmasının yüz milyonlarca kişiyi yoksulluğa ittiğini ve yetersiz beslenenlerin sayısının da hızla arttığını söyledi.

Dünya Bankası’nın tahminine göre gıda fiyatları bu yıl yüzde 37 artabilir.

David Malpass ise “Dünyada herkese yetecek miktarda gıda var. Stoklar tarihte görülmemiş düzeyde. Ancak paylaşımın ihtiyaçlar doğrultusunda yapılması gerekiyor” dedi.

Gıda krizinin tıpkı pandemi krizi gibi, en fazla dünyanın en yoksul kesimini etkileyeceğini söyleyen Malpass, bu kesimin yiyecek ve eğitim gibi temel ihtiyaçlar için gelirlerinin azalacağını belirtti.

Malpass ayrıca gelişmekte olan ülkelerin pandemi döneminde biriken borçlarını ödeyememelerinin “kriz içinde krize” yol açabileceği uyarısı da yaptı.

‘Borç krizi uyarısı önemli’

BBC Ekonomi Muhabiri Faysal Islam, röportaj yaptığı Dünya Bankası Başkanı’nın gelişmekte olan ülkelerin borç krizi konusunda endişelenmemiz gerektiğini söylemesinin oldukça önemli olduğunu söylüyor.

IMF ve Dünya Bankası toplantılarında zengin ülkeler, gelişmekte olan ekonomilere, pandemi sürecini aşmalarına yardımcı olmaları için aldıkları borçların ödenmesi konusunda endişelenmemeleri gerektiği mesajı vermişti.

Borçlu ülkeler, borçlarının silinip silinmeyeceğini merak ediyor.

Çin’in tek başına “Paris Kulübü” olarak bilinen borç veren Batılı ülkelerin tamamı kadar kredi alacağı olduğu biliniyor.

Dünya Bankası Başkanı David Malpass bu konuda, “(Çin’in) sözleşmelerinde şartlarının ifşa edilmesini önleyen maddelerin olması gibi, farklı koşulları var. Bu da bu borçları yeniden yapılandırmayı çok zorlaştırıyor” dedi.

(Kaynak: BBC Türkçe)

Paylaşın

KÜNYE

MESAJ

– Borsa ve Döviz
– Finans
– Enerji
– Otomobil
– Emlak
– Diğer Ekonomi

 

0 (537) 883 27 00

haberkaos.com@gmail.com

Sosyal Medyada Haber Kaos