Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), okul çağındaki çocukların yaklaşık yüzde 3-7’sini etkilediği düşünülen psikolojik bir durumdur. Araştırmalar, erkeklerin DEHB olma olasılığının kızlara göre üç kat daha fazla olduğunu göstermiştir.
Haber Merkezi / Kızların semptomları genellikle belirsizdir ve bu nedenle tanımlanması daha zordur, ancak bu farkın aynı zamanda tanı ölçütlerinin yetersiz kullanımından ve erkeklerin DEHB’ye sahip olma olasılığının daha yüksek olduğu beklentisinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Çocuklarda DEHB belirtileri ve özellikleri
Çocuklarda DEHB belirtileri iki kategoride gruplandırılır.
Dikkatsizlik
- Kolayca dikkati dağılan
- Konuşulduğunda dinlemeyen
- Verilen talimatları takip etmeyen
- Hatalar yapan
- Verilen görevlere dikkat etmede zorluk çekme
- Zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınma isteği
- Unutkanlık
- Aktiviteleri ve görevleri organize etmede zorluk çekme
Hiperaktivite ve dürtüsellik
- Çoğu zaman oturduğu yerde kıpırdanma
- Sırasını beklemekte zorluk çekme
- Bir soru tam olarak sorulmadan önce yanıtı ağzından kaçırma
- Başkalarını rahatsız etme
- Çoğu zaman oturması istendiğinde kalkma
- Aşırı konuşma
- Aktivitelere sessizce katılmada zorluk çekme
DEHB Nasıl Teşhis Edilir?
Bir psikolog veya psikiyatrist, çocuğun semptomlarını gözden geçirecektir. 16 yaşından küçük bir çocuğa DEHB tanısı konabilmesi için en az altı dikkat eksikliği ve/veya hiperaktif/dürtüsellik belirtisinin olması, bunların gelişim düzeyine uygun olmaması ve en az altı aydır var olması gerekir.
DEHB tanısı koymak için bu semptomlara ek olarak aşağıdaki kriterlerin de karşılanması gerekir:
- Ev ve okul gibi iki veya daha fazla ortamda semptomların bir kısmı gösterilmelidir
- Belirtiler çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemelidir
- 12 yaşından önce hiperaktif-dürtüsel veya dikkatsizlik semptomlarının bir kısmı yaşanmalıdır.
Mevcut semptomların kombinasyonuna bağlı olarak, çocuklara DEHB’nin üç tanımından birinin teşhisi konur.
Birleşik tanımı; Dikkatsizlik ve hiperaktivite-dürtüsellik kriterleri karşılanıyorsa.
Ağırlıklı olarak dikkatsiz tanımı; Dikkatsizlik kriteri karşılanıyorsa, ancak hiperaktivite-dürtüsellik karşılanmıyorsa.
Ağırlıklı olarak Hiperaktif/Dürtüsel tanımı; Hiperaktivite-dürtüsellik kriteri karşılanıyor ancak dikkat eksikliği karşılanmıyorsa.
DEHB’nin Nedenleri
Araştırmalar, DEHB’nin bir dizi genetik, genetik olmayan ve çevresel nedenini ortaya koymuştur.
- Nörotransmitterlerin rolü
- Nörolojik farklılıklar
- Travmatik beyin hasarı
- Genetik
DEHB’in tedavisi
Belirtileri uygun şekilde yönetmeye yardımcı olmayı amaçlayan davranış terapisi ve ilaç tedavisi de dahil olmak üzere bir dizi tedavi seçeneği vardır ve DEHB’li kişilerin yüksek bir yaşam kalitesi sürdürmelerini sağlar.
DEHB bir Öğrenme Bozukluğu mu?
DEHB bir öğrenme güçlüğü olarak sınıflandırılmaz. Ancak araştırmalar, DEHB’li çocukların yaklaşık yüzde 20-30’unun aynı zamanda bir öğrenme güçlüğü teşhisi konacağını göstermiştir.
Ayrıca, akademik başarı ile DEHB arasındaki ilişki, hiperaktif-dürtüsel belirtilerin varlığından daha az, dikkat eksikliğinden daha fazla yönlendirilmektedir. Araştırmalar, hem DEHB hem de öğrenme güçlüğünün, akademik zorluklara atfedilebilecek işlem hızı ve çalışma belleğindeki eksiklikleri paylaştığını göstermiştir.
DEHB ile öğrenme güçlüğü ve bunların eğitim üzerindeki etkileri arasında benzerlikler olmasına rağmen, DEHB bir öğrenme güçlüğü değil, nörogelişimsel bir bozukluk olarak sınıflandırılır.
Dikkat: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.
