Pilaf Efendi (Kadızade) Camii; Bayburt’un Merkez İlçesi, Kadızade Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir içi ulaşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Kadızade Cami olarak adlandırılan yapının günümüzde kullanılan bir diğer adı Pilaf Efendi Camisi’dir. Cami ve banisi ile ilgili ayrıntılı bilgileri Evliya Çelebi’de bulmaktayız: “Kadızade Mehmet Çelebi Camii hayli geniş, şirin, sanatlı bir camidir. Yapının 14. yüzyılda inşa edilmiş olduğu tahmin edilmektedir.
Cami, yığma yapım sistemi ile inşa edilmiştir. Kare planlı harim ana mekân ve sonradan eklenen dikdörtgen planlı son cemaat yerinden oluşmaktadır. Harim ana mekân düzgün kesme taş, son cemaat yeri betonarme olarak inşa edilmiştir. Ana mekânın üst örtüsü yüksek kasnaklı kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yerinin üst örtüsü ise sac malzeme kaplı eğik çatıdır.
Cephelerde, pencereler, kemerli ve taş çerçevelidir. Üst seviyedeki pencerelerde alçı kafes uygulaması görülmektedir. Doğu duvarına bitişik olan minaresi taş malzemelidir ve tek şerefelidir. Minare girişi caminin ana mekânından sağlanmaktadır. Bodrum katına iki cepheden giriş bulunmaktadır. Cami ana girişi sonradan yapılan son cemaat yerinin batı cephesinde bulunmaktadır.
Kadınlar mahfili olarak kullanılan son cemaat yerinin ikinci katına, ana mekândan kedi basamaklı demir merdiven ile ulaşılmaktadır. Kadınlar mahfilinin ayrıca kuzey cephesinde bir üst kottan girişi bulunmaktadır. Taş mihrabı taç kapı şeklinde olup etrafını saran süslemesi vardır. Ahşap minberi süslemeli ve beyaz boyalıdır. İç mekânda, ana mekânın üzerinde yer alan kubbe içi ve pencere kenarları kalem işi süslemelidir. Üst seviyedeki pencere camlarında renkli vitray uygulamalar görülmektedir.
(Kaynak: karadeniz.gov.tr)
