Ankara: Kurşunlu Han
Kurşunlu Han; Ankara’nın Altındağ İlçesi, Aziziye Mahallesi, Hisar Caddesi, Sözcü Sokak üzerinde yer almaktadır. Toplu taşım araçları ile ulaşım mümkündür.
Fatih Sultan Mehmet’in sadrazamlarından Mehmet Paşa tarafından 1471 tarihinde yaptırılan eser, tipik Osmanlı şehir içi hanlarındandır. Günümüzde Anadolu Medeniyetleri Müzesinin idari binası görevini üstlenen tarihi binanın planı, bulunduğu arazinin şekline uyması için biraz yamuk hazırlanmıştır.
Güney yanında bitişik olan Mahmut Paşa Bedesteni ve bu bedestenin dışındaki Arasta üzerinde ikinci bir platform oluşturan Kurşunlu Han aynı dönemin eserleri olup, aynı mimari özellikleri gösterirler. Arazinin meyilli olmasından yararlanılarak, aslında iki kat halinde bulunan hanın altında ahır, depolar ve arabalıkların da bulunduğu üçüncü bir kat daha yapılmıştır.
Batı cephesinde yer alan eyvanın her iki yanında, arazinin meyline uygun olarak kademeli olarak yapılmış altı dükkan bulunmaktadır ve bunların hepsi de beşik tonozludur. Beşik tonoz örtülü giriş eyvanının iki yanında da yuvarlak kemerli iki hücre yer almaktadır.
Eyvanın bitimindeki büyük kapısı basık yay kemerlidir. Hanın iç avlusunun etrafını, dört kenardan payeli kemerlerin oluşturduğu revaklar çevirmektedir. Güneybatı kenarda meyilli bir yol, üçüncü katı oluşturan bodruma, yani ahır ve arabalıklara inmektedir. İki kat halindeki hanın iki katında da iç avlu etrafı payeli revaklarla çevrilmiştir.
Batı ve Güney yönlerinde yedişer, diğer iki kenarda iki paye ve üzerlerinde yuvarlak tuğla kemerler yer alır. İkinci kat revaklarının üzerinde kirpi saçaklarla sona eren duvarlar kesme taştandır. Hanın kuzey ve batı cephelerinde yer alan dükkanlar, esas duvarlarda birinci kat hizasında ileri doğru çıkıntı yaparlar.
Batı yönündeki giriş eyvanının üzeri alınlık bir oda ile yukarı doğru devam etmektedir. Birinci katın kuzey ve batı cepheleri dıştan dükkanlarla çevrili olmalarına karşın diğer yanlar sağır duvarlar halindedir. İkinci katta ise duvarlar dikdörtgen söveli ve üzeri sivri kemerli pencerelerle donatılmıştır.
Beden duvarları köşelerde kesme küfeki taşından, diğer kısımlar ise moloz taştan yapılmış ve araları derz edilmiştir. Mekan oluşumu oldukça sade olan eser, son yenileme çalışmalarında müze olacak şekilde bazı değişikliklerle yeniden tasarlanmıştır. Bazı odalar birleştirilerek daha büyük mekanlar elde edilmiştir.
Her iki katta da üst örtüsü, boyuna uzanan beşik tonozlar şeklindedir. Büyük giriş kapısını takiben revakların Başladığı yerde üst kat revaklarına çıkılan taş merdivenler yer alır.
